مهروماه

فایده طبى رکوع و سجود

چنانچه اشاره شد، بزرگترین متخصصان و پزشکان عالى مقام بین‌المللى بر این باورند که حرکات نماز خم و راست شدن ملایم در سجود و رکوع مى‌تواند یکى از راه‌هاى مهم درمان بیمارى دیسکوپاتى یا بیمارى دیسک ناحیه کمر باشد.

رکوع و قیام در نماز در تقویت عضلات پشت و معده اثر بسزایى داشته و آنچه از مواد چربى و پیه که در جدار معده باقى مانده بطور کلى بر طرف مى‌سازد... و مهمترین فایده سجود نیز این است که هم عضلات ران و ساق پا را تقویت مى‌نماید و هم در وصول خون به اعضاء و نواحى بدن کمک کرده و نیروى جدار معده را نیز افزایش مى‌دهد و فعالیت و حرکات امعاء نیز تقویت مى‌گردد و یکى دیگر از فواید سجود البته اگر سجده بطور صحیح انجام گیرد این است که از بزرگ شدن شکم و ورم معده که بر اثر فشرده شدن عضلات آن بوده و خود بیمارى بزرگى محسوب مى شود، جلوگیرى خواهد کرد.

دکتر مصطفى حفار متخصص امراض دستگاه هضم و عضو تحقیقات علمى مجلس شوراى ملى لبنان و استاد دانشکده طب فرانسه ، راجع به فواید ضمنى رکوع و سجود در نماز مى گوید:

رکوع در تقویت عضلات دیواره شکم بسیار مفید است و به جمع شدن معده کمک مى‌کند و آن را در کار هضم یارى مى‌دهد. همچنین روده‌ها برایشان دفع فضولات هضمى به صورت طبیعى آسان مى‌شود.

اما سجود باعث رانده شدن هوا از میان معده به دهان مى‌شود و دشوارى‌هاى هضم و انعکاسات قلبى را برطرف مى‌سازد. پزشکان ، نشستن به صورت سجده در نماز را براى درمان جمع شدن خون در پایین شکم بانوان که ناشى از پشت درد در رحم است ، توصیه مى‌کنند.

دکتر فارس عازورى متخصص بیماری‌هاى اعصاب و مفصل از دانشگاه‌هاى آمریکا مى‌گوید:

نماز مسلمانان و رکوع و سجودش عضلات پشت را تقویت و حرکات ستون فقرات پشت را نرم مى‌سازد و امراض عصبى و عضلانى را آرامش ‍ مى‌بخشد. بخصوص اگر نماز را از سن نوجوانى بپا دارند، نیرو و استحکامى در برابر بیمارى‌هایى مى‌یابند که در نتیجه ضعف عضلات مجاور ستون فقرات عارض مى‌شود، آنچه باعث این ضعف مى‌شود، انواع بیماری‌هاى عصبى است که موجب دردهاى شدید و تشنج عضلانى است .اخیرا بعضى از دانشمندان براى تقویت عضلات تمرین‌هایى معین کرده‌اند که برخى از آنها شبیه به حرکات نماز است .

دکتر دیاب و دکتر قرقوز درباره فواید طبى سجود چنین مى گویند:

پایین آمدن سر به هنگام سجود منجر به احتقان خون در رگ‌هاى خونى مغز مى‌شود و هنگامى که سر به صورت ناگهانى به طرف بالا مى‌رود، فشار داخل رگ‌ها کاهش مى‌یابد و این حرکت در هر رکعت نماز شش بار در خلال رکوع و سجود تکرار مى‌شود، یعنى 102 بار در شبانه روز و این در حالى است که انسان فقط نمازهاى واجب را به جا آورد.

ولى اگر علاوه بر نمازهاى واجب ، نمازهاى مستحب نوافل را نیز به جا آورد، این رقم به 216 بار در شبانه روز و 6480 بار در ماه بالغ مى‌شود که در هر حرکتى رگ‌هاى خونى منقبض و منبسط شده و بر نرمى و قدرت جداره و عضلات آن افزوده مى شود.البته نباید آرامش روحى و صفاى ذهنى حاصل از نماز را نادیده گرفت . تکرار این حالات چند بار در روز موجب مى‌شود مغز به شکل مطلوب‌تر و بهترى به فعالیت خود ادامه داده و به تفکر به نحو احسن صورت پذیرد.

دو پزشک سابق الذکر در جایى دیگر مى‌گویند:

درحقیقت نماز هم عبادت است و هم ورزش بدنى و روحى ... و مى‌توان ادعا کرد که قرآن در تطبیق ورزش هاى سبک که امروزه به ورزش‌هاى سوئدى معروفند، پیشتاز بوده است .

آنچه ورزش نماز را از سایر ورزش‌ها ممتاز مى‌نماید، توزیع مناسب آن در طول شبانه روز است ،«ان الصلوة کانت على المومنین کتابا موقوتا». دانشمندان نیز ثابت کرده‌اند که بهترین نوع ورزش ، ورزشى است که تکرار شود و در طول روز توزیع گردد و خسته کننده نباشد و انجام آن براى هر کس امکان پذیر باشد، که تمام این ویژگى‌ها در حرکات نماز فراهم است ...

فواید ورزشى حاصله از نماز را مى‌توان به شرح زیر خلاصه نمود:

در هر رکعت . با علم به اینکه ، نمازهاى یومیه 17 رکعت بوده و نوافل نیز به آن اضافه مى گردد.

-نشاط بخشیدن به کار قلب و دستگاه‌هاى گردش خون .

-بهبود فعالیت‌هاى مغزى به دلیل کمک به تغذیه بهتر آن .

-تقویت جداره شریان‌هاى مغزى و حفظ حالت ارتجاعى آنها که در نتیجه آن ، در مقابل پاره شدن و خونریزى مقاوم خواهند شد.

-آماده کردن بدن براى مقابله با پیشامد حالت‌هاى ناگهانى که ممکن است بسیارى از مردم دچار آن شوند؛ مثل سرگیجه و سیاهى رفتن چشم و بیهوشي‌هاى زود گذر.

-آرامش روحى و اعتماد به نفس.

تاثیر نماز در تمرکز فکر

توجه به خشوع در نماز وسیله‌اى است براى پرورش حضور ذهن و تمرکز حواس که در زندگى بسیار حایز اهمیت است و مى توان گفت که بیشتر موفقیت‌هاى انسان در نتیجه همین تمرکز فکر و توجه کامل و حضور ذهن است .

ویلیام مورتن مارستن متخصص در روان شناسى مى‌گوید:

افراد موفق کسانى هستند که مى توانند در امرى تمام افکار خود را متمرکز کنند و تمام دانستنی‌هاى خود را درباره آن بیاورند و به کار بندند. براستى اگر روح و فکر ما بطور کامل در نقطه‌اى متمرکز شود یا براى امرى به کار افتد نیروى شگفت‌انگیز و فوق العاده‌اى مى‌آفریند.ویلیام جیمز که پدر روانشناسى جدید محسوب مى شود، مى‌گوید:

فرق بین افراد نابغه با دیگران ، یک موهبت فطرى نیست ؛ بلکه مربوط به توجه کاملى است که به موضوعات و نتیجه‌هاى آن مبذول مى‌دارند و میزان نبوغ بستگى به میزان و درجه تمرکز افکار شخصى دارد.

در مورد اینکه چگونه مى‌توان این نیرو را در خود ایجاد کرد ویلیام مولتن در مجله ریدرز دایچست مى‌نویسد:

این نیروي تمرکز فکر به وسیله تمرین به دست مى‌آید و البته تمرین احتیاج به شکیبایى و پایدارى دارد. وقتى توانستى افکارت را پى در پى 50 یا 100 بار در موضوعى متمرکز کنى لاجرم سایر افکار و خاطره‌ها جاى خود را به موضوع مورد نظرتان خواهد داد. سرانجام عادت خواهى کرد که در هر امرى با اراده خود ذهن را متمرکز سازى .

از تمام مطالب فوق نتیجه مى‌گیریم که نماز بهترین وسیله براى پرورش ‍ تمرکز فکر و حواس در انسان است . زیرا نمازگزارى که مى‌کوشد با تمام قدرت افکار خود را در یک جا جمع کند تا نمازش با خشوع و حضور قلب باشد، بدون تردید این عمل در وى عادت مى‌شود و مى‌تواند در هر موردى تمام افکار خود را متمرکز سازد و در نتیجه به ترقیات و اکتشافات مهمى نایل گردد.

در تایید بیشتر این موضوع ، ویلیام مولتن مى گوید:

بهترین راهى که توجه و التفات را در انسان زیاد مى‌کند این است که فکر و جسم هر دو با هم کار کنند و مى بینیم که نماز در اسلام عبارت است از عمل فکر و جسم با هم . زیرا نماز گزار در حالى که تمام افکار و توجهش به خداست به رکوع و سجود و قیام و قعود مى‌پردازد.

و بالاخره دکتر کارل مى‌گوید: به نظر مى‌رسد که نیایش ، وضع فکرى آدمى را از سطحى که به اقتضاى توارث و تعلیم و تربیت به دست آورده ، بالاتر مى‌کشد.

تاثیر نماز در طول عمر

در یک بررسى آمارى محققین دنیاى پزشکى در داخل و خارج اعلام کرده‌اند که علما و رجال مذهبى و افراد پایبند به قوانین و احکام مذهبى که شبانه روز چند بار در اوقات معین با خدا ارتباط برقرار داشته و زندگى آنان با ایمان و معنویت آمیخته است ، طول عمر بیشترى از سایر افراد بویژه افراد لاابالى و بى بند و بار و کسانى که پایبند مذهب نیستند، خواهند داشت .

در تایید فوق دکتر ویلیام پارک آمریکایى آمارى بدین مضمون منتشر نموده است :

در تمام دنیا هر دقیقه 62 نفر و هر ساعت 3767 نفر و هر روز 90410 نفر و هر سال 33 میلیون نفر به مرگ طبیعى از دنیا مي‌روند. در اروپا از هر هزار نفر فقط یک نفر به صد سالگى و 10 نفر به مرز 80 سالگى مى رسند و در میان آنهایى که مي‌توانند خود را به مرز 80 سالگى برسانند، از هر هزار نفر 43 نفر روحانى ، 40 نفر کشاورز، 29 نفر دانشمند و نویسنده ، 26 نفر استاد و دبیر و 24 نفر پزشک مى باشند.

همچنین دکتر على پریور مى‌نویسد:

همین چند وقت قبل بود که روزنامه‌هاى آمریکایى نوشته بودند، کشیشان و راهبان کمتر از سایرین به بیماری ها مبتلا مى‌شوند و دفاعشان بهتر است . در کشور خودمان نیز آنان که ایمان بیشترى دارند کمتر بیمارند و آنها که فقط کوشش خود را در کارها دخیل مى‌دانند و خدایى را باور ندارند، اغلب ام الامراضند و عمرى را به تلخکامى و بیمارى به سر مى برند.