فقط و فقط خواستن مهم است، زیرا توانستن همچون سایه‌ای به دنبال خواستن همیشه می آید. هر گاه که فکر کردی می‌خواهی، دیر نیست. نگذار روزگاری افسوس این لحظه را بخوری که دیگر توانایی جسمانیت کفاف همراهی دل و اندیشه ات را نداشته باشد.
فکر کن، به آن چه که داری و نداری و از آن چه که داری به نحو احسن استفاده کن و سعی کن به آن چه که نداری برسی. شاید آن قدر محبوبیت نداشته باشی، شاید آن قدر امکانات مالی نداشته باشی، اما نداشتن هیچ کدام از این ها ، به اندازه نداشتن اعتماد به نفس و اراده، سخت و دردناک نیست، با اعتماد به نفس به هر آن چه که نداری، می رسی.
بار‌ها شنیده‌ایم که دانش‌آموز یا دانشجویی می‌گوید «دیگر حال و حوصله خواندن این کتاب را ندارم» یا «آنقدر از این کتاب خسته شده‌ام که قابل گفتن نیست» و یا «هر چقدر می‌خوانم مثل اینکه کمتر یاد می‌گیریم» و یا «ده بار خواندم و تکرار کردم ولی بازهم یاد نگرفتم» به راستی مشکل چیست؟ آیا برای یادگیری درس واقعا «باید ۱۰ بار کتاب را خواند؟ آیا باید دروس خود را پشت سرهم مرور کرد؟ و آیا باید ده‌ها بار درس را تکرار کرد تا یاد گرفت؟ مطمئنا اگر چنین باشد، مطالعه کاری سخت و طاقت فرسا است. اما واقعیت چیزی دیگر است.
واقعیت آن است که این گروه از فراگیران، روش صحیح مطالعه را نمی‌دانند و متاسفانه در مدرسه و دانشگاه هم چیزی راجع به چگونه درس خواندن نمی‌آموزند. یادگیری و مطالعه، رابطه‌ای تنگاتنگ و مستقیم با یکدیگر دارند، تا جایی که می‌توان این دو را لازم و ملزوم یکدیگر دانست. برای اینکه میزان یادگیری افزایش یابد، باید قبل از هرچیز مطالعه‌ای فعال و پویا داشت.
شیوه صحیح مطالعه، چهار مزیت عمده زیر را به دنبال دارد:
شما مي‌توانيد با توجه به اهداف خود، براي مطالعه مطالب گوناگون از روش‌هاي مختلف استفاده كنيد.براي مطالعه يكسري راهکارهایی وجود دارد كه سعي مي‌كنيم به طور مختصر در اين نوشته براي شما دوستان ذكر كنيم كه رعايت آنها براي همه افراد مفيد و ضروري به نظر مي‌رسد.
◊ وقتي شما ابتدا مفاهيم كتب درسي را بطور عميق مورد مطالعه قرار دهيد (متن درس – مثال‌ها – تمرين‌ها – ارتباط دادن‌ها) با يك تعداد تست كافي و استاندارد به آمادگي لازمه مي‌رسيد ؛ در غير اينصورت بايد چندين برابر تست بزنيد كه تازه با ترديد نسبت به يافته‌ها نيز همراه است.
◊ در مطالعه هميشه تلاطم داشته باشید. (مطالعه فعال) دريا هم اگر ساكت و آرام باشد، به تدريج به مرداب تبديل مي‌شود. يادداشت‌برداري، حاشيه‌‌نويسي، طبقه‌بندي و خلاصه‌نویسی و سازمان دادن، برجسته و بارز ساختن نكات مهم مطالب مورد نظر، به زبان خود تكرار كردن مطالب و تصویر سازی ذهنی و تجسم عینی ...(مخصوصا برای دروسی که نیاز به اندیشه و تفکر بیشتری دارد ) از جمله فنوني هستند كه انسان را در هنگام مطالعه، فعال نگه مي‌دارند و نتیجه آن بالا رفتن تمرکز حواس و سرعت عمل است .
◊ از تصاوير و نمودارهاي كتاب‌ها حداكثر استفاده را بكنيد و به آنها خوب دقت نماييد.
مطالعه همانند انجام هر كار يا فعاليت ديگر، نيازمند استفاده از روش درست است. رشد و شكوفايي انديشه، توانايي‌ها و فرهنگ هر انسان به كميت و كيفيت مطالعه وابسته است. اگر به دقت بررسي كنيم مي‌بينيم كه يكي از دلايل افت تحصيلي برخي از دانش‌آموزان اين است كه شيوه مطالعه آنها بر طبق اصول صحيح مطالعه نيست. و عدم رعايت اصل و بهداشت مطالعه موجب پايين آمدن سطح كارايي و بازدهي انسان، تضعيف روحيه، كاهش اعتماد به نفس و خستگي و دلزدگي از مطالعه مي‌شود. واقعيت در اين است كه در دنياي امروز كه عصر اطلاعات و نبرد انديشه‌ها و مغزهاست و انسان با انبوه فزاينده اطلاعات اعم از كتاب، مجله، روزنامه و … مواجه است، نمي‌توان با همان روش‌هاي قديم پيش رفت. در جهان امروز مطالعه ضرورت پيشرفت است.
◊ مطالب دشوار را به قسمت‌هاي ساده و كوچكتر تقسيم كنيد.
◊ تمرين كنيد كه مطلب را تند بخوانيد، تندخواني باعث صرفه‌جويي در وقت و تمركز حواس مي‌شود.
◊ بين ميزان يادگيري با مدت زماني كه صرف آن مي‌شود، رابطه نزديك وجود دارد. توصيه مي‌شود كه براي مطالعه وقت كافي در نظر بگيريد.
◊ از برخواندن مطلبي كه قبلاً ياد گرفته‌ايد، براي شخص ديگري كه بتواند اشتباهات شما را اصلاح و جاافتادگي‌هاي آن را گوشزد كند، بسيار مفيد است.
◊ يكي از شگردهاي يادگيري مطالب، استفاده از برگه نكته‌ها مي‌باشد. یعنی نکته‌ای را که دارای اهمیت خاص می‌باشد را روی برگه نوشت و آن را به زبان خودتان تعریف کنید. این کار براي يادگيري موثر مي‌باشد.
◊ حتي‌الامكان سعي كنيد كه مطالب را بفهميد و به خاطر بسپاريد، زيرا مطالبي كه طوطي‌وار حفظ شده‌اند، خيلي زود فراموش خواهند شد.
◊ ميزان از دست دادن مطالب و فراموشي حافظه، در خواب به مراتب كمتر از بيداري است. بنابراين بعد از آموختن يك مطلب علمي و مشكل(به خصوص قبل از امتحان) مدتي استراحت مطلق داشته باشيد. با توجه به اينكه تحقيقات نشان داده است مطالعه در هنگام شب (قبل از خواب) و صبح زود، كارآمد است، بيشتر در اين مواقع مطالعه مطالب جدید را انجام دهید .
◊ سعي كنيد مطالب را به خاطر بسپاريد و خلاصه آن را در ذهن خود تكرار كنيد که يكي از مهم‌ترين و اساسي‌ترين مرحله در يادگيري درست، تكرار مطالب است.
◊ بكوشيد به مطالب مطالعه شده معنايي مشخص بدهيد و از روش‌هايي كه به تجربه دريافته‌ايد بيشترين بازدهي را براي شما دارد، حداكثر استفاده را بكنيد.
◊ بين مطالب جديدي كه مي‌خواهيد ياد بگيريد و مطالبي كه قبلاً آموخته‌ايد پيوند برقرار كنيد.
◊ يكي از نقش‌هاي مهم در مطالعه، علاقه است. اگر باعلاقه مطالب را بخوانيد، آن را بهتر درك مي‌كنيد و بيشتر به خاطر مي‌سپاريد.
◊ سعي كنيد كه پس از مطالعه هر مطلب، خود را تقويت كرده و احساس رضايتمندي کنید.
◊ زماني كه حواس شما به چيز ديگري باشد، حافظه نمي‌تواند مطلبي را به خاطر بسپارد و يا به ياد آورد. پس براي به خاطر سپردن و به ياد آوردن هر مطلب بايد تمركز حواس داشته باشيد.
◊ نكات به ياد سپرده شده را، مرتبط و منظم طبقه‌بندي كنيد، زيرا باعث مي‌شود مطالب بهتر در خاطر بماند و به ياد آوردن آنها راحت‌تر و سريع‌تر خواهد بود.
◊ هيچ‌گاه و تحت هيچ شرايطي از خودتان راضي نباشيد و همواره براي بهتر شدن تلاش كنيد و دائم رضايت خاطر خود را به تعويق اندازيد.
◊ به ياد داشته باشيد كه اين سال‌ها كنكور تفهيمي شده و نمي‌توانيد با دانش سطحي به رتبه‌هاي خوب فكر كنيد . بايد دانش شما عميق باشد و هر مطلبي را با دليل و استدلال به خاطر بسپاريد.
◊ تست زدن هيچ گاه نمي‌تواند جاي يادگيري عميق را بگيرد. داوطلبان عزيز بايد بيش از هر چيز به يادگيري عميق مفاهيم درس‌ها توجه كنند. اگرچه تجربه در پاسخ دادن به سؤالات چهار گزينه‌اي مي‌تواند سرعت عمل در پاسخگويي را افزايش دهد، ولي اين عمل بايد پس از يادگيري مباحث موجود در كتب درسي صورت پذيرد.
◊ معلوماتي كه از راه تست زدن به دست مي‌آيد، چون معلوماتي غيرپيوسته و مجزا است، از نظر محتوايي بي‌ارزش بوده و در ذهن پايدار نمي‌ماند. دانش كسب شده از طريق تست زدن بيشتر جنبه حفظي دارد و فرد را به عادات تحصيلي نامطلوب سوق مي‌دهد و براي آينده و ادامه تحصیل چنين فردي پايه مستحكم و قابل اعتمادي نبايد متصور باشيم.
سؤال: يك حالتي در مورد برخي سؤال‌ها به برخي داوطلبان دست مي‌دهد که بعد از آزمون‌ها مي‌گويند «بلد بودم ولي نتوانستم حل كنم» يا اينكه مي‌گويند «همه سؤال‌ها را بلد بودم، ولي وقت كم آوردم » . آیا شما مي‌توانيد علت را توضيح دهيد؟
جواب: اين موارد دلايل متعددي دارد كه به برخي از آنها اشاره مي‌شود:
۱) داوطلب كم‌كاري كرده است؛ يعني خودش را تحت فشار قرار نداده كه در زمان محدود به تعدادی تست پاسخ دهد.
۲) داوطلب به دلایلی بر موضوع اشراف كامل ندارد و وقتي سؤال را مي‌خواند مي‌خواهد بين اين سوال با يكي از نمونه سوال‌هايي كه حل كرده است يا برايش حل كرده‌اند، مشابهت برقرار كند. اما اگر اصل آن مفهوم را بداند و خودش تجزيه و تحليل كرده باشد، ديگر مشكلي نخواهد داشت.
راه حل چنين مشكلي را در يك جمله مي‌توان ارائه كرد و آن عبارت است از: ذهن به عنوان يك فاعل بايد با مطلب درگير شود و با يك قدرتي استدلال كند و با يك سرعتي انتقال اطلاعات را انجام دهد و اين ۳ بدست نمي‌آيند مگر اينكه قبل از آن در دوران آموزش به تجزيه و تحليل عادت كرده باشد.
◊ آنچه شما سر جلسه آزمون در اختيار داريد قلم و كاغذ است كه بايد با آن مانوس شويد و سعي كنيد كه با بهره‌گيري از اين دو ، تمركز حواس خود را بالا ببريد. بعنوان يكي از كاركردهاي قلم و كاغذ مي‌توان گفت: اگر عادت داريد به اينكه خودتان يك صفحه از كتابي را كه مي‌خوانيد در يك خط خلاصه كنيد، در واقع با اين كار دائماً مشغول نظم دادن به يافته‌هاي ذهني خود هستید و اين بهترين است و تاكيد مي‌شود كه از خلاصه‌نويسي ديگران استفاده نكنيد. چون در ذهنتان پايدار نمي‌ماند و سعي كنيد خودتان آنچه از كل يك مفهوم برداشت مي‌كنيد، به عنوان خلاصه براي خود يادداشت كنيد.
◊ حجم مطالب درسي دوره پيش‌دانشگاهي بسيار بالا است و اگر مطالب اين دوره را با كلاس درسي پيش نبريد و در آن تاخير ايجاد نمائيد، جبران اين عقب ماندگي بسيار كار سختي خواهد بود. يادتان باشد كه اگر عقب افتادگی از مطالب دوره پيش دانشگاهي داريد، در اولين قدم بايد اين عقب افتادگي را جبران كنيد و خودتان را به كلاس درس و معلم برسانيد، مخصوصاً به اين دليل كه برخی از مباحث اين دوره در دروس پايه سال‌هاي قبل آمده است، به عنوان مثال (مبحث بردارها – حركت شناسي – ديناميك و ...) كه در فيزيك ۲ دبيرستان آمده بود در دوره پیش دانشگاهی نیز تکرار شده است.
◊ در پایان ذکر این موضوع ضروری است که همواره در پی خلق راه های جدید و تازه برای درست مطالعه کردن خود باشید و به روش‌های فوق قناعت نکنید. ایجاد تازگی و طراوت به شما شور وشوق مضاعف می‌دهد .
و در آخر ...
به فردا بیاندیش، به گرمای خورشید.
به پرواز بیاندیش، به آسمان آبی
به مسیرت که تو را به مقصد خواهد رساند...
و فراتر ازهمه به هدفت؛ هدفت خود شناسی باد ....
ارسال مطلب به ایمیل دوستاتون:
