مهروماه

همه ما می‌دانیم، ‌رایانه‌ها مجهز به حافظه رم هستند؛ اما شاید برخی از ما ندانیم که رم چیست و دقیقا چه کاری انجام می‌دهد. اغلب تصور می‌کنیم که رم بیشتر به معنی سرعت بیشتر در سیستم است و در نتیجه همه ما خواهان رم بیشتر هستیم؛ اما دقیقا از کجا باید بدانیم، سیستم ما به چه میزان رم احتیاج دارد و چگونه باید بیشترین بازدهی را از رم سیستم داشت؟

رم چیست؟

رَم (RAM) نوعی حافظه برای ذخیره‌سازی موقت اطلاعات رایانه‌ای است. یک رم به داده‌های ذخیره شده اجازه می‌دهد تا مستقیماً در هر مرحله تصادفی در دسترس باشند در مقابل دیگر رسانه‌های ذخیره داده مثل هارد دیسک ها، سی دی ها، دی وی دی‌ها و نوارهای مغناطیسی و نیز انواع حافظه‌های ابتدایی مثل حافظه درام اطلاعات را به خاطر محدودیت طراحی مکانیکی به‌طور متوالی در مراحل از پیش تعیین شده می‌خواند و ثبت می‌کند بنابراین زمان دسترسی به داده‌ها به مکان ان بستگی دارد.

امروزه رم شکل کامل مدار گرفته‌است انواع جدید DRAMها حافظه دسترسی تصادفی نیستند به‌طوری‌که داده‌ها پشت سر هم خوانده می‌شوند هر چند اسم شبیه هم دارند.

انواع مختلف رَم (RAM) :

انواع بسیار متفاوتی از رم وجود دارند: DDR RAM، EDO، FPM، SDRAM، SIMM و DIMM . این فهرست ممکن است به خصوص اگر آشنایی چندانی با سخت‌افزار رایانه نداشته باشید، گیج‌کننده باشد. این اصطلاحات انواع مختلفی از ماژول‌های رم را توصیف می‌کنند که هر یک براساس مشخصات فیزیکی با همدیگر متفاوت هستند. به طور کلی ماژول‌های رم در دو دسته قرار می‌گیرند:

SIMM (Single In-line Memory Module) ماژول حافظه تکی

DIMM (Dual In-line Memory Module) ماژول حافظه دوتایی

چه میزان رم ‌روی سیستم شما نصب شده؟ 

برای فهمیدن آنکه اکنون سیستم شما‌ از چه میزان رم برخوردار است، کافی است از روی دسکتاپ خود ‌روی آیکون Computer و یا در Explorer بر ‌This PC کلیک راست کرده و گزینه Properties را انتخاب کنید. 

این کار پنجره‌ای ‌باز می‌کند که تمامی اطلاعات سیستم شما را‌ کلی ارائه می‌کند. در اینجا در ذیل بخش System می‌توانید میزان رم سیستم خود را که با Installed Memory مشخص شده، پیدا کنید.

نکته آنکه اگر سیستم عامل شما از نوع ۳۲ بیتی باشد، تنها از ۴ گیگابایت رم و نه بیشتر پشتیبانی می‌کند و در این حالت، شاید در این پنجره، میزان رم نمایش داده شده، کمتر از میزان رم نصب شده بر ‌سیستم باشد. همچنین اگر کارت گرافیک سیستم شما حافظه مخصوص به خود نداشته باشد، از رم سیستم برای انجام عملیات گرافیکی استفاده خواهد کرد.

فاکتورهای مهم در انتخاب رم :

حجم حافظه رم :

مهم ترین فاکتوری که باید هنگام خرید رم مورد توجه قرار گیرد حجم حافظه است. شما برای اجرای سیستم عامل ها، برخی بازی ها و نرم افزارها نیاز به مقدار حداقلی از حجم RAM دارید. این مقدار با واحد GB یا گیگابایت سنجیده می شود. معمولاً حجم رم هایی که در لپ تاپ، گوشی و … استفاده می شوند بین ۱ تا ۱۶ گیگابایت هستند. امروزه حتی در گوشی های هوشمند نیز تا ۸ گیگابایت رم استفاده می شود. این که مقدار بیشتری حجم رم از حداقل های توصیه شده استفاده کنیم، مهم است. اما استفاده از حجم های بیش از اندازه رم غیرضروری است و سیستم شما را سریعتر نخواهد کرد.

حجم رم تنها پارامتر مهم در انتخاب و خرید آن نیست. حجم بیشتر رم به قابلیت چند وظیفگی یا مولتی تسکینگ کمک می کند و بدون داشتن حداقل حجم رم، اجرای نرم افزار ها ممکن نیست. 

فرکانس رم:

استفاده از رم هایی با فرکانس بیشتر سرعت سیستم شما را بسیار افزیش می دهد. مانند پردازنده ها رم ها هم سرعت (فرکانس) کلاک خود را دارند. فرکانس کلاک مشخص می کند که در هر ثانیه چه میزانی از اطلاعات می تواند منتقل شود. البته عوامل دیگری هم در سرعت انتقال داده ها مهم هستند. سرعت انتقال داده حافظه رم به عنوان پهنای باند آن در نظر گرفته می شود و با واحد مگابایت بر ثانیه اندازه گیری می شود، اما به صورت سنتی بازار جهانی این سرعت با واحد مگاهرتز نشان داده می شود، زیرا فرکانس یا سرعت کلاک مهم ترین نقش را در تعیین پهنای باند دارد.

رم های DDR۴ معمولی از سرعت کلاک ۲۱۳۳ مگاهرتز استفاده می کنند، اما برخی از رم ها سرعت های کلاکی در حدود ۴۰۰۰ مگاهرتز دارند. برای معرفی مشخصات یک رم معمولاً از عبارت DDR۴-۲۱۳۳ استفاده می شود که معنای آن مشخص است. برخی اوقات مشخصات رم با عبارتی مانند DDR۴-۲۱۳۳ PC۴-۱۷۰۰۰ نشان داده می شوند که عدد آخر ۸ برابر سرعت کلاک رم است.

تایمینگ رم یا زمان پاسخ دهی:

خیلی از افراد در خرید کامپیوتر در هنگام انتخاب رم فقط به فرکانس و مقدار حافظه رم توجه می‌کنند در حالی که این صحیح نیست. پارامتر مهم دیگری نیز وجود دارد که با نگاه بروی ماژول رم خواهید دید. این پارامتر به صورت چند عدد پشت سر هم مثلا ۲۴-۹-۹-۹ یا ۲۱-۷-۷-۷ که نشان دهنده ی تایمینگ ram است. اگر اعداد فوق نوشته نشده باشد عبارتی مانند CL9 یا CL7 مشاهده خواهید کرد. تایمینگ رم نشان دهنده‌ی کلاک پالس هایی است که رم نیاز دارد تا داده‌ها را در رم بنویسد یا بخواند.

هر یک از این اعداد فوق معرف نوع خاصی از تاخیر هستند که معروف‌ترین آنها، اولین‌شان است. عدد اول با عنوان CAS Latency شناخته می‌شود (مخفف Column Address Strobe Latency) که واحدش کلاک پالس است و با CL نمایش داده می‌شود. این زمان تاخیر در واقع تعداد کلاک پالسی است که یک کنترلر حافظه (در پردازنده) درخواست دسترسی به یکی از سلول‌های حافظه را به رم می‌دهد و داده‌های مورد نیاز پس از این تعداد کلاک پالس در خروجی رم و در اختیار پردازنده قرار می‌گیرد.

بین تاخیر حافظه و سرعت آن رابطه‌ی خاصی وجود دارد که درک آن از اهمیت بالایی برخوردار است. هر قدر فرکانس حافظه‌ای بیشتر باشد و زمان تاخیر کمتری هم داشته باشد، عملکرد حافظه بهتر است. اگر تنها به فرکانس و عدد CL دقت کنید و متوجه می‌شوند که هرچقدر فرکانس افزایش پیدا می‌کند، عدد CL هم زیاد می‌شود. به همین دلیل عده‌ای تصور می‌کنند به دلیل افزایش تاخیر CAS با افزایش فرکانس، عملا بخشی از سرعت اعلام شده غیر قابل دستیابی است. اما حقیقت این است که همراه با افزایش فرکانس، زمان (نه تعداد کلاک پالس) تاخیر کاهش پیدا می‌کند یا در بدترین حالت تقریبا ثابت باقی می‌ماند.

تعداد کانال های رم :

اطلاع از تعداد کانال های رم نیز بسیار مهم است. بیشتر حافظه های رم موجود در بازار دو کاناله هستند. به این معنی که مسیرهای ارتباطی رم و پردازنده دوبرابر رم های تک کاناله است و داده ها با سرعت بیشتری بین آن ها مبادله می شوند. برخی از رم های رده بالا دارای ۳ یا ۴ کانال هستند. برای کارهای معمولی استفاده از رم های چند کاناله تغییر زیادی ایجاد نمی کنند، اما برای استفاده از رم های دو یا چند کاناله باید آنها در اسلات های همرنگ روی مادربرد قرار دهید.

سازگاری فرکانس رم با حداکثر فرکانس قابل پشتیبانی مادربردتان :

در هنگام خرید کامپیوتر و انتخاب حافظه‌ی رم از سازگاری فرکانس رم با حداکثر فرکانس قابل پشتیبانی توسط مادربردتان اطمینان کسب کنید. تمام سازندگان مادربرد برای اسلات‌های رم محصولات خود میزان فرکانس‌های پشتیبانی شده و حداکثر این مقدار را اعلام می‌کنند. چنانچه فرکانس رم شما از حداکثر فرکانس قابل پشتیبانی توسط مادربردتان بیشتر باشد، حافظه‌ی رم با سرعتی کمتر از سرعت اصلی خود کار خواهد کرد.

کامپیوتر شما به چه میزان حافظه رم(RAM) نیاز دارد؟

برای کارهای اداری میتوان گفت میزان حافظه رم RAM مورد نیاز: 

برای فایل هایی که معمولا استفاده می شود حافظه رم از 2GB تا 32GB پاسخگو است. اما برای فایل های اداری خیلی سنگین حافظه رم RAM مورد نیاز از 8GB شروع می شود.

1*میزان حافظه رم RAM مورد نیاز برای پخش فیلم و موزیک: 

در این نوع استفاده به حداقل رم 4GB احتیاج است.

2*میزان حافظه رم RAM مورد نیاز برای وبگردی: 

برای وبگردی معمولی و رایج از 4GB شروع می شود. اما برای حالتی که بیش از 30 تب به طور همزمان باز کنیم کمترین میزان رم مورد نیاز 8GB است.

3*میزان حافظه رم RAM مورد نیاز برای ویرایش عکس: 

 در استفاده ی معمولی مثلا ویرایش 1 تا 10 عکس کمترین میزان حافظه رم RAM مورد نیاز 4GB است.اما در استفاده ی شدید و زیاد کف حافظه رم لازم 8GB می باشد.

4*میزان حافظه رم RAM مورد نیاز برای گیمینگ: 

برای بازی ها امر اساسی و مهم کارت گرافیک قوی و پردازنده پرسرعت می باشد. اما نقش رم را هم نمی توان بی تاثیر دانست و نادیده گرفت.

برای اجرای بازی های معمولی و متوسط رم مورد نیاز 8GB است. اما اگر از آن دسته افراد باشید که علاقمند به بازی های روز هستند که گرافیک سنگینی نیز دارند حداقل میزان حافظه رم RAM مورد نیاز شما 16GB است. البته لازم به ذکر است که بازی هایی هم یافت  می شوند که با رم 4GB قابل اجرا باشند.

اما جدا از همه ای این موارد اگر عادت به استفاده ی همزمان از چند برنامه دارید (به عبارتی Multi tasking) حداقل رم مورد نیاز شما 8GB است.