خبرهای شگفت انگیز درباره خواب کم نیستند مثلاً این که تقریباً یک سوم عمر انسانها در خواب میگذرد، ۱۲ درصد مردم دنیا فقط خواب های سیاه و سپید میبینند و تلویزیون های رنگی نقش مهمی در افزایش شمار خواب های رنگی مردم داشتهاند، ۵ دقیقه بعد از بیداری نیمی از رؤیایی که دیدهاید و ۱۰ دقیقه بعد از آن ۹۰ درصدشان را فراموش میکنید یا این که نابیناها هم خواب میبینند فقط خواب های شان بدون تصویر و پر از عواطف، حس لمس اشیاء، بوها و صداهاست.
از دیگر اخبار عجیب این که کمبود خواب طول عمر را کم و افراد را مستعد چاقی و سکته میکند، اختلال خوابگردی در خواب فقط محدود به راه رفتن نیست و مبتلایان به انواعی از آن ممکن است مطالبی ناجور در خواب بنویسند یا رانندگی کنند یا مرتکب تجاوز و حتی قتل شوند یا فقط آدمیزاد خواب نمیبیند بلکه حیوانات هم خواب میبینند مثلاً گربهها به طور متوسط ۷۰ درصد عمرشان را در خواب میگذرانند.
بیشتر این اخبار را شنیدهاید اما احتمالاً خبر ما به گوش تان نخورده است: «اگر بخوابید، یاد میگیرید!» این خبر، حاصل پژوهش های پروفسوری به نام متیو ویلسون در دانشکده مغز و علوم شناختی دانشگاه کمبریج است. او مشغول پژوهش درباره فعالیت های مغزی موشها هنگام سرگردان شدن در ماز بود که وسط کار، تصادفاً آزمایشگاه را ترک کرد در حالی که فرصت نکرده بود دستگاه ثبت فعالیت های مغزی را از موشها جدا کند.
پروفسور، وقتی برگشت مدتی در سکوت موشها را تماشا کرد که خسته از بازی در ماز خواب شان برده بود اما ناگهان چشمش به دستگاه ثبت فعالیت های مغزی افتاد و نکته ای شگفت انگیز کشف کرد. پروفسور فهمید که فعالیت مغزی موش هایش در خواب دقیقاً مانند زمانی است که آنها در ماز دنبال حل مساله و پیدا کردن راه فرار هستند.
ویلسون بعد از این مشاهدات مجموعه ای از آزمایشها را بر روی انسانها انجام داد تا مطمئن شود وضع فعالیت های مغزی آدمیزاد پس از فکر کردن به یک مساله، مثل موش، در خواب و بیداری تفاوتی ندارد. او سرانجام با قطعیت نتیجه گرفت که مغز انسانها در خواب، تجربیات آموخته شده در بیداری را مرور میکند و در طول این دوره کردن، آموخته هایش را بهتر، کامل تر و عمیق تر یاد میگیرد.
بر این اساس ویلسون و همکارانش پیشنهاد کردند اگر میخواهید مطلبی را که در بیداری آموختهاید یادتان بماند، پس از مطالعهاش بخوابید. ضمن این که خوابیدن پیش از امتحان هم به یادآوری مطالب کمک میکند و شاید به همین خاطر در برخی کشورها، کودکان در مدرسه بین ساعت های درسی، ساعتی برای یک چرت کوتاه ظهر دارند. به این ترتیب اگر در مقطعی از زندگی هستید که باید امتحان هایی را پشت سر بگذارید یا درس پاسخ بدهید، به جای ریاضت دادن به خودتان در شب بیداری های طولانی و سخت پیش از امتحان، آسوده و با خیال راحت بخوابید و مطمئن باشید آنچه را یاد گرفتهاید پس از خواب بهتر به یاد میآورید.