مهروماه

دسته ای از کارکردهای ضروری ما انسان ها به خواب ارتباط دارد و اگر خواب نامناسب و ناکافی داشته باشیم، این کارکردها نیز دچار نقص می شوند. قدرت یادگیری، حافظه و نیز خلق و خو از مهم ترین این کارکردها هستند. پژوهش ها نشان می دهد اگر افراد به اندازه کافی استراحت کنند، بهتر می توانند مطالب جدید را بیاموزند. همچنین کسانی که پس از آموختن مطالب جدید، خواب شبانه کافی دارد بهتر از کسانی که خواب ناکافی دارند می توانند آن مطالب را به خاطر آورند.
 
همچنین در یکی از این پژوهش ها مشخص شد شرکت کنندگانی که حداقل شش ساعت خوابیده بودند، در یادگیری پیشرفت می کردند و میزان این پیشرفت نیز رابطه مستقیمی با مدت زمان خواب داشت.
خواب تاثیر چشمگیری در افزایش توانایی یادگیری انسان دارد.
به کلامی دیگر شرکت کنندگانی که 8 ساعت خوابیده بودند، عملکرد به مراتب بهتری نسبت آنهایی که 6 یا 7 ساعت خوابیده بودند داشتند. سایر پژوهش ها نشان می دهد که بهره وری ادامه یک دوره آموزشی یک مهارت ذهنی خاص پس از خواب خوب شبانگاهی افزایش می یابد و نتایج حاصل شده بسیار بهتر از ادامه آن دوره به شکل بلافاصله و یا پس از خواب نامناسب شبانگاهی خواهد بود.

بسیاری از دانشمندان و هنرمندان نام آور جهان ادعا می کنند که ایده های خلاق خود را در طی خواب به دست می آورند. به عنوان مثال ماری شلی گفته بود که در یک خواب، به ایده نوشتن رمان «فرانکشتاین» دست یافت. با این که پژوهش ها نتوانسته اند نشان دهند که خوابیدن به مثابه نیروی محرکه خلاقیت است، اما یک پژوهش انجام یافته نشانگر آن است که برای حل خلاق مساله، نیاز به خواب داریم. در این پژوهش از شرکت کنندگان خواسته شد تا مساله ای را مشاهده کرده و پس از هشت ساعت برای حل آن بازگردند. کسانی که در فاصله این هشت ساعت بعد از دریافت مساله و قبل از ارائه جواب خوابیده بودند، بهتر توانسته بودند مساله را ساده کنند و همین امر سبب برتری آنها نسبت به کسانی که در این 8 ساعت بیدار بودند گردید.
خواب سبب بهبود خلاقیت انسان می گردد.
هنوز به صورت دقیق مشخص نیست که چه اتفاقاتی در طول خواب می افتد که به یادگیری، تقویت حافظه و دستیابی به ایده های نوین می انجامد. با این حال پژوهشگران فکر می کنند که در هنگام خواب، مسیرهایی در مغز که برای حل مساله ضروری است تقویت می گردد. شاید همین مساله توضیح دهد که چرا خواب برای رشد مغزی نوزادان ضروی است.

 
خواب خوب شبانگاهی نه تنها برای ایجاد مسیرهای جدید یادگیری و تثبیت خاطرات در مغز ضروری است، بلکه برای سرعت بخشی به این کارکرد این مسیرها نیز نقشی حیاتی دارد. برخی پژوهش ها نشان می دهد که کمبود خواب سبب کاهش سرعت پردازش ذهنی می شود. کمبود خواب همچنین سبب دشوار شدن تمرکز و توجه می گردد. کمبود خواب می تواند سبب گیج شدن ما نیز بشود. افزون بر این، مطالعات نشان می دهد که خواب می تواند به تصمیم گیری نادرست و بیشتر ریسک کردن بیانجامد. کمبود خواب سبب کاهش سرعت واکنش دهی نیز شود. واکنش دهی سریع در برخی کارها از جمله رانندگی از اهمیت زیادی برخوردار است.
کمبود خواب موجب کاهش قدرت تمرکز می گردد.
وقتی که توانایی افرادی در مواقعی که دچار کمبود خواب هستند با شبیه سازهای رایانه ای رانندگی مورد آزمون قرار می گیرد مشخص می شود که توانایی آنها در رانندگی به اندازه رانندگی افراد مست کاهش می یابد. (به بخش «تاثیر مستقیم کیفیت خواب بر جلوگیری از بروز تصادف خودرو» مراجعه کنید). خلاصه این که کمبود خواب می تواند خطر آفرین و مرگبار نیز باشد.

با این که ممکن است روز پیش روی مان از نظر ذهنی و یا جسمی چندان چالش برانگیز نباشد، اما برای داشتن خلق و خویی خوب هم شده باید از خوابی مطلوب بهره مند شویم. بسیاری از افراد می گویند که در صورت کمبود خواب، در طول روز زود رنج و افسرده می شوند. افرادی که به صورت مزمن از کمبود خواب رنج می برند، خواه آنهایی که به اندازه کافی در رختخواب نیستند و خواه آنانی که اختلال درمان نشده خواب دارند در معرض ابتلا به افسردگی قرار می گیرند. یکی از گروه هایی که معمولاً از خواب کافی برخوردار نیستند، مادران تازه فرزند به دنیا آورده می باشند. برخی از کارشناسان بر این باورند که یکی از دلایل ایجاد اندوه و یا افسردگی پس از تولد فرزند، همین کمبود خواب است