خیلی ها كم خونی را مشكلی ساده می پندارند كه با خوردن چند قرص آهن، بدون تجویز پزشک حل می شود اما بر خلاف این تصوركم خونی ممكن است نشانه ای برای شمار زیادی از بیماری ها باشد.
گذشته از این، حتی اگر كم خونی نشانه بیماری ناخوشایند هم نباشد به هر حال به شما خستگی مزمن هدیه می دهد و كاركرد روزانه تان را پایین می آورد.
شاید دلیل این كه بیشتر مردم، كم خونی را جدی نمی گیرند این باشد كه این اختلال خونی، مشكلی نسبتا رایج است و خیلی ها به آن مبتلا هستند اما اتفاقی كه در كم خونی برای بدن رخ می دهد نشان می دهد این اختلال علی رغم شایع بودنش قابل چشم پوشی نیست و باید به آن رسیدگی شود. كم خونی از دیدگاه پزشكان به معنای كاهش شمار گلبول های قرمز خون یا هموگلوبین داخل آنهاست.
شاید بپرسید مگر گلبول های قرمز چه می كنند كه كم شدن شان در خون این همه اهمیت دارد؟!
ما در هر دم، اكسیژن را وارد بدنمان می كنیم و در بازدم، دی اكسید كربن را از ریه هایمان بیرون می فرستیم در این میان گلبول های قرمز نقش نقل و انتقال اكسیژن و دی اكسید كربن را در بدن به عهده دارند و در نتیجه با كم شدن آنها این فرآیند هم با اختلال مواجه می شود و عوارضی را در بدن ایجاد می كند.
● نشانه های كم خونی
شایع ترین سن بروز این اختلال خونی را در كودكان از ۶ تا ۲۴ ماهگی و در بزرگسالان، بخصوص زنان در سن باروری یعنی تقریبا ۱۵ تا ۴۵ سالگی می داند. براساس گفته های او زنان به دلیل عادت ماهانه، برای كم خونی مستعدتر هستند اما كم خونی در مردان معمولا پزشک را درباره امكان ابتلای فرد به سرطان نگران می كند.
خستگی، احساس كسالت، سرگیجه، سردرد، رنگ پریدگی پوست و مخاط بدن، زخم در گوشه های دهان، تپش قلب، حواس پرتی، تنگی نفس، تحریک پذیری، كم شدن آستانه تحمل و قاشقی شدن ناخن ها، اصلی ترین نشانه های این بیماری محسوب می شوند. شاید شما هم دیده باشید كه مردم وقتی به كم خون بودن شان شک می كنند مقابل آیینه می ایستند و پلک زیرشان را پایین می كشند و نگاه می كنند واگر این قسمت از پلک كاملا سرخ باشد نگرانی شان بر طرف می شود.
هرچند سنجش رنگ پریدگی مخاط پلک هم در صورتی كه رنگ واقعی آن را بدانید ممكن است به كار آید اما بهترین راه برای تشخیص كم خونی مراجعه به پزشک و آزمایش خون است.
كه مصرف قرص آهن بدون تجویز پزشک كار درستی نیست. چون آهن از بدن دفع نمی شود و اگر اضافه بر نیاز مصرف شود ممكن است در بخش های مختلف بدن از جمله مغز رسوب كند.
● شایع ترین نوع كم خونی
كم خونی انواع فراوانی دارد، برخی از انواع كم خونی به دلیل ساخته نشدن گلبول قرمز در مغزاستخوان، برخی به دلیل اختلال در ساخت هموگلوبین، برخی به دلیل تخریب گلبول های قرمز و برخی به دلیل كمبود ویتامین ۱۲ B یا اسید فولیک هستند.
یكی از شایع ترین انواع كم خونی ها، كم خونی فقر آهن است كه به دلیل عدم وجود یا عدم دریافت آهن كافی در رژیم غذایی بروز می كند.
كاهش جذب آهن در این نوع كم خونی به وسیله دستگاه گوارش یا به علت تداخل در جذب برخی از داروها رخ می دهد؛ برای مثال داروهای ضد اسیدی كه مردم برای درمان ترش كردن معده مصرف می كنند باعث تداخل در جذب آهن می شود.
همچنین عادت ماهانه زنان، خونریزی های داخلی و افزایش نیاز بدن به آهن در دورانی مانند دوران حاملگی یا رشد می توانند سبب ساز كم خونی فقر آهن شوند و به همین دلیل پزشكان تجویز آهن به زنان باردار را از ماه چهارم بارداری آغاز می كنند و تا ۳ ماه پس از زایمان ادامه می دهند.
● آیا درمان می شویم؟
برای بهبود كم خونی فقر آهن در بدن پیشنهاد می كند: این بیماران باید از منابع غذایی آهن داری مانند جگر، گوشت قرمز، قلوه، ماهی، حبوباتی مانند عدس لوبیا و سبزیجاتی با برگ های سبز تیره مانند اسفناج و جعفری در رژیم غذایی خود استفاده كنند و همراه با غذا سالاد بخورند.
ویتامین ث ـ كه معمولا در لیموترش، آناناس و آب پرتقال وجود دارد ـ نیز باعث افزایش جذب آهن می شود.همچنین مصرف موادی مانند هویج، سیب زمینی، گوجه، شلغم و كدو تنبل هم در بهبود كم خونی موثر است.
اگر پزشک برایتان قرص آهن تجویز كرده است باید آن را همراه با یک لیوان پر آب مصرف كنید و پس از مصرف دست كم تا نیم ساعت دراز نكشید....
