کارل ساگان

دانشمند، استاد، ستاره‌شناس آمریکایی (سال 1934 تا 1996)، کارل ساگان معروف‌ترین دانشمند دهه 70 و 80 میلادی است. او در مطالعات خود، هوش فرازمینی را مورد مطالعه قرار داد، از خلع سلاح هسته‌ای حمایت کرد و فیلم‌نامه «گیتی: یک مسافرت شخصی» را نوشت و میزبان آن برنامه نیز بود.

خلاصه زندگی

ستاره‌شناس کارل ادوارد ساگان در 9 نوامبر سال 1935 در بروکلین نیویورک به دنیا آمد. کارل از دانشگاه شیکاگو، جایی که در آن سیاره‌ها را مطالعه می‌کرد و نظریه هوش فرازمینی را بررسی می‌کرد، فارغ‌‎التحصیل شد. او در سال 1968 سرپرست آزمایشگاه کرنل برای مطالعات سیاره‌ای شد و در چندین پروژه با ناسا کار کرد. به عنوان یک فعال ضد سلاح هسته‌ای، ساگان ایده «زمستان هسته‌ای» را در سال 1983 معرفی کرد. او یک رمان، چند کتاب، مقالات علمی و فیلم‌نامه سریال گیتی را قبل از مرگش در سال 1996، به رشته تحریر درآورد . سریال گیتی در سال 2014 برای بار دوم ساخته شد.

دوران کودکی و نوجوانی کارل

کارل ساگان فرزند اول خانواده بود. علاقه ساگان به نجوم در همان دوران کودکی آغاز شد. هنگامی که پنج سال داشت، مادرش او را به کتابخانه شهر برد تا کتاب‌هایی درباره ستاره‌ها پیدا کند. اندکی بعد والدینش او را به نمایشگاه جهانی نیویورک بردند، جایی که او به ستاره‌شناسی علاقه بیشتری پیدا کرد. او همچنین طرفدار داستان‌های علمی تخیلی سال 1940 در مجله‌ها و به گزارش‌های مربوط به بشقاب‌پرنده‎‌ها علاقه‌مند بود.
ساگان در سال 1951 در 16 سالگی از دبیرستان فارغ‌التحصیل شد و به دانشگاه شیکاگو رفت، او در آنجا علاقه و اشتیاق خود را نسبت به امکان وجود زندگی بیگانه دنبال کرد. در سال 1955 ساگان مدرک کارشناسی خود را در فیزیک دریافت کرد و سال بعد مدرک کارشناسی ارشدش را هم به دست آورد. 4 سال بعد، ساگان پس از اخذ مدرک دکترا در رشته‌های نجوم و اخترفیزیک، به کالیفرنیا نقل‌مکان کرد و در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، به عنوان همکار در رشته نجوم، به فعالیت پرداخت. در آنجا به گروهی که دستگاه رادیومتر مادون قرمز را برای کاوشگر رباتیک Mariner 2 ناسا می‌ساختند، کمک کرد.

همکاری بیشتر با ناسا و علوم حاشیه‌ای

در دهه 60 ساگان در دانشگاه هاروارد و رصدخانه اخترفیزیک اسمیتسونیان مشغول به کار بود. در آنجا کار او روی شرایط فیزیکی سیاره‌ها، به ویژه ناهید و مشتری، متمرکز بود. در سال 1968 ساگان به سرپرستی آزمایشگاه مطالعات سیاره‌ای دانشگاه کرنل در آمد و سه سال بعد به درجه استادی رسید. ساگان باری دیگر با ناسا همکاری کرد و به انتخاب محل فرود کاوشگرهای Viking روی مریخ کمک کرد و در ساخت و طراحی پیام‌هایی که از زمین توسط کاوشگرهای Pioneer و Voyager به فراتر از منظومه شمسی فرستاده می‌شد با ناسا همکاری کرد.
درحالی که او هنوز در 30 سالگی خود به سر می‌برد، شروع به صحبت در زمینه مسائل حاشیه‌ای کرد؛ مسائلی مانند امکان پرواز میان ستاره‌ای، این ایده که بیگانگان هزاران سال پیش از زمین دیدن کرده بودند و موجوداتی شبیه کیسه‌هایی از گاز که در فضای مشتری زندگی می‌کنند و... . این ایده‌ها توجه بسیاری را به سمت او جلب می‌کرد. او همچنین در این دوره در کنگره بشقاب پرنده‌ها صحبت کرد. این صحبت ذهن خوانندگان روزنامه را بسیار مشغول کرد؛ کارل پیشنهاد داده بود ناهید را به یک سیاره قابل سکونت تبدیل کنند.

دانشمند مشهور

در سال 1968، ساگان به مدت کوتاهی به عنوان مشاور فیلم «2001 یک ادیسه فضایی» استنلی کوبریک به کار گرفته شد. در دهه 70 و 80، ساگان معروف‌ترین دانشمند ایالات متحده به حساب می‌آمد و با کتاب‌هایی که نوشت کمک بزرگی به جامعه کرد. آثار او از قبیل «اتصال کیهانی: یک چشم انداز فرازمینی» (سال 1973)، «دنیاهای دیگر» (سال 1975)، «اژدهایان بهشت عدن: ذهنیتی بر تکامل هوش انسان» (سال 1977؛ برنده جایزه پولیتزر) و رمان او در سال 1985 به نام «تماس» (که از این کتاب در سال 1997 فیلمی با بازیگری جودی فاستر ساخته شد) هستند، تمامی این آثار توجه جامعه علمی و مخاطبان عمومی را به سوی خود جلب کرد.

حرفه بعدی

در سال 1980، ساگان به عنوان یکی از بنیان‌گذاران، انجمن سیاره‌ای را بنیان‌گذاری کرد؛ یک سازمان غیرانتفاعی (بدون سود) بین‌المللی که با تمرکز بر اکتشافات فضایی فعالیت می‌کرد. همچنین فیلم‌نامه مجموعه تلویزیونی «گیتی: یک سفر شخصی» و یک کتاب هم با همین عنوان برای همراهی با این سریال را نوشت. یکی دیگر از آثار معروف او، «نقطه آبی کمرنگ: چشم‌اندازی از آینده بشر در فضا» (سال 1994)، است که دنباله کتاب گیتی بود و از عکس مشهور نقطه آبی کمرنگ الهام گرفته بود که در آن زمین را تنها به‌عنوان یک قطعه در فضا نشان می‌داد. ساگان از عکس کاوشگر Voyager 1 به عنوان یک نقطه تکان‌دهنده استفاده می‌کند تا درباره جایگاه بشریت در جهان وسیع و درباره چشم‎‌اندازش از آینده صحبت کند.
ساگان از موقعیت خود، هم به عنوان یک فرد مشهور و هم به عنوان یک دانشمند استفاده کرد تا اهداف سیاسی خود را پیش ببرد؛ او کمپینی برای خلع سلاح هسته‌ای تشکیل داد و مخالف ابتکار دفاع استراتژیک رئیس‌جمهور رونالد ریگان بود. در سال 1983 او و چند نفر دیگر مقاله‌ای نوشتند که در آن مفهوم «زمستان هسته‌ای» را معرفی می‌کرد و سال بعد کتاب مشترک خود را به نام «سرد و تاریک: دنیا پس از جنگ هسته‌ای» منتشر کرد.

ساگان طی دوره حرفه‌ای، بارها مورد تجلیل قرار گرفت؛ دریافت مدال برجسته خدمت به جامعه از ناسا (سال 1977 و سال 1981) و مدال رفاه عمومی از آکادمی علوم ملی (سال 1994)، برخی از افتخارات او هستند.

او در 20 دسامبر سال 1996 در سن 62 سالگی بر اثر بیماری سینه‌پهلو، درگذشت. 18 سال پس از مرگ او سریال گیتی بار دیگر به تلویزیون آمد و این بار نیل دیگریس تایسون وظیفه میزبانی این سریال را به عهده گرفت و نسل جدیدی از بینندگان را نسبت به آنچه که در فراتر از مرزهای جو زمین می‌گذرد، هیجان‌زده کرد.