کارل لینه

0
کارل لینه
کارل فن لینه (1778-1707) در یکی از نواحی روستایی سوئد نزدیک شهر«اوپسالا» به دنیا آمد و بخش اولیه زندگی خود را در خانه آرام پدر روحانی خود که عاشق طبیعت بود گذراند.از همان اوان کودکی و جوانی که همراه با پدر در جنگلها قدم می زد، با مشاهده جانوران و گیاهان و بحث درباره جنبه های مختلف تاریخ طبیعی به طبیعت علاقه مند شد. در 20 سالگی به دانشگاه «لوند» در جنوب سوئد وارد شد و سال بعد به دانشگاه اوپسالا که به خانه اش نزدیک بود منتقل گردید. اولاف سلسیوس استاد الهیات که گیاه شناس هم بود، به شدت تحت تأثیر درک و علاقه لینه نسبت به طبیعت قرار گرفت و از لینه دعوت کرد تا در خانه او زندگی کند و از کتابخانه اش بهره گیرد.

لینه در این خانه تفکر و مطالعه خود را بر ساختارهای تولید مثل گیاهان متمرکز ساخت و دریافت که می توان گیاهان را براساس اجزای تولید مثل به گروه های متمایز تقسیم کرد. وی در این مورد مقاله ای نوشت که در 1730 با عنوان «مقدمه ای بر لقاح به وسیله گل» منتشر شد. در این مطالعات اولیه بود که لینه با ساختارهای تولید مثل مانند مادگی و پرچم که بعدا پایه رده بندی گیاهان شدند آشنایی یافت. 

لینه هنگامی که برای ایراد سخنرانی به فالون رفته بود با سارا لیزا مورو آشنا شد و از او خواستگاری کرد. اما پدر سارا، دکتر یوهان مورو به شرطی به این ازدواج رضایت داد که لینه به هلند برود و پیش از عروسی دکترای پزشکی خود را دریافت کند. وی پس از دریافت درجه دکتری خود، در هلند با یک پزشک فوق العاده، بانکدار و تاجر ثروتمند اهل آمستردام به نام ژرژ کلیفورد آشنا شد که در املاک وسیع خود موزه و بستان و باغ گیاه شناسی داشت و از سرتاسر جهان گیاهانی برای آنها وارد کرده بود. برای لینه جایی بهتر از اینجا پیدا نمی شد. یکی از کتابهای لینه به نام «بستان سرای کلیفورد» که شامل توضیح و تصویرهایی از گیاهان باغ کلیفورد است به آقای کلیفورد تقدیم شده است.

لینه پس از سه سال زندگی در هلند و انتشار هفت کتاب کاملا مشهور شد و از هر گوشه جهان منصب های مختلفی به او پیشنهاد می کردند اما او هیچیک از آنها را نپذیرفت و به میهن بازگشت و با سارا لیزا ازدواج کرد. لینه در استکهلم به طبابت پرداخت، اما به زودی دریافت که علاقه ای به جنبه های عملی و حرفه ای طب ندارد. همین که مطب را خلوت می دید به محله های فقیرنشین می رفت و مجانا به معالجه بینوایان مسلول و مبتلا به بیماریهای آمیزشی می پرداخت. وی پس از طبابت در استکهلم به سمت پزشک ارشد فرماندهی نیروی دریایی سوئد برگزیده شد و مدتی بعد به عنوان پزشک ملکه انتخاب گردید. اما شاد ترین لحظه زندگی حرفه ای او هنگامی بود که مقام استادی فیزیک و طب در دانشگاه اوپسالا به سال 1741 به وی پیشنهاد شد.

لینه 24 طبقه گیاه شناخته بود که گرچه امروز خیلی کم به نظر می رسد برای آن روز کافی بود. پایین ترین طبقه یعنی نهان زادان از لحاظ لینه «زباله دانی» نظام رده بندی بود و او هر گیاهی را که ساختار تولید مثلی مشخصی نداشت به آن سرازیر می کرد.

لینه در اواخر عمر کوشید تا جانوران جهان را هم مانند گیاهان طبقه بندی کند. در 1748 در41 سالگی اطلس جانوری سوئد را که مشتمل بر توصیف 300 نوع سوسک و انواع بسیاری از جانوران دیگر بود ارائه کرد. لینه طی کار خود در حدود 4000 نوع جانور را توضیح داد در حالیکه امروز ما تعدادی در حدود 800000 نوع را می شناسیم که بسیاری از نظام دهندگان مشتاق تعداد این مخلوقات را یک میلیون نوع برآورد می کنند.

لینه در هنگام پیری پس از توفیق بی نظیری در رده بندی جانوران و گیاهان، تلاش کرد نوع انسان را رده بندی کند. وی همه انسانهای امروزی را در نوع و جنس واحدی به نام هوموساپینس (Homo Sapiens) قرار داد. از جنس هومو هیچ نمونه زنده ای روی زمین دیده نشد، اما بعضی از اشکال سنگواره ای مانند هومونئاندرتال شناخته شد. وی ملاک طبقه بندی را خواصی نظیر عقل و وضع عاطفی قرار داد و بر این اساس چهارگروه فرعی یا صنف را مشخص کرد :
1-هوموساپینس آمریکانوس : یا سرخ پوستان امریکایی که وی آنها را قانع توصیف می کرد.
2-هوموساپینس اروپائوس : که براساس مطالعات او سرزنده بودند.
3-هوموساپینس آسیاتیکوس : شرقیانی که دارای مناعت طبع بودند.
4-هوموساپینس آفر : سیاهان افریقایی که کند بودند.

پیداست که این معیارها کاملا ذهنی و فاقد بهره و اعتبار طبقه بندی بود که بعدها افرادی نظیر یوهان فردریش بلومن باخ (1840-1752) طبیعت شناس آلمانی و پدر انسان شناسی کالبدی طبقه بندی های عینی تری پیشنهاد کردند که در این صفحه محدود امکان توضیح طبقه بندی های آنها نمی باشد.

پس از مرگ لینه در 1778 جوزف بنکز رئیس انجمن سلطنتی لندن پیشنهاد خرید مجموعه گیاهی او را به مبلغ 1200 لیره مطرح کرد اما پسر وی که پس از پدر کرسی گیاه شناسی دانشگاه اوپسالا را به دست آورده بود این پیشنهاد را رد کرد و مجموعه را نگه داشت. لینه جوان در 1783 در گذشت و مادرش وارث مجموعه شد و مجموعه به اضافه کتابخانه و دست نوشته های لینه را جمعا به بهایی کمتر از بهای پیشنهادی برای مجموعه تنها، به بنکز فروخت. بنکز نیز به جیمز ادوارد اسمیت فرزند یکی از تجار ثروتمند ابریشم و دانشجوی پزشکی پیشنهاد کرد که پدرش را به خرید مجموعه ترغیب کند. دانشجوی جوان پذیرفت و به زودی صاحب مجموعه وسیعی با نام لینه شد. 

در 1785 اسمیت به عضویت انجمن سلطنتی پذیرفته شد و در آنجا پیشنهاد کرد انجمنی به افتخار لینه برپا شود که برخی از اعضای انجمن را ناراحت ساخت، اما علیرغم مخالفت ها، این انجمن در 1788 به نام انجمن لینه بنیاد شد.
ترس اعضای انجمن سلطنتی از این بود که انجمن جدید خود را وقف تخصص در کار محدود رده بندی کند و از این طریق بر حوزه وسیع زیست شناسی لطمه وارد آورد. اما این ترس بی جهت بود، چون «انجمن لینه» به صورت مجتمع مهم علمی و جامع الاطرافی درآمد که تلاش هایش وقف طبقه بندی شد ولی در عین حال تاریخ طبیعی تکامل را تعمیق و تکمیل می نمود.

برخی دیگر از آثار لینه :
- نظام طبیعت – که مشهور ترین اثر وی می باشد.
- انواع گیاهان
- جنس گیاهان
- نوع گیاهان
اشتراک گذاری:
  • مطالب مرتبط

    

    ارسال مطلب به ایمیل دوستاتون:


    2,855 بازدید

    0 نظر

    درج: 10 آبان 1400

    توسط: u-120852
    وضعیت: آفلاین
    گروه کاربری: پشتیبانی سایت

    ارسال دیدگاه (0 مورد)

    در حال حاضر نظری در این مطلب ارسال نشده است.
    کتاب های کتابنامه
    هوش کمپلکس ششم
    کتاب های جامع انسانی
    کتاب های جامع ریاضی

    دسته بندی مطالب

    کتاب های امتحانِت
    کتاب های پرسش های چها گزینه ای

    آخرین نظرات ارسالی

    سلام این کتاب برای کنکور ۱۴۰۴ ویرایش شداه؟
    واقعا این کتاب خیلی به درد بخور بود ممنون از انتشارات مهر و ماه
    سلام وقت بخیر چاپ جدیدش کی میاد؟
    سلام من با این کتاب تونستم تیزهوشان قبول بشم خیلی خوبه
    سلام این کتاب چاپ چه سالی؟
    حسین 1403/05/8 - 07:46
    سلام تفاوت رشته فقه و حقوق با فقه و مبانی حقوق چیه؟!

    آمار سایت

    با ما در ارتباط باشید ، منتظر نظرات شما هستیم.
    
    عضویت در خبرنامه ایمیلی :
    برای عضویت در خبرنامه پیامکی، عدد 1 را به 02196884 پیامک کنید.
    رضایت مندی مشتری
    جشنواره وب و موبایل ایران
    جشنواره وب و موبایل ایران
    جشنواره کتاب مجازی
    برند محبوب مصرف کنندگان
    Copyright © 2010 - 2023 Mehromah.ir