دانستن راه و روش انجام یک کار می تواند ما را کیلومتر ها جلو بیاندازد. دانستن مقصد همیشه دغدغه اصلی نیست، بلکه در بسیاری موارد چگونگی رسیده با آن است که می تواند به ما کمک کند تا بدون دردسر به چیزی که میخواهیم برسیم. همین موضوع در مورد مطالعه و یادگیری هم صدق می کند. دانستن روش های مطالعه و یادگیری می تواند به ما کمک کند تا علاوه بر بالا بردن میزان بهره خود از زمانی که صرف مطالعه می کنیم، بتوانیم روش های جدیدی آشنا شویم که شاید استفاده از آنها به ما احساس راحتی بیشتری می دهد. یادگیری در خواب، پرهیز از دقیقه نودی بودن، استفاده از برنامه درسی و مقابله با منحنی فراموشی همگی روش هایی هستند که در ادامه آن ها را مفصل توضیح خواهیم داد.
در اوج خستگی مطالعه کنید!شاید عجیب به نظر برسد ولی این روش بسیار کاربردی و کارآمد است. برای بهتر فهمیدن آن لازم است بدانید که مغز ما در هنگام خواب هم به تجزیه و تحلیل داده ها و مطالبی که در طول روز یاد گرفته می پردازد. حال اگر تنها دقایقی قبل از خواب مطالبی که مطالعه کرده ایم را مطالعه کنیم یا خلاصه نویسی هایمان را مرور کنیم، مغز ما در خواب این مطالب جدید را بررسی و تجزیه و تحلیل خواهد کرد. به این نوع یادگیری، “یادگیری در خواب” گفته میشود. این نکته را می توانید به عنوان یکی از کاربردی ترین و ساده ترین روش های مطالعه و یادگیری قبل از خواب استفاده کنید.
مهم نیست که چقدر احساس خستگی می کنید، یا چه میزان خواب تان می آید. تنها چند دقیقه را به این روش اختصاص دهید تا تاثیر شگفت انگیز آن را در مطالعه و یادگیری خود ببینید. این روش معمولا در مورد یادگیری مهارت هایی مانند نواختن ساز و یا صحبت کردن به یک زبان جدید می تواند به شما کمک کند. پس اگر کلاس زبان یا موسیقی می روید حتما آن را امتحان کنید. مطمئن باشید پشیمان نخواهید شد.
بر طبق برنامه درسی پیش بروید ، از مهمترین روش های مطالعه و یادگیریمسلما اساتید شما بهتر از هرکسی می دانند که اولویت بندی صحیح یادگیری مطالب به چه صورت است و بر همین اساس هم برنامه درسی کلاس یا درس شما را طراحی کرده اند. پس همیشه سعی کنید که بر طبق این برنامه به جلو بروید تا بتوانید مطالب را به خوبی و بدون بروز هیچ مشکلی یاد بگیرید. یکی از دلایلی که بسیاری از دانشجویان یا دانش آموزان را به اصطلاح از درس خواندن زده می کند، همین برنامه درسی و عدم متعهد بودن به آن توسط دانشجو یا دانش آموز است. علاوه بر آن اگر شما برنامه کامل ترم پیش رو را بدانید، می توانید مطالعه ی خود را نیز به خوبی برنامه ریزی کنید و هر مبحثی که احساس می کنید در آن ضعف بیشتری دارید را جدی تر مطالعه کنید.
اما اگر به صورت خود خوان چیزی را مطالعه می کنیم و استادی نداریم تا از او برنامه و کمک بگیریم چه؟ مسلما تمام روش های مطالعه و یادگیری طراحی شده اند تا به شما کمک کنند. پس حتی اگر استاد یا راهنمایی در این راه نداشتید، می توانید مطالب را به ترتیب سختی و اطلاعاتی که در مورد آن ها دارید دسته بندی کنید و کم کم تمام آن ها را مطالعه کنید. برای این کار سعی کنید مطالبی که آشنایی بیشتری در مورد آنها دارید یا علاقه بیشتری به یادگیری آنها دارید را در اولویت قرار دهید تا به مرور در مبحث مورد مطالعه غرق شوید و به راحتی سایر
بخش ها و مطالب را نیز یاد بگیرید.
مغز خود را با مطالب جدید بمباران نکنید!یکی از کارهایی که ما معمولا انجام می دهیم، مطالعه مطالب در شب قبل امتحان است. این کار موجب می شود که مقدار زیادی اطلاعات و مطالب جدید به یکباره وارد مغز ما شوند. اگر چه مغز ما قدرت خارق العاده ای دارد، اما همانطور که بارها ذکر کرده ایم مثل تمام ماهیچه های بدن، مغز هم برای بهبود عملکرد خود به تمرین نیاز دارد. در نتیجه وقتی این میزان از مطالب یکباره وارد آن می شوند، مغز ما قادر نخواهد بود که همه آن ها را پردازش کند.
حال آنکه اگر ما در طول ترم و بصورت بخش بخش این مطالب را می خواندیم ۲ اتفاق مهم برای ما و مغزمان می افتاد. اول آنکه نیازی نبود این حجم از مطالب را به یکباره به خورد مغز و حافظه مان بدهیم و مهمتر از آن اینکه ما توانسته بودیم با این کار مغزمان را در طول ترم پرورش دهیم.
متاسفانه “شب امتحانی” بودن یکی از بزرگترین عیب های ما ایرانیان است که نه تنها در امتحانات و زمان تحصیل به ما ضربه می زند، بلکه باعث می شود که درربسیاری مواقع دیگر هم تعلل کنیم و فرصت های بسیار خوبی را از دست بدهیم. برای مقابله با این مشکل همیشه سعی کنید که کارهایتان را پله پله و قدم به قدم انجام دهید. اینگونه هم برای هر اتفاق یا امتحانی که در پیش روی شما قرار بگیرد آماده هستید و هم لازم نیست زمان و انرژی زیادی را صرف یادگیری کوهی از مطالب کنید. دقیقه نودی نبودن یکی از مهمترین روش های مطالعه و یادگیری است، آن را جدی بگیرید.
منحنی فراموشی ، یکی دیگر از روش های مطالعه و یادگیریمنحنی فراموشی که توسط هرمان ابینگ هاوس، روانشناس مشهور آلمانی، پایه گذاری شد بیان می کند که مغز ما خواه ناخواه بخش مهمی از مطالب را مدتی پس از اینکه آنها را مطالعه کرده ایم یا در یک کنفرانس مربوط به آن شرکت کرده ایم از یاد می برد. او به این فکر افتاد تا بصورت جدی با این مشکل مقابله کند و به همین منظور هم نظریه منحنی فراموشی را به عنوان یکی از روش های مطالعه و یادگیری پایه گذاری کرد. منحنی فراموشی به ما می گوید که دانش ما نسبت به یک موضوع پس از مطالعه آن تا ۸۰ درصد در حافظه مان ثبت می شود. اما اتفاق تلخ زمانی می افتد که ما دیگر به سراغ خلاصه نویسی هایمان نمی رویم، و اینگونه است که تنها پس از مدتی دیگر هیچ چیزی راجع به آن مطلب به خاطر نمی آوریم.
خب پس راه حل مقابله با منحنی فراموشی چیست؟ برای این کار لازم است که مراحل زیر را بپیماییم، آنوقت خواهید دید که چقدر ساده می شود از فراموشی ناشی از مرور نکردن مطالب جلوگیری کرد و تمام مطالبرا در حافظه خود ثبت کرد:
بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بعد از کلاس یا کنفرانس مطالب را دوباره مرور کنید.
بعد از یک روز این عمل را تکرار کنید.
بعد از یک هفته باز هم این کار را با دقت بیشتری انجام دهید و مطالب را مرور کنید.
در پایان شما بعد از گذشت ۱۰ روز، باز هم مطالب را دوره می کنید.
اما اگر به دنبال آن هستید که این مطالب هیچ گاه از ذهنتان پاک نشوند، می توانید بعد از گذشت یک ماه هم دوباره مطالب را برای خودتان مرورو کنید.
سخن پایانیتمام روش ها و نکات گفته شده می توانند شما در مسیر موفقیت تحصیلی همراهی کنند. اما اگر احساس می کنید این مطالب برایتان کافی نیست، می توانید مقاله روش های صحیح مطالعه برای دانش آموزان را مطالعه کنید و از برخی روش ها و نکات گفته شده در آن مقاله هم بهره ببرید. فراموش نکنید که این آموزش ها تنها زمانی ثمره بخش خواهند بود که شما با جدیت آن ها را دنبال و از آنها استفاده کنید.
