برای درس خواندن و ادامه‌دادن این مسیر، احتیاج به نیروی محرکه‌ای به نام انگیزه داریم. بدون این نیرو، به مرور رغبتی برای درس خواندن نخواهیم داشت و شاید حتی از ادامه آن، صرف‌نظر بکنیم. افزایش انگیزه برای درس خواندن، روش‌ها و تمرین‌های خاصی دارد که در این مقاله با آن‌ها آشنا خواهیم شد.
افزایش انگیزه برای درس خواندن، چرا و چطور؟چرا درس بخوانیم و چطور درس بخوانیم، سوالاتی است که ممکن است در حین سال‌هایی که مشغول به تحصیل هستیم، ذهن بسیاری از ما را به خود درگیر کرده باشد و حتی گاهی به دلیل دست پیدا‌نکردن به یک جواب منطقی، دچار یاس و ناامیدی هم شده باشیم. اینجاست که باید به دنبال راهکارهایی برای افزایش انگیزه برای درس خواندن در خودمان بگردیم. شاید هم بتوانیم با رجوع به واقعیت‌هایی بیرونی و مثبت و یا رویارویی با افرادی موفق در زمینه ادامه تحصیل و درس خواندن که افرادی موفق بوده‌اند، به جواب سوالاتمان برسیم. برای رسیدن به هر موفقیتی، احتیاج به انگیزه داریم. در مورد درس خواندن و ادامه تحصیل این مسئله عمیق‌تر و شدیدتر خواهد بود.
انگیزه چیست؟انگیزه یعنی مجموعه عواملی که نیروی محرکه برای پیش‌بردن کارها هستند؛ مثل بنزین برای حرکت‌دادن ماشین! این مجموعه عوامل می‌توانند مادی یا معنوی باشند. می‌توانند رسیدن به پول و مقام و شهرت و رتبه اجتماعی بالا باشند یا خوشحال‌کردن شخص خاصی، رسیدن به آرامش یا برآورده‌کردن آرزوهای دیگران یا فقط به‌دست‌آوردن یک حس شادی‌آور و انرژی‌بخش درونی …
لازم به یادآوری است که معمولا چون انگیزه‌هایی که جنبه مادی در آن‌ها بیشتر است بعد از مدتی جذابیت خود را از دست می‌دهند، بهتر است بیشتر بر جنبه انگیزه‌های درونی و معنوی خود، تکیه کنیم. اگر هم صرف نظر از درس خواندن به طور کلی میزان انگیزه شما در زندگی کاهش پیدا کرده است پیشنهاد می‌کنم حتماً سری هم به مقاله ایجاد انگیزه بزنید تا بتوانید از کاری که می‌کنید احساس بهتری داشته باشید.
چرا دچار یاس و تنبلی در مراحل مختلف زندگی مانند ادامه تحصیل می‌شویم؟اکثر مواقع تنبلی و رخوت بعد از دیدن عدم موفقیت‌ها در خودمان یا اطرافیانمان به سراغمان می‌آید. در مورد بحث ما، راجع به درس خواندن می‌توانیم مثلا این موارد را ذکر کنیم که وقتی یک یا چندین بار در کنکور و یا آزمون‌های مدرسه دچار شکست می‌شویم، به طور کلی انگیزه خود را از دست می‌دهیم و به این باور می‌رسیم که «دیگر نمی‌توانم» که البته در این مورد می‌توانید با غلبه بر ترس از شکست که دشمن قسم خورده موفقیت است، به این مشکل غلبه کنید.
یا بعضی اوقات بر اثر القائات دیگران راجع به بی‌فایده‌بودن ادامه تحصیل در حال حاضر، بیکاری بعد از تحصیل، عمر از‌دست‌رفته در مدت تحصیل و…. ذهن ما پرخواهد شد از تفکرات منفی از ادامه‌دادن تحصیل و درس خواندن و به‌عبارتی به‌درستی راهی که در پیش گرفته‌ایم، شک می‌کنیم.
البته در بعضی مواقع هم ممکن است این بی‌انگیزگی ناشی از تغییرات خلق‌و‌خو در فصل‌های خاصی از سال یا وجود مشکلات خانوادگی موقتی و به طور کلی فشار روحی در یک برهه زمانی خاص باشد که در این‌صورت می‌توانیم امیدوار باشیم با گذر از این دوران افزایش انگیزه برای درس خواندن را باز به‌زودی در خودمان احساس خواهیم کرد.
عملی‌نشدن برنامه‌ریزی‌ها در درس خواندن به‌خصوص برای کنکور ممکن است بر ما اثر بگذارد و از مطالعه بعدی با شور و شوق جلوگیری کند. در اکثر مواقع اینکه نمی‌توانیم به برنامه‌های خود عمل کنیم، به دلیل خستگی بیش از اندازه و یا استرس زیاد است.
البته در بعضی موارد هم به دلیل فشار بیش از اندازه در درس خواندن، به طور طبیعی رمق درس خواندن را از ما به آرامی می‌گیرد و تا حدودی این حالت ممکن است عادی باشد. به همین دلیل نباید سریع دچار افکار منفی شده و به خود برچسب بی‌انگیزگی بزنیم. کافی است تمرین‌های مشخصی را انجام دهیم تا فشارهای وارده بر ما کمتر شده و به‌تدریج افزایش انگیزه برای درس خواندن در وجودمان را بیابیم.
عدم تمرکز کامل بر موضوعات درسی هم می‌تواند دلیلی برای بی‌انگیزگی در درس خواندن باشد. مشکلات دنیای پیرامون و خانواده ما، عدم علاقه واقعی به درس و تحصیل و اجبار در این کار به دلایل مختلف مثل فشار خانواده، فشارهای روانی و… همه و همه عدم تمرکز به همراه بیاورد. از نتایج عدم تمرکز حواس بر کارها مثلا درس خواندن عدم موفقیت در آن کار و در نتیجه از دست رفتن انگیزه‌ها است.
یکی از مواردی که در زمینه درس و تحصیل و فراگیری علم مهم و کاربردی است، درست و اصولی درس خواندن است. توجه به این مهم، سبب پیشرفت در درس و در نتیجه افزایش انگیزه برای درس خواندن خواهد شد.
این‌ها از جمله مواردی است که در اکثر مواقع سبب ایجاد بی‌انگیزگی در افراد مخصوصا در درس خواندن خواهد شد. بهتر است با روش‌های مقابله برای این بی‌انگیزگی که همان تمرین‌های مختلف افزایش انگیزه برای درس خواندن است هم آشنا شویم.
افزایش انگیزه برای درس خواندندرس خواندن هم مثل بسیاری از کارهای دیگری که انجام می‌دهیم، انگیزه می‌خواهد. برای تحصیل هم انگیزه‌های مادی و بیرونی و انگیزه‌های درونی، ممکن است در افراد مختلف احساس شود.
در اولین و مهم‌ترین قدم می‌خواهیم بدانیم که چطور می‌توانیم افزایش انگیزه برای درس خواندن را ایجاد کنیم؟ آن هم از جنبه معنوی و درونی.
1. بهتر است قبل از شروع درس، برای کنکور و یا در آغاز سال تحصیلی، اهداف خود را به صورت دقیق و واضح برای خودمان مشخص کنیم. آن‌ها را بنویسیم و در جایی که همیشه می‌بینیم، قرار دهیم.
اینکه برای خودمان مشخص کنیم که قرار است از نقطه الف به نقطه ب برسیم و از سطح 1 به سطح 2، همین به اندازه کافی ایجاد انگیزه برای ما به دنبال خواهد داشت. انتظارات خود و یا حتی والدین را هم می‌توانیم در این کار لحاظ کنیم.
نیرویی که برای شادی و رضایت والدین در ما ایجاد می‌شود، قابل مقایسه با هیچ‌کدام از انگیزه‌های درونی دیگر نیست. این نیرو و قدرت حسی غریزی است که در همه انسان‌ها وجود دارد.
2. اصول کافی و درست مطالعه را باید به نحو احسن یاد بگیریم. به این ترتیب از هدر‌رفت انرژی‌مان جلوگیری می‌کنیم و با رسیدن به نتیجه دلخواه، انگیزه‌ای دو چندان برای ادامه راه پیدا خواهیم کرد.
مهارت کافی برای درس خواندن مثل این است که بخواهیم با ماشین از شهری به شهر دیگر برویم، ولی نقشه و مسیر راهی در اختیارمان نباشد. به این ترتیب نه‌تنها راه درست را در پیش نمی‌گیریم، بلکه ممکن است مدام دور خود بچرخیم و درجا بزنیم و فقط بنزین (انگیزه) را هدر دهیم!
با کمک معلمان و دبیران یا مشاورانی که تخصصی در این زمینه دارند، می‌توانیم نقشه راهمان را پیدا کرده و خود به‌خود افزایش انگیزه برای درس خواندن را در وجودمان احساس کنیم.
3. برای درس خواندن و ایجاد انگیزه لازم برای ادامه حرکت، بهتر است آهسته ولی پیوسته راه برویم! در عوض یک شروع طوفانی که آرام‌آرام رو به خاموش‌شدن می‌گذارد، بهتر است کند و آرام شروع کنیم، اما هرگز خسته نشویم.
حجم و ساعات مطالعه را بهتر است معقولانه شروع کنیم تا دچار دلزدگی و خستگی زودتر از موعد نشویم. کاری کنیم که دلمان برای درس خواندن تنگ شود! نه اینکه از دیدن کتاب‌های درسی غم دنیا بر سرمان خراب شود. به مرور زمان، سرعتمان بیشتر می‌شود که همین امر باعث افزایش انگیزه برای درس خواندن خواهد شد.
4. باید حس خوبی نسبت به خودمان داشته باشیم و به خودمان بقبولانیم که در حال انجام‌دادن کار مهمی هستیم و در این کار هم موفق بوده‌ایم. اینکه مدام در ذهن خود تصویر یک انسان توانمند را از خودمان بکشیم، در واقعیت بیرونی نیز منجر به همان خواهد شد. شاید بتوانیم به این حس، «اعتماد‌به‌نفس بالا» هم بگوییم. همیشه به خود بگوییم ( من برنده‌ام )
5. گاهی اوقات توجه و تمرکز بیش‌از‌اندازه به هدف و نتیجه کار، ما را از چگونه انجام دادن کار باز می‌دارد. اینکه اهداف نوشته‌شده خود را مدام دوره کنیم، مسئله بدی نیست. بد زمانی است که در حین درس خواندن و زمانی که مشغول حل یک مسئله شیمی یا ریاضی هستید، پرنده ذهن شما در خیالات به پرواز درآید و تمرکز شما را از بین ببرد! همچنین نتیجه‌گرایی ممکن است باعث از میان به در شدن ما، آن هم با اولین شکست، شود و این یعنی همان بی‌انگیزگی!
6. همه ما قبول داریم که برای رسیدن به اهداف بلند، باید سختی زیاد بکشیم. در غیر این‌صورت، آن هدف دیگر به این بلندی نبود! ادامه تحصیل در رشته مورد نظر در کنکور و یا هر اتفاق دیگر، سختی راه خواهد داشت
البته بعد از رسیدن شیرینی بسیار! البته فراموش نکنیم که رسیدن به رشته مورد نظر و قبولی، اولین هدف است! هدف نهایی فارغ‌التحصیلی به بهترین نحو ممکن از آن رشته است.
اگر قرار باشد در طول مسیر تحصیل، فقط مشقت‌ها و سختی‌ها را ببینیم، مسلما انرژی کم می‌آوریم! اما اگر در نقطه‌ای و زمانی که شرایط به ما سخت گرفت، شیرینی و شعف و لذت خود و اطرافیانمان را متصور شویم، دوباره رو به سوی افزایش انگیزه برای درس خواندن خواهیم گذاشت. بهترین تمرین در این مسئله، همان تصورات ذهنی است. چشمانمان را ببندیم و خود را در هدفی که می‌خواستیم، تصور کنیم. خودمان، پدر و مادرمان و اطرافیان همگی غرق در شادی‌اند و تبریک می‌گویند. به طور حتم، حتی تصورش هم باعث افزایش انگیزه برای درس خواندن در شما خواهد شد.
