ناسا به تازگی اعلام کرد که به زودی به تلاش‌های فعالانه‌ی خود برای برقراری ارتباط با مریخ‌نورد آپورچونیتی که بیش از چهار ماه از خاموشی آن می‌گذرد، پایان خواهد داد.
در حال حاضر، بیش از چهار ماه از طوفان عظیم شن در سطح مریخ و خاموشی مریخ‌نورد آپورچونیتی می‌گذرد. در طول این مدت امید می‌رفت که کاوشگر کارکشته‌ی ناسا سرانجام بتواند از حادثه‌ی پیش‌آمده جان سالم به در ببرد و به پیام‌های دریافتی پاسخ دهد؛ اما به‌نظر می‌رسد که تلاش‌های فعالانه برای برقراری ارتباط با آپورچونیتی به‌زودی پایان خواهد یافت. با این حال، ناسا در ماه‌های پیش‌رو همچنان به انتظار برای شنیدن سیگنال‌های احتمالی از این مریخ‌نورد ادامه خواهد داد.
آپورچونیتی که از دی‌ماه ۱۳۸۲ (ژانویه‌ی ۲۰۰۴) تاکنون در مریخ به سر می‌برد، آخرین بار در ۲۰ خرداد ۱۳۹۷ (۱۰ ژوئن ۲۰۱۸) با زمین ارتباط برقرار کرد. طوفان مهیب شنی که در آن زمان مریخ را درنوردید، آسمان این سیاره را پوشاند و مانع از رسیدن نور خورشید به آپورچونیتی شد. در نتیجه، مریخ‌نورد ناسا به‌منظور صرفه‌جویی در مصرف انرژی در حالت کم‌مصرف قرار گرفت.
در ۲۰ شهریور ۱۳۹۷ (۱۱ سپتامبر ۲۰۱۸)، آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا اعلام کرد که عمق نوری (معیار اندازه‌گیری تیرگی آسمان‌های مریخ) به اندازه‌ای پایین آمده است که نور کافی برای تولید انرژی به مریخ‌نورد برسد. در آن زمان، ناظران ناسا انجام فعالیتی را با عنوان «شنیدن فعالانه» آغاز کردند و به ارسال فرمان‌هایی به آپورچونیتی پرداختند. این اقدام در حالی صورت گرفت که مریخ‌نورد ناسا قادر به احیای خود و شنیدن پیام‌های مخابره‌شده و پاسخ به آن‌ها نبود.
اکنون با گذشت بیش از یک ماه، آپورچونیتی به آن فرمان‌ها هیچ پاسخی نداده و در نتیجه ناسا تصمیم گرفته است تا «شنیدن فعالانه» را متوقف کند. لوری گِلِیز، سرپرست واحد سیاره‌شناسی ناسا هفته‌ی گذشته در جریان یک ارائه در نشست سالانه‌ی واحد جامعه‌ی نجوم آمریکا برای علوم سیاره‌شناسی گفت:
ما در نظر داریم که ارسال پیام به آپورچونیتی را به صورت روزانه برای دست‌کم یک یا دو هفته‌ی دیگر ادامه دهیم.
گلیز اعلام کرد که علت پایان کارزار شنیدن فعالانه، آمادگی برای فرود فضاپیمای این‌سایت (InSight) در ۵ آذر ۱۳۹۷ (۲۶ نوامبر ۲۰۱۸) در مریخ است. وی در ادامه گفت:
ما می‌خواهیم پیش از آنکه این‌سایت به مریخ برسد، به شنود فعالانه خاتمه دهیم و اطمینان حاصل کنیم که توجه تمام دارایی‌های مداری‌مان به فرود موفقیت‌آمیز این‌سایت معطوف شده است.
این زمان‌بندی با برنامه‌های پیشین مبنی بر تلاش برای بازیابی ارتباط با آپورچونیتی هم‌راستا است. ناسا در ۸ شهریور امسال (۳۰ آگوست) اعلام کرد که به‌محض آنکه آسمان مریخ به اندازه‌ی کافی صاف شود، شنیدن فعالانه را برای مدت ۴۵ روز انجام خواهد داد. جان کالاس، مدیر پروژه‌ی آپورچونیتی در بیانیه‌ای برای تشریح برنامه‌های ناسا گفت:
اگر پس از گذشت ۴۵ روز پاسخی دریافت نکنیم، تیم ناسا ناگزیر به این نتیجه خواهد رسید که شن مسدودکننده‌ی خورشید و سرمای مریخی هر دو منجر به بروز نوعی نقص شده‌اند که بر اثر آن مریخ‌نورد به احتمال فراوان قابل احیاء نخواهد بود.
برخی از ناظران پیشین مریخ‌نورد به طرح ناسا انتقاد داشتند. آن‌ها استدلال می‌کنند که زمان در نظر گرفته‌شده برای اطلاع از اینکه آپورچونیتی قابل احیاء است یا خیر، کافی نیست؛ به‌خصوص اگر پنل‌های خورشیدی آن از شن پوشیده شده باشند. ناسا در پاسخ اعلام کرد که به محض آنکه تلاش‌ها برای شنیدن فعالانه به پایان برسند، برای ماه‌ها به شنیدن هر پیامی از آپورچونیتی ادامه خواهد داد؛ اما خود هیچ فرمانی را به این مریخ‌نورد ارسال نخواهد کرد.
گلیز گفت:
هرچند ما به صورت فعالانه به آپورچونیتی پیامی ارسال نمی‌کنیم؛ اما هیچ‌کس تسلیم نمی‌شود. ما قصد داریم که فعلا برای مدتی به شنیدن ادامه دهیم تا دریابیم که آیا شانسی وجود دارد که پنل‌های خورشیدی تا حدی از شن پاک شوند و احتمالا بتوانند باتری‌ها را مجددا شارژ کنند یا خیر.
گلیز اشاره کرد که یک چالش در برابر تلاش‌های آن‌ها، سلامت باتری‌های مریخ‌نورد است. هرچند طوفان شن درجه‌ی حرارت مریخ را تعدیل کرد؛ اما بازگشت آسمان صاف به معنی کاهش شدید درجه‌ی حرارت شبانه است. این احتمال وجود دارد که باتری‌ها به‌شدت در حال سرمازدگی باشند و مریخ‌نورد کوچکی همچون آپورچونیتی در نهایت نتواند سرمای شدید سیاره‌ی سرخ را تحمل کند.
در حال حاضر، ناظران مریخ‌نورد علاوه‌بر تداوم شنیدن فعالانه، به پیروی از سنت مشابه ماموریت‌های پیشین فضاپیماهای انسانی، «آهنگ بیدار شو» را نیز به صورت روزانه پخش خواهند کرد.
ارسال مطلب به ایمیل دوستاتون:
