اخترشناسان در ژاپن به طور اتفاقی کهکشانهایی را در فضا کشف کردهاند که عمر آنان به میلیاردها سال پیش و آغاز پیدایش جهان میرسد.
این دو کهکشان بیش از ۱۳ میلیارد سال پیش، یعنی تنها ۸۰۰ میلیون سال بعد از تولد جهان، در زمانی شکل گرفتهاند که اصطلاحا «سپیدهدم کیهانی» نامیده میشود. دانشمندان از این عنوان برای توصیف یک بازه زمانی در سالهای نخستین شکلگیری جهان یاد میکنند.
بنابر قرارداد، این بازه زمانی بین ۵۰ میلیون تا ۱ میلیارد سال پس از مهبانگ یا انفجار بزرگ تعیین شده است و هنگامی را شامل میشود که نخستین کهکشانها، سیاهچالهها و ستارهها در فضا به وجود آمدند.
کشف تازه با استفاده از یک تلسکوپ تداخلسنج بسیار حساس در شیلی به نام «آرایه میلیمتری بزرگ آتاکاما» یا «آلما» (ALMA) که با آنتنهای مخصوص در بیابان آتاکامای شیلی نصب شده انجام شده است. این تلسکوپ میتواند ستارهها و کهکشانهای بسیار دور را که در دوران نخستین پدید آمدن جهان موسوم به «سپیدهدم کیهانی» شکل گرفتهاند رصد کند.
هیچ یک از تلسکوپهای عادی کنونی به اندازهی کافی قوی نیستند که این کهکشانها را به طور مستقیم ببینند، چرا که آنها از ما بسیار دور هستند.
تیم تحقیقاتی مستقر در دانشگاه علوم واسدا توکیو و رصدخانه ملی نجوم ژاپن سرگرم مطالعه ۴۰ کهکشان درخشان همسایه بودند که به طور تصادفی سیگنالهای طیفی پر قدرتی را از این دو کهکشان پنهان مشاهده کردند. اخترشناسان میگویند نور این کهکشانها، که REBELS-12 و REBELS-29 نامیده شدهاند، در محدوده ماوراءبنفش بسیار روشنتر از کهکشانهای مجاور بوده است.
در واقع حضور امواج آنان در محدوده نور نامرئی باعث شده منجمان نتوانسته باشند آنها را به صورت طبیعی رصد کنند و حساسیت آنتنهای تلسکوپ آلما به طول موجهای مادون قرمز بوده که آنها را آشکار کرده است.
اخترشناسان میگویند کشف این دو کهکشان در «لبه جهان» نشان میدهد که سرشماری فعلی که بر مبنای اشعه ماوراء بنفش از کهکشانهای اولیه صورت گرفته هنوز ناقص است.
انتظار میرود از هر پنج کهکشان که در دوران سپیدهدم کیهانی پدیده آمدهاند، دستکم یک کهکشان در هالهای از گرد و غبار کیهانی پنهان شده باشد. دانشمندان میگویند کشف این دو کهکشان جدید میتواند به یافتن دیگر اجرام آسمانی که توسط گرد و غبار مخفی شدهاند کمک کند.
نتایج یافتههای جدید در نشریه علمی «نیچر» منتشر شده است.