مهروماه

بیگ بنگ: تصاویر مریخ‌نورد “استقامت” از مریخ، شواهد بیشتری را در مورد وجود یک دریاچه باستانی در گذشته این سیاره نشان می‌دهند.
“دهانه جیزرو” در مریخ، به این دلیل برای فرود مریخ‌نورد “استقامت” انتخاب شده که تصاویر ماهواره‌ای نشان داده‌اند روزی در این دهانه، یک دریاچه باستانی وجود داشته است. اکنون دانشمندان ناسا با بررسی تصاویری که نشان‌دهنده آثار سیل هستند، شواهد بیشتری را در مورد گذشته این منطقه یافته‌اند.
اگرچه مریخ کنونی، بسیار خشک است؛ اما همیشه این گونه نبوده است. شواهد به دست آمده نشان می‌دهند که سیاره سرخ در میلیاردها سال پیش، بسیار مرطوب‌تر بوده است و اقیانوس‌ها، رودخانه‌ها، دریاچه‌ها و احتمالاً حیات در آن وجود داشته‌اند. یافتن شواهدی در مورد این موضوع، یک هدف کلیدی برای مأموریت استقامت است و به همین دلیل دهانه جیزرو برای این کار انتخاب شد.

تصاویر ثبت شده نشان می‌دهند که این دهانه گسترده، زمانی دریاچه‌ای بوده که از رودخانه‌های شمال غربی تغذیه می‌کرده است. بدین ترتیب، به نظر می‌رسد که حاشیه شمال غربی دهانه جیزرو، یک دلتا بوده است. این پژوهش جدید، همه این جزئیات را از دید یک مریخ‌نورد نشان می‌دهد و فرضیات را تایید می‌کند.
مریخ‌نورد استقامت پس از فرود آمدن، تصاویری را از محیط اطراف خود ثبت کرد؛ از جمله دیواره‌های شیب‌دار و یک “تختال” یا “بیوت” (Butte) کوچک که با نام “کودیاک” (Kodiak) شناخته می‌شود. مریخ‌نورد استقامت با استفاده از ابزارهای پیشرفته خود توانست تصویر لایه‌های سنگ و رسوب موجود در این ساختارها را ثبت کند.

این تصاویر می‌توانند به تایید وجود نواحی پرآب کمک کنند. لایه‌های رسوب در قسمت شرقی کودیاک و همچنین قسمت‌های پایین‌تر دیواره‌های شمال غربی، با آنچه که از یک دلتا در زمین انتظار می‌رود، مطابقت دارد.
“نیکلاس منگولد”، پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: این مشاهدات کلیدی به ما کمک می‌کنند تا یک بار برای همیشه، وجود دریاچه و دلتا را در دهانه جیزرو تأیید کنیم. شواهد به دست آمده نشان می‌دهند دریاچه‌ای که در دهانه جیزرو قرار داشته، در طول عمر خود نسبتا پویا بوده است.

پژوهشگران باور دارند که این پژوهش جدید، به ماموریت‌های پیش رو از جمله ماموریت مریخ‌نورد “استقامت” برای جمع‌آوری نمونه کمک خواهد کرد. هدف این ماموریت نهایتا آوردن نمونه‌ها به زمین است تا با ابزارهای پیشرفته‌تری مورد بررسی قرار بگیرند و به بررسی در مورد حیات باستانی مریخ کمک کنند. جزئیات بیشتر این پژوهش در مجله “Science” منتشر شده است.
بالگرد نبوغ نیز تاکنون سیزده پرواز در مریخ انجام داده است. پروازهای نبوغ و رصد هوایی سطح سیاره‌ی مریخ توسط آن، به محققان ماموریت “استقامت” کمک می‌کند تا مسیر بهتری برای این مریخ‌نورد در نظر بگیرند. در نمای بالا سنگ‌های رسوبی سطح مریخ به وضوح مشخص است.

در تصاویر دیگری نیز که نبوغ از سطح مریخ ثبت کرده، نمایی سنگلاخی را می‌بینیم که گویا بقایای حاشیۀ یک رودخانۀ باستانی در سیارۀ سرخ است.