اگر در یک شب تاریک و صاف و بی‌ابر به آسمان نگاه کنید، هزاران نقطه نورانی خواهید دید. آنها ستارگان بسیار دور هستند، اما آنقدر درخشان هستند که بتوان از فاصله‌ای دور با چشم غیرمسلح آنها را دید- این شاهکاری چشمگیر است. اما چیزهایی که نمی‌بینید ستاره‌های کوچک، کوتوله‌های سرخ، هستند که آنقدر کوچک و کم‌نورند که در همان فاصله نمی‌توان آنها را دید.
ستاره‌هایی که در آسمان شب می‌بینید برخی از بزرگ‌ترین و درخشان‌ترین ستاره‌های کهکشان‌های همسایۀ ما هستند که فاصلۀ دورترین آنها تا زمین بیش از چند هزار سال نوری هم نیست. اما در همان توده، بسیار بیشتر از این چند هزار ستاره وجود دارد؛ که حداکثر یک میلیون هستند و با چشم غیرمسلح نمی‌توان آنها را مشاهده کرد.
حتی نزدیک‌ترین ستاره به خورشید، یعنی پروکسیما قنطورس، آنقدر کوچک و کم‌نور است که نمی‌توان بدون تلسکوپ آن را دید. به به این نوع ستاره، کوتوله سرخ می‌گویند که اندازۀ آنها کمتر از نصف اندازۀ خورشید و درخشندگی آنها معمولاً کمتر از یک دهم درخشندگی خورشید است. اما این‌ها برخلاف اندازۀ کوچک‌شان، یک ابرقدرت باورنکردنی دارند: طول عمرشان.
ستاره‌ها از طریق همجوشی هسته‌ای در اعماق هسته‌های خود، می‌درخشند. برای ستاره‌ای مانند خورشید، میزان همجوشی واقعاً شدید است و باعث می‌شود انرژی بسیار زیادی که برای حمایت از این ستاره در برابر گرانش نابودکنندۀ وزنش لازم است، را آزاد کند.
ستاره‌هایی که به مراتب بزرگ‌تر از خورشید هستند در طی چند میلیون سال سوخت‌شان تمام خواهد شد (بله، این‌ها شامل ستاره‌هایی است که در آسمان شب می‌بینید) در حالی که ستاره‌هایی مانند خورشید می‌توانند حدود ده میلیارد سال دوام بیاورند. اما ستاره‌های کوتوله‌های سرخ مانند اتومبیل‌های اقتصاد کیهان هستند: سوخت هیدروژن خود را فقط مزمزه می‌کنند و با صرفه‌جویی از آن استفاده می‌کنند. این ستاره‌ها به اندازۀ ستاره‌های بزرگ‌تر کار زیادی برای حمایت از خود ندارند که انجام دهند.
علاوه بر این، اکثر هیدروژن در ستاره‌ای مانند خورشید بدون استفاده باقی می‌ماند، یعنی هیدروژن، کل عمر خود را در جوّ ستاره می‌گذراند نه در هسته؛ که اگر در هسته بود می‌توانست در همجوشی مشارکت کند. اما ستاره‌های کوتوله‌های سرخ پلاسمای خود را در سراسر حجم و تودۀ خود به گردش در می‌آورند و ذخایر تازۀ هیدروژن را از لایه‌های بیرونی ستاره به پایین و به سمت هسته می‌کشند و در نتیجه آتش‌های همجوشی را روشن نگه می‌دارند.
به همین دلیل، این ستاره‌های سرخ کوچکی که آنقدر کوچک هستند که نمی‌توان آنها را با چشم غیرمسلح دید، می‌توانند به طور باورنکردنی در مدت زمانی بسیار طولانی، یعنی صدها میلیارد سال و در کل برای کوچک‌ترین ستاره‌ها تا ده تریلیون سال، دوام بیاورند. در آینده‌ای بسیار بسیار دور- آنقدر دور که انسان از درک آن عاجز است- ستاره‌هایی مانند خورشید و ستاره‌های بزرگ‌تر از آن سرانجام از بین می‌روند و هیچ تودۀ جدیدی از گاز فرو نمی‌پاشد تا جایگزین آنها شود. تمام چیزی که باقی خواهد ماند کوتوله‌های سرخی هستند که کیهان را به بهترین شکل ممکن روشن می‌کنند. که این هم زیاد نخواهد بود. نوادگان بسیار دور ما (اگر وجود داشته باشند) جهانی تیره و تاریک به ارث خواهند برد.
ارسال مطلب به ایمیل دوستاتون:
