مهروماه

حافظه، توانایی مغز برای نگهداری و یادآوری مطالب است. حافظه و یادگیری، ارتباط بسیار نزدیکی با یکدیگر دارند؛ به‌ طوری که اگر حافظه، یعنی توانایی نگهداری وجود نداشته باشد، یادگیری مطالب جدید به‌ سختی صورت می‌پذیرد.
در واقع یادگیری، کار بخشی از مغز و یادآوری، کار حافظه است و یادگیری هیچ‌گاه دلیل بر یادآوری نیست. قبل از این‌که فنون تقویت حافظه را توضیح دهیم، لازم است با انواع حافظه آشنا شوید:
حافظه حسی: اطلاعات محیطی که توسط گیرنده‌های حسی دریافت می‌شود، در ابتدا وارد حافظه حسی می‌شود و اگر مورد دقت یا توجه قرار گیرد، وارد حافظه کوتاه‌مدت می‌شود؛ حافظه حسی، نخستین مرحله یادگیری و به یادسپاری اطلاعات است. گنجایش این حافظه، تقریباً نامحدود است، ولی مدت زمان ذخیره‌سازی اطلاعات، بسیار کوتاه و از یک ثانیه هم تجاوز نمی‌کند.
حافظه کوتاه‌مدت: در حافظه کوتاه‌مدت، اطلاعات به صورت رمز درمی‌آید؛ مثل الگوهای تصویری یا صوتی. عمر اطلاعات در حافظه کوتاه‌مدت حدود سه ثانیه است و در صورت عدم تکرار، پس از این زمان فراموش می‌شوند. حافظه کوتاه‌مدت، علاوه بر محدویت زمان، دارای محدودیت در گنجایش هم هست. متخصصان، گنجایش حافظه کوتاه‌مدت را ماده اطلاعاتی برآورد می‌کنند؛ یعنی برخی از افراد ۹ ماده و برخی پنج ماده اطلاعاتی را در حافظه کوتاه‌مدت خود نگهداری می‌کنند.
حافظه بلند‌مدت: هدف ما از تقویت حافظه، تقویت حافظه بلندمدت است. بیشتر اطلاعات وارد شده به حافظه کوتاه‌مدت، از این حافظه حذف می‌شود و بخش کوچکی از آن وارد حافظه بلندمدت می‌شود. انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه‌مدت به حافظه بلندمدت، نیازمند زمان و کوشش هوشیارانه است. تکرار و توجه به مطالب موجود در حافظه کوتاه‌مدت، منجر به انتقال آن‌ها به حافظه بلندمدت می‌شود.
چند تمرین برای افزایش حافظه:
۱. به ویترین مغازه‌ها نگاه کنید و زمانی که به خانه رسیدید، چیدمان آن‌ها را در ذهن خود تجسم کنید.
۲. یک شخص را سریعا نگاه کنید، سپس چشم‌های خود را بسته و در ذهن خود جزئیات چهره، قامت و لباس وی را مجسم کنید. سعی کنید خیلی دقیق این خصوصیات را تجسم کنید، مثل فرم‌بینی، لب، رنگ لباس و...
۳. به عکس‌ها و تصاویری که از مناظر و چشم‌انداز‌ها تهیه شده است، در مدت زمان معینی نگاه کرده، سپس چشم‌های خود را ببندید و جزئیات این تصاویر را به خاطر بیاورید.

توصیه‌ی چند راه‌کار برای تقویت حافظه

اگر شما دارای کلسترول بالا و فشار خون بالا باشید، علاوه بر احتمال بروز بیماری‌های قلبی در شما، مغزتان نیز در معرض خطر قرار دارد. ده تحقیق در انجمن اعصاب شناسی در آمریکا انجام شد و نشان داد افرادی که در معرض خطر بیماری قلبی قرار دارند، دارای نقصان عملکردهای ادراکی هستند و برعکس.
1. مکالمه و حرف زدن
هنگامی که شما با یک نفر مشغول صحبت کردن هستید، احساس رضایت‌مندی می‌کنید. تحقیقاتی در دانشگاه میشیگان راجع به انواع مختلف ارتباطات کلامی و اثر آنها بر روی مغز انجام گرفته است. این تحقیقات نشان داده که صحبت‌های منفی هیچ فایده‌ای ندارند. در حالی که اگر مکالمه‌ای مفید صورت گیرد، افراد مکالمه‌کننده عملکرد اجرایی و ادراکی خوبی را به دست می‌آورند و این عملکردها همان حافظه است.
تحقیقات دیگری بر روی مکالمات سودمند و معنا‌دار انجام شد و محققان به این نتیجه رسیدند که فرد مکالمه‌کننده بیشتر سعی می‌کند که فکر طرف مقابل را بفهمد و حتی صحبت‌های بعدی را حدس بزند که این کار باعث تحریک منطقه‌ای در مغز می‌گردد که وابسته به حافظه است.
2. نداشتن استرس
آیا تا به حال برای شما اتفاق افتاده است که به آشپزخانه بروید و از خودتان بپرسید که چرا من این‌جا هستم و چه کاری می‌خواستم انجام دهم؟ این یکی از مشکلات رایج حافظه است که از استرس نشأت می‌گیرد. هنگامی که شما استرس دارید، هورمون کورتیزول در مغز افزایش می‌یابد و حافظه کوتاه‌مدت را از بین می‌برد.
پس بهتر است به مغزتان آموزش دهید که در صورت مواجهه با استرس و عصبانیت، بهتر عمل کند. به یاد خدا بودن، بر او توكل داشتن و نیز تنفس عمیق، باعث دوری از استرس و آرامش فرد می‌شود.
3. یادگیری یک زبان دیگر
محققان به این نتیجه رسیده‌اند که یادگیری یک زبان جدید بر روی قدرت حافظه اثر فوق‌العاده زیادی دارد. تحقیقات نشان داه است افرادی که با بیشتر از دو زبان صحبت می‌کنند (مثلا فارسی و ترکی)، کمتر قدرت حافظه‌ی خود را در طول زندگی از دست می‌دهند.
در ضمن هر چه‌قدر تعداد زبان‌هایی که فرد می‌تواند با آنها صحبت کند، بیشتر باشد، کاهش حافظه کمتر است؛ برای مثال، فردی که به چهار زبان و بیشتر می‌تواند صحبت کند، نسبت به فردی که به دو زبان صحبت می‌کند، پنج بار کمتر دچار مشکلات حافظه می‌شود. یا فردی که به سه زبان حرف می‌زند، نسبت به فردی که به دو زبان حرف می‌زند، سه بار کمتر دچار مشکلات فهمی می‌گردد. پس از همین امروز تصمیم بگیرید یک زبان دیگر را هم بیاموزید تا حافظه‌تان قوی‌تر شود.
4. نوشیدن آب چغندر
آب چغندر حافظه را تقویت می‌کند. آب چغندر حاوی نیترات است که در بدن تبدیل به نیتریت و باعث تسریع در جریان خون و اکسیژن‌رسانی بیشتر می‌شود.تحقیقات نشان داده است افرادی که قدرت یادگیری کمتری دارند، فاقد اکسیژن در منطقه‌ی خاصی از مغزشان هستند. نیترات می‌داند که کدام قسمت از بدن نیاز به جریان خون بیشتر و اکسیژن بالاتری دارد. پس این نظریه ثابت شده که غذاهای غنی از نیترات مانند: چغندر، کلم، کرفس و اسفناج می‌توانند قدرت فهم را افزایش دهند و باعث تقویت مغز و فکر شوند.
5. رژیم غذایی مدیترانه‌ای
رژیم غذایی مدیترانه‌ای سرعت کاهش فهم و حافظه را در افراد بزرگ‌سال کم می‌کند. به طور کلی، افرادی که بیشتر از سبزیجات تازه، حبوبات، روغن زیتون و ماهی استفاده می‌کنند، کمتر دچار کاهش ادراك می‌شوند.
6. وقفه تنفسی در خواب (آپنه خواب)
آپنه خواب باعث بیدار شدن فرد در نصف شب می‌گردد. اگر این مشکل را درمان نکنید، باعث خواب‌آلودگی و فراموشی می‌شوید. افراد مبتلا به آپنه، از اکسیژن کافی محروم هستند که این امر، بر روی قشر خاکستری مغز (بافت عصبی مغز) اثر منفی می‌گذارد. بیشترین اثرات منفی نیز در قسمت حافظه است.
7. بیماری قلبی
اگر شما دارای کلسترول بالا و فشار خون بالا باشید، علاوه بر احتمال بروز بیماری‌های قلبی در شما، مغزتان نیز در معرض خطر قرار دارد. ده تحقیق در انجمن اعصاب‌شناسی در آمریکا انجام شد و نشان داد افرادی که در معرض خطر بیماری قلبی قرار دارند، دارای نقصان عملکردهای ادراکی هستند و برعکس.
8. ورزش مغز
مغز نیز همانند عضلات، نیاز به ورزش دارد. اگر آرنج دست چپ‌تان به مدت شش ماه بی‌تحرک باشد، برای آن چه کار می‌کنید؟ مغز نیز همانند آن است.بهترین راه برای تقویت حافظه، استفاده روزانه از آن است؛ برای مثال اگر برای شما حفظ کردن شماره‌های تلفن سخت است، برای حفظ کردن آنها وقت بگذارید. بعد از چند وقت می‌بینید که تمام شماره‌های تلفن را حفظ هستید