آقطی سیاه (Sambucus nigra) یک درختچه یا درخت کوچک است که بومی اروپا، آسیا و شمال آفریقا است. این گیاه دارای گلهای سفید یا کرم رنگ و میوههای آبی یا سیاه است.
آقطی سیاه برای قرنها به عنوان یک گیاه دارویی استفاده شده است. آقطی سیاه حاوی ترکیبات آنتی اکسیدانی، ضد التهابی و ضد ویروسی است. این ترکیبات ممکن است در درمان یا بهبود برخی شرایط مفید باشد.
ارزش غذایی آقطی سیاه
آقطی سیاه یک گیاه مغذی است که منبع خوبی از ویتامینها،مواد معدنی و آنتیاکسیدانها است. یک فنجان (125 گرم) میوه آقطی سیاه حاوی مواد مغذی زیر است:
- کالری: 62
- کربوهیدرات: 15 گرم
- قند: 10 گرم
- فیبر: 2 گرم
- پروتئین: 1 گرم
- ویتامین سی: 34 میلیگرم (56 درصد از DV)
- ویتامین کا: 13 میکروگرم (16 درصد از DV)
- پتاسیم: 185 میلیگرم (6 درصد از DV)
- منگنز: 0.2 میلیگرم (10 درصد از DV)
آقطی سیاه همچنین حاوی مقادیر کمی از ویتامینهای A، E، B1 و B6 و مواد معدنی مانند فسفر، کلسیم، آهن و مس است.
میوه آقطی سیاه منبع خوبی از آنتیاکسیدانها است، از جمله فلاونوئیدها، آنتوسیانینها و پلیفنولها. این آنتیاکسیدانها ممکن است به محافظت از بدن در برابر آسیب سلولی کمک کنند و خطر ابتلا به بیماریهای مزمن را کاهش دهند.
آقطی سیاه را میتوان به صورت تازه، خشک، پخته یا به شکل عصاره، چای یا شربت مصرف کرد.
خواص درمانی آقطی سیاه
آقطی سیاه یک گیاه دارویی است که برای قرنها به عنوان یک درمان طبیعی برای بسیاری از مشکلات سلامتی استفاده شده است. این میوه حاوی ترکیبات شیمیایی مختلفی است که ممکن است مسئول خواص درمانی آن باشد.
برخی از خواص درمانی آقطی سیاه عبارتند از:
• تقویت سیستم ایمنی: آقطی سیاه حاوی آنتیاکسیدانهای مختلف است که ممکن است به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند. این آنتیاکسیدانها میتوانند به محافظت از سلولهای بدن در برابر آسیب رادیکالهای آزاد کمک کنند.
• درمان سرماخوردگی و آنفلوانزا: آقطی سیاه ممکن است به کاهش مدت زمان و شدت علائم سرماخوردگی و آنفلوانزا کمک کند. این میوه حاوی ترکیبات ضدویروسی است که ممکن است به جلوگیری از تکثیر ویروسها کمک کند.
• کاهش التهاب: آقطی سیاه حاوی ترکیبات ضدالتهابی است که ممکن است به کاهش التهاب در بدن کمک کنند. این التهاب میتواند منجر به بروز مشکلاتی مانند آرتروز، آسم و بیماری قلبی شود.
• درمان مشکلات گوارشی: آقطی سیاه ممکن است به بهبود مشکلات گوارشی مانند یبوست، اسهال و سوزش معده کمک کند. این میوه حاوی ترکیبات ملین و ضدالتهابی است که میتوانند به بهبود سلامت دستگاه گوارش کمک کنند.
• پیشگیری از سرطان: آقطی سیاه حاوی آنتیاکسیدانهای مختلف است که ممکن است به پیشگیری از سرطان کمک کنند. این آنتیاکسیدانها میتوانند به محافظت از سلولهای بدن در برابر آسیب DNA کمک کنند.
• کاهش علائم عفونت سینوسی : آقطی سیاه حاوی ترکیبات ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی است که میتوانند به کاهش التهاب و بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن کمک کنند. این امر میتواند به کاهش علائم عفونت سینوسی مانند احتقان، درد و فشار در سینوسها کمک کند.
• دفع سنگ کلیه : آقطی سیاه حاوی ترکیبات ادرارآور است که میتوانند به دفع سنگ کلیه کمک کنند. این ترکیبات میتوانند به رقیق شدن ادرار و افزایش دفع آن کمک کنند.
• درمان بیماری صرع : آقطی سیاه حاوی ترکیبات ضد تشنج است که میتوانند به درمان بیماری صرع کمک کنند. این ترکیبات میتوانند به کاهش شدت و دفعات تشنج کمک کنند.
• کاهش قند خون : عصاره گل آقطی سیاه حاوی ترکیبات تحریک کننده متابولیسم گلوکز و ترشح انسولین است که میتوانند به کاهش قند خون کمک کنند. این ترکیبات میتوانند به جذب گلوکز از خون و ذخیره آن در عضلات و کبد کمک کنند.
خواص آقطی سیاه برای پوست
آقطی سیاه حاوی آنتیاکسیدانهای مختلف است که ممکن است به حفظ سلامت پوست کمک کنند. برخی از خواص آقطی برای پوست عبارتند از:
• ضد پیری: آنتیاکسیدانهای موجود در آقطی سیاه ممکن است به محافظت از پوست در برابر آسیب رادیکالهای آزاد کمک کنند. رادیکالهای آزاد مولکولهایی هستند که میتوانند به سلولهای پوست آسیب برسانند و منجر به پیری زودرس شوند.
• ضد التهاب: آقطی سیاه ممکن است به کاهش التهاب در پوست کمک کند. التهاب میتواند منجر به بروز مشکلات پوستی مانند آکنه، اگزما و پسوریازیس شود.
• رطوبترسانی: آقطی سیاه حاوی آب و مواد مغذی است که میتوانند به رطوبترسانی پوست کمک کنند.
• التیامبخشی: آقطی سیاه ممکن است به بهبود زخمهای پوستی کمک کند.
در اینجا چند راه برای استفاده از آقطی برای پوست آورده شده است:
- آب میوه یا عصاره آقطی سیاه را به صورت موضعی روی پوست بمالید.
- از پودر آقطی سیاه برای تهیه ماسک صورت استفاده کنید.
توجه: قبل از استفاده موضعی از آقطی سیاه، حتماً یک آزمایش حساسیت انجام دهید. برای این کار، مقدار کمی از آقطی سیاه را روی پوست باز پشت گوش خود بمالید و 24 ساعت صبر کنید. اگر در این مدت هیچ واکنش آلرژیک مانند قرمزی، خارش یا تورم مشاهده نشد، میتوانید از آن روی پوست خود استفاده کنید.
خواص آقطی سیاه برای مو
آقطی سیاه ممکن است به حفظ سلامت مو کمک کنند. برخی از خواص آقطی برای مو عبارتند از:
• ضد ریزش مو: آنتیاکسیدانهای موجود در آقطی سیاه ممکن است به محافظت از فولیکولهای مو در برابر آسیب رادیکالهای آزاد کمک کنند. رادیکالهای آزاد مولکولهایی هستند که میتوانند به فولیکولهای مو آسیب برسانند و منجر به ریزش مو شوند.
• تقویت مو: آقطی سیاه حاوی مواد مغذی ضروری برای سلامت مو مانند پروتئین، ویتامین C و ویتامین B6 است. این مواد مغذی میتوانند به تقویت مو و کاهش شکنندگی آن کمک کنند.
• درمان شوره سر: آنتیاکسیدانها و ترکیبات ضدالتهابی موجود در آقطی سیاه ممکن است به درمان شوره سر کمک کنند.
• جلوگیری از سفید شدن مو: آنتیاکسیدانهای موجود در آقطی سیاه ممکن است به جلوگیری از سفید شدن مو کمک کنند.
در اینجا چند راه برای استفاده از آقطی برای مو آورده شده است:
- آب میوه یا عصاره آقطی سیاه را به صورت موضعی روی پوست سر بمالید.
- از پودر آقطی سیاه برای تهیه ماسک مو استفاده کنید.
طریقه مصرف آقطی سیاه
آقطی سیاه را میتوان به روشهای مختلفی مصرف کرد. در اینجا چند روش رایج مصرف آقطی سیاه آورده شده است:
• دمنوش آقطی سیاه: برای تهیه دمنوش آقطی سیاه، 100 گرم گل خشک شده آقطی سیاه را در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید 10 دقیقه دَم بکشد.
میتوانید از دمنوش آقطی سیاه برای کاهش علائم سرماخوردگی و آنفلوانزا، تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش التهاب و بهبود سلامت گوارش استفاده کنید.
• جوشانده آقطی سیاه: برای تهیه جوشانده آقطی سیاه، 60 گرم پوست ساقه، برگ و یا میوه آقطی سیاه را در یک لیتر آب بریزید و بگذارید آهسته بجوشد تا حجم آن به نصف برسد.
سپس آن را صاف کنید. میتوانید از جوشانده آقطی سیاه برای درمان مشکلات گوارشی، کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده کنید.
• سرکه آقطی سیاه: برای تهیه سرکه آقطی سیاه، 20 تا 10 گرم برگهای خشک شده آقطی سیاه را در یک لیتر سرکه بریزید و بگذارید تا مدت دو هفته بماند و هر روز آن را هم بزنید.
پس از این مدت آن را صاف کرده و در شیشه در بسته نگهداری کنید. میتوانید از سرکه آقطی سیاه برای درمان مشکلات گوارشی، کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده کنید.
• شیره یا آب میوه آقطی سیاه: میتوانید میوههای رسیده آقطی سیاه را فشار دهید تا شیره آن خارج شود. برای هر بار مصرف، یک قاشق چایخوری از این شیره را در یک لیوان آب بریزید و مصرف کنید.
میتوانید از شیره یا آب میوه آقطی سیاه برای تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش التهاب و بهبود سلامت گوارش استفاده کنید.
نکات مهم هنگام مصرف آقطی سیاه
قبل از مصرف آقطی سیاه به عنوان یک درمان طبیعی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
آقطی سیاه ممکن است در برخی افراد ایجاد حساسیت کند.
در صورت بارداری یا شیردهی، بهتر است از مصرف آقطی سیاه خودداری کنید.
در صورت ابتلا به بیماریهای خاصی مانند دیابت، بیماری قلبی یا فشار خون بالا، قبل از مصرف آقطی سیاه با پزشک خود مشورت کنید.
در صورت مصرف بیش از حد آقطی سیاه، ممکن است علائمی مانند سردرد، سرگیجه، حالت تهوع و استفراغ رخ دهد. در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مصرف آقطی سیاه را متوقف کنید و به پزشک مراجعه کنید.
عوارض و خطرات مصرف آقطی سیاه
آقطی سیاه یک میوه مغذی و خوشمزه است که فواید زیادی برای سلامتی دارد. با این حال، مصرف زیاد آقطی سیاه میتواند عوارضی داشته باشد. عوارض احتمالی مصرف زیاد آقطی سیاه عبارتند از:
• حساسیت: آقطی سیاه ممکن است در برخی افراد ایجاد حساسیت کند. علائم حساسیت به آقطی سیاه عبارتند از:
- خارش
- قرمزی
- تورم
- مشکل تنفس
• اسهال: آقطی سیاه حاوی مقادیری فیبر است. مصرف زیاد آقطی سیاه میتواند باعث اسهال شود.
• مشکلات گوارشی: آقطی سیاه ممکن است در برخی افراد باعث مشکلات گوارشی مانند نفخ، گاز و درد معده شود.
• تداخل با داروها: آقطی سیاه ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد. اگر دارو مصرف میکنید، قبل از مصرف آقطی سیاه با پزشک خود مشورت کنید.
در صورت مشاهده هر یک از این عوارض، مصرف آقطی سیاه را متوقف کنید و به پزشک مراجعه کنید.
سخن پایانی درباره آقطی سیاه
آقطی سیاه یک میوه مغذی و خوشمزه است که فواید زیادی برای سلامتی دارد. این میوه را میتوان به روشهای مختلفی مصرف کرد و به راحتی در دسترس است. با این حال، قبل از مصرف آقطی سیاه به عنوان یک درمان طبیعی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.