مهروماه

روزه داری یکی از قدیمی ترین عباداتی است که در بین مردم و ملت های جهان معمول بوده است. جامع ترین و بهترین روزه گرفتن، روزه گرفتن در ماه رمضان توسط مسلمانان است. که در اسلام بر هر مرد و زن واجد شرایط واجب است. عوامل مختلفی می توانند بر سلامت روان افراد تأثیر بگذارند. یکی از مهمترین آنها که جز اعتقادات معنوی و مذهبی می باشد، روزه است.

حال در این مقاله میخواهیم تاثیر روزه داری بر سلامت روان دانش آموزان و دانشجویان را در کنار راهکارهای روزه گرفتن و درس خواندن همزمان را در فصل امتحانات و کنکور بررسی کنیم. برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید مقاله راه‌های یادگیری بهتر را بخوانید.


فرآیند بدن در هنگام روزه داری
غذا نخوردن برای مدت زمان طولانی سبب بالا رفتن سطح ترکیباتی به نام کتون می شود. در حالت تغذیه ای – یعنی وقتی روزه نمی گیرید – گلوکز سوخت اصلی است که سلول ها از جمله سلول های عصبی از آن استفاده می کنند. روزه داری ذخایر گلوکز کبد را کاهش می دهد و باعث ترشح چربی در سلول های چربی می شود.

چربی ها به کبد منتقل می شوند و در آنجا به کتون تبدیل می شوند، که در اصل قطعات کوچک چربی هستند که سلول ها می توانند به عنوان منبع انرژی استفاده کنند.

بنابراین برای تامین گلوکز بدن و نگه داشتن آن در سطح استاندارد به طوری که در روز کمتر با افت سطح گلوکز مواجه شوید بهتر است از غذاهای حاوی نشاسته مانند نان، حبوبات، ماکارونی، غلات، سبزیجات تازه و خشک و میوه های خشک در وعده های افطار تا سحر استفاده کنید.

پیشنهاد ما به شما این است که در وعده سحر از برنج، نان و سبزیجات حتماً استفاده کنید تا در طول روز کمتر با ضعف جسمانی رو به رو شوید.

 

 

چند مورد جالب در مورد بدن خودتان باید بدانید:
گلوکز منبع اصلی تأمین انرژی برای اعضای بدن شماست.
به جز مغز و RBC، سایر اعضای بدن شما نیز قادر به استخراج انرژی از چربی یا پروتئین هستند.
مغز برای عملکرد مناسب کاملاً به گلوکز بستگی دارد.
در طول روزه داری، سطح گلوکز شما به زیر حد نرمال می رسد.
حالا می توانید خودتان با آن ارتباط برقرار کنید. از آنجا که در طول روزه داری رژیم کم قند دارید، مجبورید از مقدار ذخیره شده گلوکز بسیار عاقلانه استفاده کنید تا مغز شما عملکرد خوبی داشته باشد.

روزه گرفتن و درس خواندن
پرخوری و غذاهای چرب ممنوع
بهترین برنامه غذایی در ماه رمضان این است که افطار و شام خود را یکی کنید و به صورت همزمان میل کنید. از خوردن غذاهای پرچرب در وعده ی سحر و افطار خودداری کنید. زیرا سبب خواب آلودگی شما می شوند.

شما باید حداقل 5 ساعت خواب مفید داشته باشید تا با افت انرژی در طولانی مدت مواجه نشوید. و بهترین تایم برای این 5 ساعت از ساعت 10 شب تا 3 صبح می باشد و این بهترین حالت برای بدن شماست. تا بتوانید از 5 صبح تا 1 بعدازظهر با فواصل یک ربع استراحت بعد از هر یک ساعت مطالعه به خواندن دروس تخصصی و سنگین خود بپردازید.

بهترین تایم برای خواندن دروس عمومی
بعد از ساعت 1 بعدازظهر خواندن دروس تخصصی خود را متوقف کنید و 2 ساعت به خود استراحت دهید. سپس می توانید زمان باقی مانده را تا 2 ساعت قبل از افطار به خواندن دروس سبک و عمومی اختصاص دهید.

تغییر شب و روز ممنوع
برخی از دانش آموزان و یا داوطلبان کنکور در ماه رمضان ساعات خواب و مطالعه خود را جا به جا می کنند. به این صورت که تا سحر درس میخوانند و از سحر تا افطار میخوابند.  ما این روش را توصیه نمیکنیم زیرا این روش در دراز مدت و حتی بعد از ماه رمضان اثرات منفی و مخرب بر روی مغز میگذارد.

 

 

نکات مهم برای روزه گرفتن و درس خواندن
بعد از سحری خوردن یک ساعت به خود استراحت دهید سپس شروع به خواندن دروس مهم و سنگین کنید. زیرا در ساعات ابتدایی به علت بالا بودن سطح قند خون عملکرد مغز در بالاترین سطح خود می باشد.
توجه کنید که هیچگاه بلافاصله بعد از خوردن سحری و افطار شروع به مطالعه نکنید. حتماً یک ساعت به خود استراحت دهید.
فاصله ی سحر تا ظهر بهترین تایم برای مطالعه می باشد بنابراین دانش آموزان کنکوری می توانند بهترین بازدهی را در این زمان داشته باشند و در ساعات پایانی و نزدیک به افطار به دلیل کاهش قندخون به استراحت بپردازند.
در زمان های گرسنگی به هیچ وجه به سراغ مطالعه و فعالیت های ذهنی نروید چون اثرات مخربی بر روی مغز میگذارد.
اگر هم شاغل هستید و هم داوطلب کنکور می باشید در ماه رمضان از ساعات مطالعه خود بکاهید. اما به هیچ عنوان از ساعات استراحت و خواب خود نکاهید زیرا در دراز مدت سبب ناتوانی جسمی شما خواهد شد.
خوب غذا بخورید
در ماه رمضان، دو وعده غذایی وجود دارد: سحر (در حدود ساعت 2 صبح خورده می شود) و افطار (وعده عصرانه، حدود ساعت 9 شب خورده می شود). وعده افطار به دلیل اولین فرصت برای خوردن غذا بعد از گرسنگی در تمام طول روز  بسیار مهم می باشد. ممکن است بعد از ساعات زیادی که گرسنگی را تحمل کرده اید دلتان بخواهد که غذاهای سنگین و سرخ شده بخورید.

اما این غذاها نه تنها انرژی مفید برای بدن شما تامین نمی کنند. بلکه باعث سنگینی، خستگی و خواب آلودگی شما می شوند. بنابراین بهتر است افطار خود را با یک لیوان شیر و 2 عدد خرما شروع کنید. سپس مقداری نان سنگک یا نان سبوس دار با پنیر، سبزیجات، عسل و یا یک عدد تخم مرغ آب پز میل کنید. از خوردن وعده شام خودداری کنید و به همان وعده افطار اکتفا کنید و به جای آن میتوانید تا قبل از خواب آب بنوشید یا از میوه های حاوی ویتامین ث استفاده کنید.

برای وعده سحر غذاهایی را انتخاب کنید که قدرت مغز شما را تقویت کرده و به شما در تقویت قوای حسمانی کمک  کند (ما در اینجا راهنمای مفیدی را تهیه کرده ایم). همچنین مطمئن شوید که مایعات کافی استفاده می کنید، هرچه هر شب آب بیشتری بنوشید، روز بعد احساس بهتری خواهید داشت و عملکرد مغزتان نیز بهتر خواهد بود.

 

 

در برنامه روزانه خود تجدید نظر کنید!
بسیاری از دانش آموزان در ماه رمضان اقدام به تغییر ساعات مطالعه خود می کنند. به این صورت که کل روز را به خواب اختصاص داده و از افطار تا سحر به مطالعه می پردازند که این راهکار مناسبی نمی باشد. شما نباید برای یک ماه برنامه خواب خودتان را به هم بریزید.

زیرا بهترین تایم برای استراحت مغز و ترشح هورمون های لازم حد فاصل 10 شب تا 4 صبح می باشد. اگر در این ساعات مغز به استراحت نپردازد به تدریج قدرت یادگیری کاهش می یابد. بنابراین بهتر است ساعات مطالعه خود را به جای افطار تا سحر از سحر تا ظهر در نظر بگیرید و به تدریج از ساعات 1 ظهر به بعد مطالعه خود را کم کنید و به استراحت بپردازید.

زیاده روی نکنید – استراحت مکرر داشته باشید
برای استفاده کارآمد از زمان های خود در ماه رمضان به منظور همزمان روزه گرفتن و درس خواندن، بی وقفه به مطالعه نپردازید. درست است که شما روزه هستید و نمیتوانید چیزی بخورید اما هر یک ساعت کیبار وقفه ای بین درس خواندن خود بیندازید.

فقط پشت میز خود ننشینید، پاهایتان را دراز کنید و کمی از کتابها و صفحه رایانه خود دور شوید. نه تنها احساس بهتری خواهید داشت، بلکه تغییر مکان به زمان کمک می کند تا سریعتر پیش رود. برای دریافت اطلاعات بیشتر می توانید مقاله راه های یادگیری بهتر را بخوانید.