چرا پنجره هواپیماها به شکل بیضی است؟
برخلاف آن‌چه تصور می‌شود، شکل بیضی یا مدور پنجره‌های هواپیما به صورت تصادفی طراحی نشده‌اند. حتما برای شما هم پیش آمده که وقتی با خرید بلیط هواپیما سفری را آغاز می‌کنید از پنجره آن اوج گرفتن را تماشا کنید یا حداقل به طور تصادفی نیم‌نگاهی به بیرون بیاندازید، ممکن است این سوال به ذهنتان خطور کند که چرا به جای شکل بیضی پنجره‌ها از شکل مستطیلی یا مربعی استفاده نکرده‌اند؟ یا حتی ممکن است این سوال زاده ذهن کنجکاو فرزند یا عضو کوچکی از خانواده‌تان باشد، پس بهتر است جوابی منطقی و بر پایه حقایق علمی داشته باشید. شاید با خودتان فکر کنید که پنجره‌های بیضی شکل، تنها به خاطر هارمونی و زیبایی طراحی‌های هواپیماها انتخاب شده‌اند تا متناسب با شکل استوانه‌ای این وسایل نقلیه باشند. با اینکه دلیل معقولانه و قابل قبولی به نظر می‌رسد ولی هدف از طراحی آن‌ها ربطی به قضیه زیبایی و تناسب اجزای هواپیما ندارد. در ادامه مطلب امروز سفرستان به پاسخ ساده و علمی علت بیضی شکل بودن پنجره هواپیما می‌رسید.
امروزه مهندسان کشف کرده‌اند که زاویه‌ها نقطه‌ضعف‌های پنهانی در طراحی هواپیماها هستند. با وجود اینکه در گذشته هواپیماها همچون خانه‌ها و خودروها پنجره‌های زاویه‌داری داشتند و تا سال‌های سال بدون هیچ مشکلی در ارتفاعات پرواز می‌کردند ولی در اواسط قرن بیستم به منظور صرفه‌جویی در هزینه‌های پرواز تصمیم بر آن شد که ارتفاع پرواز هواپیما بیش‌تر از معمول شود. چون در ارتفاعات بالا تراکم هوا کم‌تر و در نتیجه اصطحکاک بدنه هواپیما کم‌تر می‌شد اما باید فکری به حال فشار داخل کابین می‌شد تا مسافران بتوانند در ارتفاع 30 هزار فوتی زنده بمانند.
تراژدی دهه 50
یعنی تا زمانی که هواپیماها در ارتفاع‌های خیلی بلند پرواز نمی‌کردند شکل مربعی پنجره‌های آن مشکل‌ساز نبودند تا اینکه از سال 1950 تحولی در حمل و نقل هوایی رخ داد و هواپیماهایی با کابین فشرده تولید شدند، مهندسان تصور کردند با تغییر شکل بدنه هواپیما و طراحی آن به صورت استوانه مشکل فشار داخل کابین را حل کرده‌اند ولی در کمال ناباوری مربعی شکل بودن پنجره‌ها باعث سقوط 2 فروند از آن‌ها شد و به دنبال کشته شدن ده‌ها نفر بررسی‌های گسترده‌ای صورت گرفت؛ این بررسی‌های علمی نشان داد که زاویه‌های پنجره‌ها باعث ایجاد شکاف و در نتیجه سقوط هواپیماها شده بودند.
پنجره‌های مربعی
این تراژدی برای همیشه صنعت هوانوردی را تغییر داد و خوشبختانه خیلی زود دلیل این خسارت بزرگ کشف شد تا از وقوع حوادث ناگوار جلوگیری به عمل بیاید. بر اساس تحقیقات زاویه‌های پنجره باعث شده بود که در ارتفاعات بالا بدنه فلزی اطراف این زاویه‌ها تحت فشار مضاعف قرار بگیرند. در واقع این قسمت از بدنه 2 یا 3 برابر بیش‌تر از قسمت‌های دیگر تحت فشار بوده و با این حساب که این اندازه فشار بر روی 4 گوشه هر پنجره متمرکز باشد نتیجه چیزی جز درهم شکستن بدنه فلزی نبود.
تغییر شکل پنجره‌ها
مهندسان در ادامه تحقیقات یک سری تغییراتی در طراحی هواپیماها به عمل آوردند که مهم‌ترین آن‌ها تغییر شکل پنجره‌ها از شکل زاویه‌دار به صورت گردتر و در واقع شکل بیضی آن‌ها بود. این تغییر باعث شد که در صورت عدم وجود زاویه‌ها، فشاری که به بدنه هواپیما وارد می‌شود به اندازه یکسانی به اطراف پنجره‌ها وارد شده و موجب شکستگی در بدنه فلزی نشود. هواپیماهای جدید در پروازهای خود با موفقیت به مقصد رسیدند و این مشکل یک بار برای همیشه حل شد.
بهای سنگین
برایان مک مانوس محقق و مهندس طراحی بازنشسته اخیرا ویدئویی در کانال یوتیوب خود منتشر کرده و در خصوص این ماجرا چنین گفته است: « ما معمولا از شکست‌هایمان درس می‌گیریم و همین ماجرا دقیقا در پیشرفت مهندسی نیز صدق می‌کند. متاسفانه بهای شکست برای مهندسان صنعت هوانوردی خیلی سنگین است». همان‌طور که در سال 54 سقوط هواپیمای ایرلاین آفریقای جنوبی در دریای مدیترانه و کشته شدن 21 نفر و همچنین انفجار هواپیمای رم، درست 20 دقیقه بعد از برخاستنش، بهایی سنگین برای پیشرفت این صنعت بود.
ارسال مطلب به ایمیل دوستاتون:
