ملاله یوسف زی فعال حقوق بشر و حقوق کودکان که در سال ۲۰۱۲ توسط گروه اسلامی طالبان در راه بازگشت از مدرسه، با هدف ترور مورد حمله قرار گرفت که خوشبختانه نافرجام بود.
ملاله در یک مصاحبه از گروه تروریستی طالبان انتقاد کرده و گفته بود که: ” دختران در زمان طالبان می ترسیدند که به صورتشان اسید پاشیده شود یا توسط این گروه دزدیده شوند. ” ملاله یوسف زی همچنین عضو کمپین تحصیل دختران اهل پاکستان می باشد. زمانی که طالبان در پاکستان تسلط داشت دختران برای درس خواندن بدون یونیفورم به مدرسه می رفتند و کتاب های خود را در زیر شال خود پنهان می کردند. ملاله در آن زمان گفته بود که می خواهد زمانی که بزرگ شد، حقوق بخواند و وارد دنیای سیاست بشود.
دوران کودکی و جوانی ملاله یوسف زیملاله یوسف زی در ۱۲ ژوئیه سال ۱۹۹۷ در مینگوره پاکستان به دنیا آمد. پدر او ضیاءالدین یوسف زی می باشد که مدرسه دخترانه دره سوات را پس از حمله طالبان تأسیس کرد و دخترش ملاله نیز در آنجا به تحصیلات خود ادامه داد. اطلاعات زیادی راجب خانواده ی او منتشر نشده است. ملاله زمانی که به مدرسه می رفت از تحصیل دختران نیز دفاع می کرد. در سال ۲۰۰۸ در شهر پشاور پاکستان به سخنرانی پرداخت که در آنجا این پرسش را مطرح می کند که طالبان چگونه به خودش این اجازه را می دهد که مانع تحصیل دختران شود؟ تا اینکه در تاریخ ۹ اکتبر ۲۰۱۲ وقتی از مدرسه به خانه بازمی گشت توسط گروه اسلامی طالبان مورد حمله قرار گرفت. این حمله و تهدید به مرگ هرگز نتوانست او را از فعالیت هایش که دفاع از حقوق کودکان و دختران بود بازدارد.
در اوایل سال 2009 ملاله در وبلاگ BBC در مورد تحصیل زیر بار تهاجمات طالبان مطالبی را نوشت که در آن زمان از نام دیگری استفاده کرده بود که بعدها اعلام می کند که آن نوشته متعلق به او می باشد. ملاله بارها در شبکه های اجتماعی راجب زنان و حق و حقوق آن ها، مخصوصا در زمینه تحصیلات دفاع کرده بود که باعث شد در سال 2011 به عنوان نامزد دریافت جایزه ی صلح بین المللی کودکان و در عین حال جایزه صلح ملی جوانان پاکستان را از آن خود کرد. او در سال 2013 اولین کتاب خود را به نام ” من ملاله هستم ” منتشر کرد و در یک بعد از آن جایزه ی نوبل صلح را به دست آورد.
جایزه صلح نوبل ملاله یوسف زیملاله برای تلاش هایش برای حق تحصیل کودکان در سال ۲۰۱۴ جایزه صلح نوبل را همراه با کایلاش ساتیارتی دریافت کرد. او جوان ترین برنده این جایزه بعد از عبدالسلام که جایزه نوبل فیزیک را کسب کرده بود، دومین پاکستانی برنده ی این جایزه است. او در سال ۲۰۱۳ برای گرفتن این جایزه شرکت می کند اما موفق به دریافت آن نمی شود. نخست وزیر پاکستان نواز شریف برای تبریک به ملاله گفته بود: ” ملاله یوسف زی غرور و افتخار پاکستان و افتخار هم وطنانش می باشد. دستاوردهای او بی نظیر بوده که باید دختران و پسران جهان استقامت و تعهد وی را سرلوحه خود قرار دهند. “
بان کی مون دبیر سابق سازمان ملل نیز ملاله را یک طرفدار شجاع و پیرو صلح توصیف کرده که با طرفداری از تحصیل دختران پاکستان تبدیل به معلمی برای دنیا شده است.
سخنرانی در سازمان ملل ملاله یوسف زیملاله یوسف زی در ۱۲ ژوئیه سال ۲۰۱۳ زمانی که تنها ۱۶ سال سن داشت و پس از مجروح شدنش توسط گروهک اسلامی طالبان در سازمان ملل متحد سخنرانی کرد و از سیاستمداران جهان خواست که نسبت به حق تحصیل دختران پاکستانی سیاست گذاری کنند. در این سخنرانی همچنین به حمله طالبان به او اشاره و گفت آن ها فکر کرده اند با این اقدام من از حق دختران می گذرم اما به هیچ عنوان این طور نیست و تازه در من مقاومت، استقامت و شجاعت متولد شده و خواستار اقدام علیه بی سوادی، فقر و تروریسم هستم.
او همچنین به ترس افراطیون از قلم و کتاب اشاره و بی سلاح شدن زنان را در بی سوادی تعبیر می کند. ملاله در سن ۱۶ سالگی به تمام جهان نشان داد که نباید هیچ کودکی به خاطر یادگیری و تحصیل کشته شود و هیچ معلمی از آموزش و هیچ کودکی نباید از یادگیری بترسد. این شیوه باید تغییر کند پس بیایید در راه تغییر دادن جهان قدمی بزرگ برداریم.
بازگشت به پاکستان ملاله یوسف زیملاله در تاریخ ۲۹ مارس سال ۲۰۱۸ بعد از آن اتفاق ترورش تصمیم گرفت به پاکستان برگردد و به محض رسیدنش با شهید خاقان عباسی نخست وزیر پاکستان دیدار و با یکدیگر در مورد مسائل حقوق زنان و وطنش صحبت کردند. ملاله به دل تنگیش در این ۵ سال برای وطنش می گوید و اینکه هیچوقت نمی خواسته از آنجا دور شود. در طی سفر ۴ روزه خود دلش می خواست به دره سوات و مناطقی که تحت سلطه طالبان نبودند، برود و از آن مناطق دیدن کند.
ملاله یوسف زی صندوقی را راه انداخته بود که با جمع آوری کمک های مردمی بتواند به دختران پاکستان یاری رساند. او با همان کمک ها یک مدرسه را تاسیس کرد.
او جایزه آزادی اندیشه ساخاروف به دست پارلمان اروپا را در ۱۰ اکتبر سال ۲۰۱۳ نائل به دریافت آن شد. در آپریل ۲۰۱۷ نیز انتونیو گوترس به عنوان دبیر کل سازمان ملل، ملاله یوسف زی را یک پیام رسان صلح به منظور ارتقاء آموزش و پرورش دختران دانست. این یکی از با ارزش ترین افتخاراتی است که سازمان ملل متحد در طی هر دو سال به یک نفر اعطا می کند.
وی در هیجدهمین سالگرد ازدواجش با باز کردن یک مدرسه برای دختران پناهنده سوری در لبنان، اقدام به گسترش سوادآموزی دختران در جهان کرده است. ملاله یوسف زی در وبلاگ خود به این نکته که اگر رهبران جهان تنها پولی را که برای تسهیلات نظامی و ارتش در عرض ۸ روز هزینه می شود را در اختیار آموزش و پرورش قرار دهند، برای دوازده سال آموزش رایگان کودکان جهان کافی است.
