مهروماه

خلاصه نویسی یک روش کاربردی برای یادگیری و ثبت مطالب مختلف در ذهن است بنابراین آشنایی با انواع روش خلاصه نویسی در مراحل مختلف زندگی به ما کمک خواهد نمود. همیشه بهره گیری از خلاصه نویسی تاثیر مثبت فراوانی در یادگیری موضوعات مختلف داشته است. پس اگر تا به امروز از روش های خلاصه نویسی استفاده نکرده اید اکنون با آشنایی روش های مختلف خلاصه برداری بهتر و راحت تر مطالب را به خاطر بسپارید.

آشنایی با انواع روش های خلاصه نویسی

برخی از افراد تمایل به خلاصه برداری از مطالب گوناگون را دارند اما نمی دانند چگونه باید این کار را انجام دهند به طوری برخی از افراد تمام مطلب را مجدد در خلاصه می نویسند و این روش کاملاً اشتباه است. خلاصه نویسی به متن مورد نظر نیز بستگی دارد. هدف اصلی از خلاصه برداری کاهش حجم و دسته بندی کردن مطالب برای یادگیری بهتر و سریع تر است.

در واقع شما یک بار کل متن را می خوانید و از میان متن، موارد مهم و اساسی را در جای دیگر یادداشت می کنید و برای مرور آن مطلب دیگر به سراغ کل متن نخواهید رفت بلکه خلاصه نویسی ها را مطالعه خواهید کرد.

سبک های متعددی برای این کار موجود است اما در این مطلب می خواهیم سه سبک متداول و رایج تر را به شما آموزش دهیم. شما می توانید متناسب با متن و موضوع آن یکی از سبک ها را انتخاب و استفاده نمایید.

1- تغییر لحن متن
این روش یکی از متداول ترین و پرطرفدارترین انواع روش خلاصه نویسی است . حتما برایتان بسیار پیش آمده است که یک متن را چندین بار خوانده اید اما در ذهنتان نمانده است اما زمانی که همان متن را یک فرد دیگر برای شما توضیح داده است به راحتی متوجه شده اید و در ذهنتان ماندگار شده است. شما می توانید همین اتفاق را خودتان رقم بزنید. یعنی متن را کامل بخوانید و با لحن و زبان خود در یادداشت خود بنویسید آنگاه حفظ کردن متن به زبان خودتان برایتان راحت تر خواهد بود.

2- استفاده از واژه های مترادف
برخی از کلمات نامفهوم و سخت هستند به همین دلیل شما می توانید یک واژه هم معنی با آن را پیدا کنید و در متن جایگزین نمایید. بدین ترتیب به ذهن ماندن متن مورد نظر برای شما بسیار راحت تر خواهد شد.

3- یادداشت کردن نکات اصلی
شما به هنگام مطالعه متن باید کلمات کلیدی را از متن استخراج کنید، یافتن کلمات کلیدی و یادداشت کردن آن کلمات از مهم ترین اصول خلاصه نویسی است. پس نکات اصلی را از متن دریابید و روی آن تاکید نمایید. توجه داشته باشید که هدف اصلی خلاصه نویسی کوتاه کردن متن اصلی است پس بهتر است با یافتن نکات و کلمات کلیدی مهم ترین مطالب را از متن استخراج نمایید.

تکنیک ها و نکات مهم در خلاصه نویسی

علاوه بر موارد گفته شده یک سری تکنیک های مهم وجود دارد که با استفاده کردن از این تکنیک ها بهتر می توانید مطالب را یاد بگیرید.

1- نوشتن سرفصل
این موضوع بسیار مهم است که شما موضوعات مختلف در یک متن را با نوشتن سرفصل هر بخش دسته بندی کنید. شما با نوشتن سرفصل باید تمام موضوعات مرتبط با سرفصل را در زیر آن بنویسید. می توانید مطالب را به صورت یک لیست در زیر هر سرفصل یادداشت کنید.

2- کرنل
یادداشت به روش کرنل یکی از روش های خلاصه برداری است که اگر به صورت اصولی به آن عمل کنید می توانید خلاصه نویسی خود را متحول سازید. در این روش شما ابتدا باید کاغذ یادداشت خود را به سه بخش (کلمات مهم و کلیدی، نکات و نظر شخصی، خلاصه کلی) دسته بندی کنید. شما در بخش کلمات کلیدی باید نشانه های مهم متن را یادداشت کنید تا به محض خواندن نشانه ها به سرعت مطالب را به یاد بیاورید.

در بخش نکات باید جزئیات مربوط به کلمات کلیدی را باید یادداشت نمایید و در آخر در قسمت خلاصه کلی، یک گزارش کلی باید ثبت شود.

3- نقشه کشی به صورت ذهنی
شما با این روش می توانید تمام دروس و مطالب از شیمی و فیزیک تا هر مطلب دیگر را خلاصه برداری کنید. شما برای استفاده از این روش کافی است ایده را در مرکز کاغذ درج کنید و سپس جزئیات را به ترتیب به مرکز وصل کنید به طوری که بتوانید هر یک از جزئیات را مجدد شاخه برداری کنید.

بهتر است برای درج شاخه از کلمات کلیدی استفاده کنید تا با دیدن کلمه کلیدی کل مطلب در خاطرتان زنده شود. شما باید زود به زود نقشه ذهنی مطلب مورد نظر خود را مرور کنید. شما در این نقشه می توانید از رنگ های مختلف استفاده کنید تا بهتر و بیشتر هر بخش جلب توجه کند. شما با این روش به صورت استاندارد و اصولی مطالب زیادی را حفظ خواهید کرد.

4- آماده کردن اسلاید
افراد برای کنفرانس دادن در دانشگاه یا مدرسه بهتر است از تکنیک اسلاید استفاده کنید. اسلاید ها باید روی اصول آماده شوند. شما با بهره گیری از نرم افزار پاورپوینت می توانید مطلب مورد نظر را به صورت اسلاید آماده کنید.  توجه داشته باشید برای کنفرانس تمام مطلب را در پاورپوینت تایپ نکنید بلکه با درج سرفصل ها و بخشی از جزئیات در اسلاید باقی متن در ذهن شما خواهد ماند.

شما می توانید با مشاهده اسلاید درباره هر یک از سر فصل ها توضیحات لازم را ارائه دهید. جذابیت در درست کردن اسلاید نیز نقش خواهد داشت پس با حوصله این کار را انجام دهید. شاید روش درست کردن اسلاید نسبت به دیگر روش ها اندکی زمان گیر محسوب شود اما ایده جالب و مفیدی برای کنفرانس های دانشگاهی است.

مهم ترین نکات در خلاصه نویسی

- سعی کنید پیش از خلاصه برداری به صورت کلی متن را مطالعه نمایید تا یک دید کلی از متن داشته باشید.
- سعی کنید از توضیحات اضافی بپردازید و فقط به اصلی ترین کلمات توجه کنید.
- پس از نوشتن خلاصه حتما مجدد آن را بخوانید تا همان لحظه در ذهنتان ثبت شود.