يادداشت برداری یکی از مهمترين فعالیت هایی است که دانشجویان یا هر فردی که در جلسه اموزشی یا پژوهشی قرار داشته باشد، به آن نیاز خواهد داشت. يادداشت برداری بعنوان یکی از بهترین شیوه های مطالعه به شما کمک ميکند تا اطلاعاتی را که امکان دارد فراموش کنید، مکتوب ساخته و ریسک از دست دادن آنها را به صفر برسانید. ولی برای استفاده از این امکان باید فوت و فن آنرا بدانید.
خواندن به تنهایی کافی نیست. دانسته ها به سادگی به فراموشی سپرده می شوند. خواندن زمانی موثر است که برای بخاطرسپردن ازطریق يادداشت برداری استفاده کنیم.
يادداشت هایی که ضمن گوش دادن درس معلم یا خواندن کتاب های درسی تهیه می کنید، راهنمای اصلی شما در کار مطالعه و یادگیری است.
قسمت اعظم درس خواندن شما باید از روی يادداشت هایی که هم در کلاس و هم از کتاب درسی برداشته اید، صورت گیرد. تجربه ها نشان می‌دهند که برای یادگیری، يادداشت برداری صحیح، چندین برابر از خواندن مؤثرتر است؛ ضمن این که يادداشت برداری صحیح، در بخاطرسپردن و به یادآوردن مطالب هم نقش اساسی دارد. کار يادداشت برداری، نوعی نزد خود تکرار کردن است که هم باعث تمرکز حواس و هم باعث بیش تر بخاطرسپردن مطالب درسی ميشود .
به طور کلی خلاصه نویسی و يادداشت برداری به چهار علت پیشنهاد ميشود :نخست این که موقع مطالعه و دقیق خوانی، از اصول مهم به شمار می ايد و در عمیق تر کردن یادگیری مؤثر است.
دوم حجم و زمان مرور کم تر شده و امکان مرورهای چند باره را به شکلی سریع فراهم ميکند .
سوم درصورتی که به شیوه ای صحیح انجام گیرد به هنگام مرور بهتر و مؤثر از خود مطلب موثر واقع ميشود و چهارم این امکان را فراهم ميکند که تمام مطالب و مباحث مرتبط با یک موضوع را که در کتاب درسی، جزوه، كتاب کمک اموزشی و هر منبع دیگری پراکنده باشد را در یکجا جمع اوری كرده و از پراکنده خوانی جلوگيری ميشود .
يادداشت ها چه طور باید باشند؟
جالب است بدانید که هر کتاب بطور میانگین ۱۵ درصد مطلب براي یادگیری دارد.به عبارت ديگر ۸۵ درصد هر کتاب( بطور متوسط) مطلب اضافی میباشد .ما بعنوان خواننده باید از آن ۱۵ درصد مطلب مفید نت برداریم.
به همین سبب نت های ما باید در قالب کلمات کلیدی باشند. اغلب اشخاص در دفتر خویش نکته ها را بصورت جمله ای می نویسند که ای کار اصلا پیشنهاد نمی شود.نوشتن نکات بصورت جمله ای میتواند هم وقت بیشتری از ما بگیرد و هم عمل مرور را برای ما به شدت سخت کند.
در هر صفحه از کتاب نکات اصلی ای درقالب جملات وجود دارند این جملات دارای دو تیپ( نوع) کلمه هستند.
کلمات کلیدی
کلمات اضافی
در موقع يادداشت برداری باید از نوشتن کلمات اضافی بپرهیزیم.
برای مثال به نکته ی زیر توجه کنید:
“در فصل پائیز برگ درختان می ریزد و هوا اندکی سردتر ميشود . در نخستین روز این فصل زیبا است که دانش آموزان به مدرسه میروند . ”
تصور کنید که نکته ی بالا جزء نکات اصلی یک کتاب میباشد .
کلمات کلیدی این نکته عبارتند از:پائیز، برگ، سرد، مدرسه.
کلمات کلیدی را نوشته و باقی کلمات را در قالب تصاویر در ذهن خویش نگه دارید.
باید ها و نباید های يادداشت برداری
بیش تر ما موقع مطالعه نت بر میداریم ولی از این نکته غافلیم که يادداشت برداری نادرست دقیقا مثل يادداشت برنداشتن است.
چند بار برایتان پیش آمده که از کتابی نت برداری کنید ولی دوباره برای مرور سراغ آن يادداشت ها نروید؟
نکات مهمی که باید اجرا کنیم:
-قبل از رفتن به کلاس یا سمینار و یا حتی مطالعه، خویش را از لحاظ ذهنی آماده کنید.
-مهارت های شنیداری خویش را تقویت کنید.اکثر وقت ها این ضعف سبب ميشود نکات کلیدی را یا نشنیده و یا متوجه نشویم.
-از روشی استفاده کنید که بیش تر با شما سازگاری دارد.اشخاص گوناگون از روش های متفاوت برای يادداشت برداری استفاده می کنند و اینکار سبب گرفتن نتيجه بهتری می شود.
-يادداشت های خویش را مرور و ویرایش کنید.ممکن است پس از چند وقتی نکات جدیدی مرتبط با مطالب قبلی پیدا کنید. سعی کنید آن نکات را به يادداشت هایتان اضافه کنید.
این نکات جدید به شما در مقابله با منحنی فراموشی کمک می کنند.شیوه هایی مثل هایلایت کردن و یا خط کشیدن زیر مطالب انعطاف زيادی ندارند.از این رو اشخاص معمولاً دوباره به سراغ آن ها نمی آیند و آن ها را مرور ميکنند .
در یک تحقيق، ثابت گردید یادگیری مطالبی که شاگردان بصورت درست در دفترچه يادداشت خویش می نویسند، بسیار بیشتر از مطالبی است که آن ها را يادداشت نمی کنند؛ به عنوان مثال ، از شاگردان خواسته شده بود تا در زمان خواندن یک متن 160 کلمه ای، يادداشت بردارند و یک هفته بعد در یک ازمون یادآوری در زمینه آن شرکت کنند. نتیجه نشان داد که ميزان یادآوری آن مطالبی که در يادداشت ها وجود داشت، 34 درصد بود، ولی ميزان یادآوری آن مطالبی که در يادداشت های شاگردان وجود نداشت، کم تر از 5 درصد بود. این امر، بیانگر نقش يادداشت، در یادگیری بهتر مطالب است.
کارهایی که بهتر است انجام دهید:
تاریخ جلسه و شماره هر صفحه را معلوم کنید. مطمئن شوید آنچه می نویسید، می توانید بخوانید. یادداشت های ناخوانا وقت و کاغذتان را هدر می‌دهند . از کاغذهای کلاسور استفاده کنید که بعدا بتوانید یادداشتهای کلاسی و یادداشتهای کتابی تان را در پوشه ای جمع اوری کنید.
تنها جزوه های همان روز درس را با خویش همراه داشته باشید. پوشه های درسی را در منزل نگه دارید و یادداشتهای روزانه تان را در پوشه مربوطه بگذارید . برای راحت دیدن و راحت نوشتن تنها روی یک طرف کاغذ بنویسید. از پشت کاغذ برای نوشتن سؤالات، يادداشت برای خودتان و افکار و اطلاعاتی که در طول کلاس برایتان رخ ميدهد استفاده کنید.
بین عناوین جای خالی قرار دهید. هرروز تا حد امکان بعد از کلاس، چند دقیقه ای را به ویرایش یادداشتهایتان اختصاص دهید. هر جایی که نکته ای جا افتاده، پیدا و تکمیل کنید. زیر مطالب و عناوین و نکات مهم را خط بکشید و نکات مهم را خلاصه کنید.
کارهایی که بهتر است انجام ندهید:
به یادداشت دیگران وابسته نباشید:یادداشتهای شما مخصوص مهارتهای شما و مقدم بر دانش شما است. به نوارهای درسی عادت نکنید، مگر زمانیکه علت موجهی براي آن دارید. استفاده از نوار زمانی موثر است که استادتان مطالب را سریع بیان ميکند ، ولی استفاده از آن هنگام سخن رانی را برایتان مضاعف ميکند و میتواند مانعی در مهارت يادداشت برداری شما باشد. ضمنا مطمئن شوید که با اجازه استاد، سخن رانی وی را ضبط می کنید.
