آشنایی با بهترین روش های یادگیریآموزش یکی از بزرگترین سرمایهگذاری هایی است که هرکس می بایست در زندگی انجام دهد. یادگیری زبان های خارجه، مهارت های فنی، علوم زیستی یا علوم انسانی همه و همه برای ما ثمربخش خواهند بود. حال اگر برای یادگیری این مطالب برنامه داشته باشیم و با بهترین روش های یادگیری آشنا شده باشیم، بهره ما چند برابر خواهد شد.
آشنایی با عوامل موثر در یادگیری اگر با آگاهی از بهترین روش های یادگیری همراه شود، میتواند آینده شما را دگرگون کند. پس اگر به دنبال این هستید که از این به بعد استراتژیک و هدفمند به جلو بروید، این مقاله را از دست ندهید.
دسته بندی بهترین روش های یادگیریاما همه روش های یادگیری از اهمیت و تاثیر یکسانی برخوردار نیستند. بلکه برخی از آنها اولویت بیشتری نسبت به سایرین دارند. این دسته بندی بر اساس نوع تاثیری است که هر یک از این روشها بر روی یادگیری فرد میگذارند. به طور کلی بهترین روش های یادگیری را میتوان به سه دسته اصلی تقسیم بندی کرد:
روش های یادگیری ضروری
روش های یادگیری مهم
روش های یادگیری موثر
بهترین روش های یادگیری ضروریاز بین استراتژیهای موجود برای یادگیری، دو مورد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار اند. پیشنهاد ما در هوش برتر ایرانیان به شما این است که حتما از این دور روش استفاده کنید. چرا که تحقیقات نشان داده است که این ۲ روش به تنهایی ۴ برابر سایر روش های یادگیری اثر گذاری خواهند داشت. پس استفاده از این دو کاملا ضروری و واجب است. دو روش یادگیری با اثر بالا عبارتند از:
خودآزمایی
تمرین توزیعی
خود آزمایی از سبک های یادگیری۱- خودآزمایی
مهمترین و شاید بهترین روش برای افزایش یادگیری خودآزمایی است. خودآزمایی به این معناست که فرد پس از اتمام درس خواندن سوالات و تمریناتی که مربوط به مطلب مطالعه شده هستند را حل کند. این کار از چند جهت حائز اهمیت است. نخست اینکه در مغز و حافظه مسیرهای جدیدی برای ارتباط دادن به مطالب ترسیم خواهد شد. دوم اینکه فرد متوجه میشود که کدام قسمتها را به خوبی مطالعه نکرده است. در نتیجه برای رفع ضعف های خود در این قسمتها سعی میکند که آنها را دوباره مطالعه کند. همچنین این کار باعث تکرار شدن مطالب در مغز شما خواهد شد و شما بصورت غیر مستقیم آنها را مرور خواهید کرد.
یک پیشنهاد برای معلمان!اگر شما یک معلم هستید و در آموزشگاه یا مدرسه تدریس می کنید واجب است که از این تکنیک استفاده کنید. سعی کنید بعد از تمام شدن هر بخش از دانشآموزان سوالات ساده ای در مورد آن بخش بپرسید. اینکار باعث میشود که آنها به سرعت در درون ذهن خود به دنبال پاسخ شما بگردند. در نتیجه حافظه آنها تحریک خواهد شد. همچنین این کار به افزایش تمرکز و دقت نیز کمک خواهد کرد.
۲- یادگیری توزیعی یکی از بهترین روش های یادگیری
حتما برای همه شما هم پیش آمده که درست شب امتحان با کوهی از مطالب خوانده نشده روبرو شوید. در این حالت احتمالا اول دو دستی بر روی سرتان کوبیده اید و سپس از خدا کمک خواستهاید. خب البته که کمک خواستن از خدا کار بدی نیست. اما بهتر است قبل از هرچیزی خودتان به خودتان کمک کنید. یادگیری توزیعی یکی از موثرترین و بهترین روش های یادگیری به حساب میآید. این روش که کاملا دقیقا در نقطه مقابل شب امتحانی بودن قرار میگیرد، به شما کمک خواهد کرد تا مطالب را بهتر فرا بگیرید.
برای اینکه مطالب را بصورت توزیعی یاد بگیرید، لازم است که آنها را به بخش های کوچکتر تقسیم بندی کنید. سپس این بخش ها را کم کم و در طول ترم مطالعه کنید. به علاوه حتما باید در طول زمان منتهی به امتحان مطالب را به طور مکرر در ذهنتان مرور کنید. تقسیم بندی مطالب هم از عدم تمرکز هنگام درس خواندن جلوگیری میکند و هم میل شما به درس خواندن را افزایش میدهد.
معلمان چگونه از یادگیری توزیعی استفاده کنند؟مثل خودآزمایی، شما میتوانید از یادگیری توزیعی هم به بهترین شکل در کلاسهایتان استفاده کنید. اگرچه معمولا مطالب درسی از پیش تعیین شده اند و شما در این زمینه نمیتوانید از خودتان خلاقیت به خرج بدهید. اما همچنان راههایی وجود دارد که به کمک آنها بتوانید به بهترین شکل ممکن از یادگیری توزیعی بهره ببرید. برای مثال میتوانید قبل از هر جلسه کلاس مطالب جلسات گذشته را بصورت خلاصه مرور کنید. شاید این کار بیشتر مرور کردن به حساب بیاید، اما در حقیقت چیزهای زیادی به دانشآموزان یاد خواهد داد. حال به بخش دوم بهترین روش های یادگیری میرسیم، یعنی روش های یادگیری مهم.
بهترین روش های یادگیری مهماما به بخش دوم میرسیم و روش های یادگیری مهم. این روش ها هم شاید به اندازه دو روش قبلی اهمیت نداشته باشند، اما میتوانند تاثیر بسزایی در روند یادگیری ما بگذارند. این ۳ روش عبارتند از:
تمرینات برگهای
جستجوی عمیق
خودآموزی
۳- تمرینات برگه ای
احتمالا شما هم به یاد میآورید که زمانی معلمان از ما میخواستند که داخل کتابهایی مثل ریاضی برگه بچسبانیم.
این کار برای این بود که بتوانیم تمارین بیشتری را در رابطه با مباحث مطرح شده در کلاس انجام دهیم. اما همین کار به ظاهر ساده میتواند به عنوان یکی از بهترین روش های یادگیری به شما کمک کند. برای استفاده از آن بهتر است بلافاصله بعد از تدریس هر بخش، به سراغ سوالات و تمرینات آن بخش بروید و آنها را با توجه به استراتژیها و فرمول های گفته شده انجام دهید. تفاوت این روش یادگیری با مورد اول در این است که در اینجا شما یک فرمول در اختیار دارید و به کمک آن به سوالات مختلفی که در مورد آن هستند پاسخ میدهید. پس به همین دلیل این روش یادگیری بیشتر در درسهای ریاضی و فیزیک مورد استفاده قرار میگیرد.
۴- جستجوی عمیق
حالا به بخش فلسفی ماجرا میرسیم. این روش یادگیری به ما میگوید که پس از مطالعه هر بخش در مورد چرایی آن از خودمان سوال کنیم. مثلا اگر یک فرمول مثل E=MC^2 را به تازگی یاد گرفته اید، سعی کنید به تک تک اجزای آن فکر کنید و آنها را بررسی نمایید. استفاده از این روش در هنگام مطالعه مطالب مختلف به شما کمک می کند که ارتباطات ذهنی بیشتری در ذهن تان راجع به آنها رسم کنید.
۵- خودآموزی
خودآموزی به این معنا نیست که بدون شرکت در کلاس و آموزش های معلم مطالب گوناگون را مطالعه کنید. خودآموزی از بهترین روش های مطالعه و یادگیری است که به در درجه اول باعث مرور مطالب میشود. علاوه بر این، خود آموزی باعث بهتر جا افتادن مطالب در ذهن ما خواهد شد. بیان کردن مطالب به زبان خود باعث خواهد شد که فرد با میل بیشتری آنها را مطالعه کند و یادگیری نیز با سرعت بیشتری اتفاق بیفتد. فراموش نکنید که هیچ کس شما را مثل خودتان نمیشناسد، پس شما میتوانید بهترین معلم و مربی برای خود باشید.
بهترین روش های یادگیری موثراما آخرین گروه از روش های یادگیری که احتمالا بسیاری از آنها را خود شما نیز به کار گرفته اید، روش های یادگیری موثر نام دارند. این روش ها به دلیل اینکه به طور معمول توسط اغلب افراد استفاده میشوند از تاثیرگذاری کمتری برخوردارند، اما استفاده از آنها میتواند به شما برای بهتر یادگیری مطالب و گاها افزایش سرعت مطالعه و یادگیری کمک کند. با هم ۵ مورد از این روش های یادگیری را بررسی خواهیم کرد:
دوباره خوانی
هایلایت کردن
خلاصه نویسی
پیدا کردن کلمات کلیدی
تصویرسازی
۶- دوباره خوانی
دوباره خوانی تکنیکی است که بی برو برگرد همه ما از آن استفاده کرده ایم. اینکار معمولا به ما کمک میکند که اطلاعات گذشته را دوباره بازیابی کنیم. اما عیب بزرگ دوباره خوانی این است که ما در نود درصد مواقع چیز جدیدی یاد نمیگیریم و فقط مطالبی که پیشتر مطالعه کرده بودیم برایمان تکرار خواهند شد. به عبارتی دوباره خوانی بیشتر یک تکنیک یادآوری است تا یادگیری. اما فراموش نکنید، یادگیری بدون یادآوری بی فایده است. سقراط، فیلسوف یونانی، در این رابطه میگوید:
یادگیری بدون یادآوری غیرممکن است.۷- هایلایت کردن
هایلایت هم یکی دیگر از پراستفاده ترین و بهترین روش های یادگیری است که از آن استفاده کرده و میکنیم.
نظرات مختلفی پیرامون استفاده از این روش وجود دارد. برخی آنرا بی فایده میدانند و برخی دیگر شما را به استفاده از آن تشویق میکنند. البته نتایج یک تحقیق نشان میدهد که هایلایت کردن تاثیری بر روی عملکرد افراد در امتحانات نمیگذارد.
پیشنهاد ما به شما این است که برای استفاده مفید و خوب از هایلایت کردن، تنها کلمات کلیدی را با آن علامتگذاری کنید. این یعنی از علامت زدن تمام یک جمله به شدت بپرهیزید.
۸- خلاصه نویسی
خلاصه نویسی را میتوان به عنوان بخشی از خودآموزی در نظر گرفت. خلاصه نویسی بدین معناست که مطالب را بصورت فشرده و با زبان و بیان خودمان بر روی یک کاغذ یا درون کامپیوتر پیاده کنیم. اما چیزی که از خود خلاصه نویسی کردنم مهمتر است، آشنا بودن فرد با روش های خلاصه نویسی است. در غیر اینصورت خلاصه نویسی های فرد به مشتی کاغذ درهم و بی فایده تبدیل میشوند که حتی برای خود او هم فایده ای ندارند.
۹- یافتن کلمات کلیدی
کلمات کلیدی بدون شک مهمترین قسمت های هر متنی هستند. مثلا در همین مقاله هم کلمه کلیدی بهترین روش های یادگیری بیشترین اهمیت را برای ما دارد. به همین علت هم بهتر است حتما به هنگام مطالعه حواستان به کلمات کلیدی باشد. پیدا کردن کلمات کلیدی هم در یادداشت برداری و هم در کشیدن نقشه ذهنی به ما کمک خواهد کرد.
۱۰- تصویرسازی
آخرین مورد از بهترین روش های یادگیری تصویر سازی نام دارد. تصویر سازی یعنی از مطلبی که در حال مطالعه آن هستید یک تصویر زنده بسازید. البته تصویر سازی هم مانند خلاصه نویسی نیاز به آموزش دارد. در غیر اینصورت تصویرهایی که ساخته میشوند خیلی عمر کوتاهی خواهند داشت و به راحتی زا ذهن شما پاک میشوند.