تاثیر موسیقی بر یادگیریبسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان در سراسر دنیا بر این باورند که در هنگام درس خواندن و دوره کردن، نیاز دارند که به موسیقی گوش دهند. این افراد اعتقاد دارند موسیقی تمرکز آن‌ها را افزایش می‌دهد. حتی عده‌ای معتقدند که بدون موسیقی نمی‌توانند مطالب را مرور کنند. از سوی دیگر عده‌ای موسیقی را گمراه کننده و عامل حواس‌پرتی می‌دانند. این افراد نیاز به سکوت دارند تا در حین کار یا درس بهترین عملکرد را داشته باشند. اما آیا این موضوع حقیقت دارد که گوش دادن به موسیقی باعث می‌شود دانش‌آموزان بهتر درس بخوانند؟ یا موسیقی یکی از عوامل حواس پرتی است که آن‌ها از آن بی‌‌خبر‌اند؟ در این مقاله با هم تاثیر موسیقی بر یادگیری را بررسی می‌کنیم تا بفهمیم نقش موسیقی در یادگیری ما مثبت است یا منفی و آیا استفاده از آن در کنار روش های مطالعه و یادگیری به ما کمکی خواهد کرد یا خیر.
نقش موسیقی در یادگیریمطالعات نشان داده است که موسیقی تأثیرات مثبت فراوانی بر روی مغز و بدن انسان ایجاد می‌کند. موسیقی نیمکره چپ و راست مغز را به طور همزمان فعال می‌کند. فعال‌سازی جفت نیمکره‌ها می‌تواند یادگیری را به بالاترین حد ممکن رسانده و حافظه را تقویت نماید. پس می‌توان از موسیقی به عنوان یکی از مهمترین و بهترین راه های تقویت حافظه برای درس خواندن یاد کرد. همچنین گوش دادن به موسیقی کلاسیک قبل از درس خواندن هم می‌تواند به ما در افزایش آرامش کمک کند. در ادامه با هم برخی از نظریاتی که در مورد نقش موسیقی بر یادگیری بیان شده‌اند را بررسی خواهیم کرد.
تاثیر موتسارتنظریه باهوش‌تر شدن افراد با گوش دادن به موسیقی، مخصوصا موسیقی کلاسیک، نزدیک به سه دهه پیش بیان شد. بر طبق این نظریه، موسیقی کلاسیک باعث می‌شود تا افراد با تمرکز بهتری به فعالیت و مطالعه بپردازند. حتما خودتان یا آشنایان کسی را می‌شناسید که در هنگام خواندن کتاب به موسیقی کلاسیک و آرامش بخش گوش می‌کنند. حتی ممکن است در خیلی از فیلم‌ها و سریال‌ها هم چنین چیزی را دیده باشید. نظریه تأثیر موتسارت می‌گوید که هنگام گوش دادن به موسیقی مخصوصا کلاسیک، سطح IQ شما قدری افزایش می‌یابد. در نتیجه تأثیر مثبتی بر میزان یادگیری و متمرکز بودن شما می‌گذارد.
*عبارت تأثیر موتسارت برای اولین بار توسط آلفرد ا. توماتیس که تلاش می‌کرد از موسیقی‌های موتسارت برای درمان برخی از اختلالات استفاده کند ابداع شد؛ تلاش وی در کتابی از دون کامبل شهرت یافت. این کتاب برمبنای آزمایش مطرح شده در مجلهٔ نیچر است که بر تأثیر موقت گوش کردن به موتسارت بر ضریب هوشی اشاره داشت. بر مبنای این تحقیقات زل میلر، قانون‌گذار جورجیا، تخصیص بودجه‌ای برای تهیهٔ یک عدد لوح فشردهٔ موتسارت برای هر نوزاد جورجیایی را پیشنهاد داد. (منبع – تاثیر موتسارت از ویکی‌پدیا)
تاثیر موسیقی بر یادگیری با افزایش روحیهگوش دادن به موسیقی می‌تواند شما را به یک فرد شادتر تبدیل کند. چگونه؟ موسیقی به عواطف ما احساس آزادی بیشتری می‌دهد و سطح دوپامین را افزایش می‌دهد. طبق تحقیقات، گوش دادن به موسیقی باعث آزاد شدن دوپامین در مغز ما می‌شود. دوپامین یک انتقال دهنده عصبی است که باعث تقویت احساس شادی و هیجان می‌شود. مطالعات نشان داده است که افراد هنگامی که روحیه مثبتی دارند، نسبت به زمانی که روحیه منفی یا خنثی دارند، در حل مشکلات بهتر عمل می‌کنند. موسیقی آرامش بخش همچنین به دانش‌آموزان مبتلا به استرس و اضطراب کمک شایانی می‌کند و آن‌ها را آرام خواهد کرد. این آرامش در نهایت می‌تواند آن‌ها را به سمت مطالعه کارآمدتر و بهتر سوق داده و موجب افزایش کیفیت مطالعه این دانش‌آموزان شود.
کاهش استرس و افزایش بازدهتحقیقات نشان داده است که گوش دادن به موسیقی در واقع سطح کورتیزول را کاهش می‌دهد. کورتیزول هورمونی است که معمولاً مسئول احساس استرس و اضطراب درون ما است. از آنجایی که موسیقی باعث آرامش شما می‌شود، در نتیجه خواب شما را نیز بهتر می‌کند. از طرفی وقتی عادات خواب بهتری داشته باشید، استرس شما به میزان چشم‌گیری کاهش می‌یابد. بدین ترتیب می‌توان گفت که شما می‌توانید به کمک موسیقی تا حد زیادی از عدم تمرکز هنگام درس خواندن جلوگیری کنید.
به شما توصیه می‌کنیم که اگر قرار است ساعت‌ها وقت خود را صرف مطالعه کردن کنید، حتما یک موسیقی کلاسیک را امتحان کنید. گوش دادن به موسیقی کلاسیک علاوه بر اینکه تاثیر و نقش مثبتی بر روی یادگیری شما دارد، به شما در رفع خواب آلودگی هنگام مطالعه کمک خواهد کرد. پس حتما دفعه بعد که قرار شد برای امتحان درس بخوانید، موسیقی خوبی را برای پس زمینه انتخاب کنید، چرا که نقش موسیقی در یادگیری همیشه مثبت نیست!
برخی انواع موسیقی بر یادگیری ما تاثیر منفی میگذارندنتایج برخی مطالعات نشان می‌دهند که گوش دادن به برخی از انواع موسیقی در هنگام درس و مطالعه تاثیر عکس بر یادگیری ما داشته و کاملا باعث حواس‌پرتی و عدم تمرکز صحیح می‌شود. این افراد دریافتند که موسیقی‌هایی که خواننده دارند نه تنها برای افزایش یادگیری ما مفید نیستند، بلکه موجب کاهش آن هم خواهند شد. اما این اتفاق چگونه می‌افتد؟
راز این اتفاق در چیست؟زمانی که شما به یک قطعه موسیقی پاپ یا راک (ِیا هر نوع موسیقی با متن) گوش می‌دهید، مغز شما به صورت ناخودآگاه سعی می‌کند که هم متن ترانه را آنالیز کند و هم مطالبی را که در حال مطالعه آن هستید. یکی از بزرگترین عوامل کاهش تمرکز ما، انجام دادن چند کار به صورت همزمان است. با گوش کردن به موسیقی با متن شما مغز خود را به صورت همزمان درگیر دو کار می‌کنید. به طور خلاصه، اگر گوش دادن به موسیقی را یک حواس پرتی دانستید، بهتر است سعی نکنید از آن به عنوان روشی برای تبدیل شدن به دانش آموزی بهتر یا باهوش‌تر استفاده کنید.
تاثیر موسیقی بر یادگیری ؛سخن پایانیدر نهایت به این نتیجه می‌رسیم که همانند خیلی از روش های صحیح مطالعه برای دانش آموزان، اثر موسیقی بر میزان تمرکز و یادگیری ما نیز کاملا نسبی است. موسیقی برای بعضی افراد حکم کاتالیزور یا تسریع‌کننده را دارد. از طرفی در یک سری افراد، موسیقی کاملا باعث حواس‌پرتی و عدم تمرکز می‌شود. بهترین حالت برای انتخاب موسیقی مناسب این است که خودتان یک‌بار میزان یادگیری و متمرکز ماندنتان را با موسیقی و بدون آن تست کرده، و در نتیجه مفیدترین روش مناسب خود را انتخاب نمایید. این مقاله را با یک جمله بیاد ماندنی از افلاطون، فیلسوف یونانی به پایان می‌رسانیم.
«موسیقی به تمام عالم روح، به مغز ما بال، به تصوراتمان پرواز و به همه چیز زندگی می‌بخشد .»
افلاطون
