مهروماه

خب بچه ها اینجا با مسئله مشهور کمیت و کیفیت مواجه ایم .میخوام خیلی بی پرده و صادقانه بهتون بگم که بهتره خودمون رو گول نزنیم و نگیم که تایم بیشتر ، یادگیری بیشتر  و واقعا هم پشت میز نشستن زیاد رابطه معکوسی با میزان یادگیری ما داره چرا که باعث خستگی و کلافه شدن ما و مغزمون میشه اما فارغ از استعداد و هوش هر فرد یه سری مشکلات و اشتباهات در هنگام درس خواندن دارد، که با تمرین و تکرار میشه از انجام دادنشون جلوگیری‌ کرد و کیفیت درس خوندنمون رو به شکل چشمگیری افزایش داد من اینجا چند تا از این اشتباهات رو با راه حل هاشون براتون توضیح میدم.

مکان مناسب برای مطالعه

 یکی از اشتباهات رایج هنگام درس خواندن استفاده نکردن از یک مکان مطالعه خوب است. بچه ها مکانی که برای درس خواندن انتخاب می کنیم بخش زیادی از نحوه و راندمان یادگیری ما رو مشخص می کنه بزارید براتون یه مثال معروف بزنم خیلی از ما ها تو دوران ابتدایی املا هامون رو جلوی تلویزیون یا پای سریال ها و مسابقات فوتبال نوشتیم و گاها پیش میومد که توی لحظات هیجان انگیز بازی حرفی که گزارشگر میگفت رو اشتباها توی دفتر دیکته خودمون می نوشتیم و نمره املا شبمون رو کم میگرفتیم حالا هنوز هم شرایط همونه هیچ چیز تغییر نکرده فقط اوضاع سخت تر شده جلوی تلویزیون ما نمیتونیم تمرکز کامل داشته باشیم و رشته های تمرکزمون جاهای مختلف پخش میشه درست مثل صبح جمعه که فشار آب تو خونه های هممون کاهش پیدا میکنه چونکه آب مسیر های زیادی رو باید تامین کنه پس لطفا به خاطر خودمون و مغزمون تو یه مکان مناسب که حداقل سر و صدا , تشنج یا هر عامل حواس پرتی دیگه ای ممکنه وجود داشته باشه بشینیم و درس بخونیم.

حالت بدن هنگام درس خواندن

بدن ما به طور کلی سه تا حالت داره (ایستاده، نشسته، درازکش) قطعا حالت مناسب برای درس خواندن نشستن است و همه ما هم اینو میدونیم و در موقعیت نصیحت کردن بقیه بهش باور داریم اما امان از اون روزی که نوبت خودمون بشه انواع بهونه ها خودکار پیدا میشند که بریم روی تخت دراز بکشیم و سرمون رو بزاریم رو بالش و در کمال آرامش کتاب درسی رو عین قصه قبل خواب بخوانیم و بعدشم راحت بخوابیم. اما نه ما اینجاییم تا با نسخه بهتر خودمون آشنا بشیم و اشتباهات هنگام درس خواندن خودمون رو کنار بگذاریم. بچه ها خوبه این را به عنوان یک نکته علمی بدانید که  مغز همیشه بین دو تا مسیر اونی که راحت تر هست رو انتخاب میکنه پس وقتی که شما دراز میکشید روی تخت مغز رو با دو تا گزینه مواجه میکنید که یکیش خواب و اون یکی هم یادگیری و طبق فرمول علمی بالا مغز، خواب که راحت تر هست رو انتخاب میکنه و فرمان  ترشح آرام بخش ها و به نوعی هورمون های مرتبط با خواب رو صادر میکنه پس دراز کشیدن موقع درس خواندن ممنوع!!
احتمالا الان یه سریاتون میگید آخیش خیالم راحت شد من که راه میرم میخاونم اینجاست که باید بگم وایسا با شما هم کار دارم وقتی که شما بایستی یا راه برید یه قسمتی از مغز به اسم مخچه که یکی از وظایفش حفظ تعادل بدن هست درگیر میشه و باعث کاهش تمرکز و توجه میشه و خود به خود فرایند و راندمان یاد گیری ما رو کاهش میدهد. اما ایده ال ترین حالت اینه که ما پشت یک میز و بر روی یک صندلی به صورتی بنشینیم که پشتمون صاف باشه شاید بگید خسته میشیم یا کمرمون درد میگیره در جواب شما هم باید بگم که اشکالی نداره چونکه هم عضلات و ماهیچه های کمر فیله تون به مرور زمان قوی میشه هم این که خود درد باعث اگاهی و توجه شما میشه و تمرکزتون به کارتون متوجه میمونه ولی اگر لم بدید یا پاتون رو روی میز قرار بدید حالتی شبیه به خواب ایجاد میشه و طبیعتا  همون نتیجه رو میگیرید.

رعایت پارت های مطالعاتی

اول از همه بزارید پارت مطالعاتی رو براتون تعریف کنم به بازهزمانی که فرد مشخص می کند و تصمیم میگیرد که در اون بازه درس بخواند، میگیم پارت مطالعاتی هر پارت قوانین خودش رو داره اما من میخوام اصلی ترین قانون های پارت رو یه دور با شما دوره کنم ۱- تحت هیچ شرایطی از پشت میز بلند نشوید. بعضی از بچه ها که میشنن پشت میز انگار سوار اتوبوس شدن هر ۵ دیقه یه بار از جاشون بلند میشند میرن یه چرخ میزنن دوباره میان میشینن این کار چند تا اشکال بزرگ داره مثل این که تا موتور توجه و تمرکز شما میاد خودشو پیدا کنه شما خرابش می کنید و بد تر از اون این که اینکار باعث طولانی شدن کار میشه درس خواندن هر چی بیشتر کش بیاد معمولا کیفیتش کاهش پیدا میکنه.  پس بشینید سر جاتون و درستون رو بخونید.
یه قانون دیگه اینه که موبایل وسط پارت حکم بمب ساعتی رو داره موقع پارت مطالعاتی موبایل خاموش توی کشو یا کمد یا حتی بدید به پدر و مادرتون. یه قانون دیگه اینه که پیش نیاز های پارتتون رو با توجه به تجربه و سابقه خودتون معلوم کنید مثلا اگر تشنتون میشه یه بطری آب بیارید سر میز درستون ۴- هر وقت که خسته شدید یا سوال سخت بود بلند نشید برید تو حال یا برید تو اکسپلور اینستاگرام به خودتون و تصمیمتون احترام بزارید و تا آخر بازه زمانی به تلاش کردنتون ادامه بدید چون اگرکه بلند بشید دقیقا عین این میمونه که وسط ال کلاسیکو تو دقایق حساس که حمله ها اوج گرفتی مامانت بیاد جارو برقی رو روشن کنه و  دقیقا جلوی تلویزیون رو جارو کنه قسم میخورم که حاضری جونتم بدی ولی اون لحظه رو از دست ندی یا سکانس های حساس فیلم و سریال های درام یا عاشقانه. درس خواندن هم همینه وقتی که با یه مسئله سخت مواجه میشید مغزمون آماده قوی شدن پس اگر میخوای قوی بشی چند تا نفس عمیق بکش و پر قدرت ادامه بده.

 آهنگ گوش دادن حین درس خواندن

خیلی از بچه ها به دلایل مختلف موقع درس خواندن آهنگ گوش میدن و وقتی هم که بهشون میگی قطع کن بهت میگن که باعث میشه بهتر درس بخوانم اما آیا این حرف درست و علمی است؟؟ واقعیت این که جواب این سوال تو 98% موارد نه هستش . چونکه همونجور که قبلا گفتم درس خوندن نیاز به تمرکز و توجه داره و هر چه هم که ما کارهایی بیشتری رو همزمان انجام بدیم توجهمون پخش میشه و راندمان یادگیری مون با کاهش مواجه میشه اما یه حالت استثنا هست که اگر شرایط سر وصدا زیاد باشه یا محیط اروم نباشه با انجام یک سری از اصول واقعا میتونه به ما کمک کنه حالا میخوایم اون شرایط رو براتون توضیح بدم . ببینید بچه ها اول از همه مهم ترین چیز اینه که شما باید به یک موزیک بی کلام و آرام  گوش بدید با این ویژگی که تکرار داشته باشه تا مغزتون به تکرار اون ریتم عادت کنه و به قول معروف از سر وصدا و محیط پیرامونتون جدا بشه و حوزه های تمرکز شما رو محدود کنه و تا حد ممکن به درس معطوف کنه ضمن اینکه باید حتما با هدفون گوش بدید تا از صدای خود محیط جدا بشید.

خوردن و آشامیدن داخل پارت مطالعاتی

یکی از عادت های بدی که بعضی از بچه ها باهاش درگیر هستند خوردن مداوم طی پارت مطالعاتی هستش. قطعا الان یه سریتون میگین که آقا خودت چند تا پارگراف قبل گفتی یه چیزی بزاریم سر میزمون که هی بلند نشیم؟؟ در جوابتون باید بگیم که چرا خودم گفتم چون تغذیه دانش آموزان بسیار اهمیت دارد ولی منظورم یه تیکه کوچک کیک بود یا مثلا یه میوه ای مثل موز یا سیب یا خوراکی های از این قبیل اما بعضی از بچه ها میز مطالعه رو با سالن سینما یا استادیوم آزادی اشتباه میگیرند با  10 تا بسته چیپس و پفک و تخمه آفتابگردون نشستن پشت میز خب این کار چند تا ایراد مهلک داره 1- اولا که تو نه از غذات چیزی میفهمی نه از درست البته جدیدا بچه ها زرنگ شدن لذت غذا رو میبرند 2- وقتی که تو اون همه میخوری قند خونت میره بالا خوابت میگیره و همزمان مغزت هم یه درصد زیادی از تمرکز و انرژی خودش رو میزاره روی هضم غذا 3- مورد سوم که از همه مهم تره اینه که وقتی یه چیزی مثل تخمه یا چیپس میخورید نا خوداگاه هدفتون میشه تموم کردن ظرف اون خوراکی پس کلا از درس چیز زیادی نمی فهمید حداقل تا وقتی که تمومش کنید  پس با همه این دلایل به این نتیجه میرسیم که اول از همه بهتره که داخل پارت مطالعاتی چیزی نخوریم ولی اگر قند خونمون میفته یه خوراکی کوچیک مثل یه تیکه کیک یا یه واحد میوه رو سریع بخوریم و بریم سر ادامه ی درس.

تمرکز هنگام مطالعه

یکی از کلیشه ای ترین کلمات تو دنیا تمرکز یا بهتر بگم عدم تمرکز یعنی تو 12 میلیون دانش آموز کشور و حتی کل دانش اموزآی دنیا یه نفر هم پیدا نمیشه که اصلا عبارت کلیدی ((من تمرکز ندارم)) رو نگفته باشه، حالا درمان این مشکل چیه ؟؟ در واقع تمرکز حیطه ی بسیار گسترده ای هست و تا به حال  چند صد جلد کتاب راجبش نوشته شده وقطعا باز هم نوشته میشه اما به عنوان راهکار بهتون توصیه میکنم که تمام این نکاتی رو که تا الان داخل این مقاله بهتون گفتیم و خواهیم گفت رو با دقت بخونید و با جدیت هم اجراشون کنید.

توجه بیش از حد به احساسات و افکار

احساسات قسمت بزرگی از زندگی همه مارو تشکیل میدهند ولی خب مثل هر چیز دیگه ای اگر بیش از حد بهشون بها داده بشه مضرات خودش رو در پی داره تو این قسمت میخوایم تاثیر احساسات و واکنش خودمون رو نسبت به اون ها روی درس خواندن و یادگیری خودمون و حتی کمی بیشتر بر روی کل زندگی خودمون بررسی کنیم.
بیشتر آدما متاسفانه خیلی سریع تسلیم ندای احساسات خودشون میشوند برای مثال به محض گشنگی غذا میخورند یا به محض اینکه احساس خستگی کنند میخوابند شاید بگید که خب مشکل کار کجاست ؟؟ اما اشکال کار اینجاست که ما دیگه نوزاد نیستیم و مسائلی علاوه بر نیاز های فیزیولوژیک و اولیه ما هستند که تاثیر بسزایی روی زندگی ما دارند مثل وظایف و مسیولیت های که به ما سپرده میشود که حتی ممکنه گاها اونها رو دوست هم نداشته باشیم.بزارید با یک مثال داستان رو واضح تر کنم شما یک نوزاد . یک کودک دوران ابتدایی و یک دانشجو مقطع دکترا را در حالتی که هر سه احساس خستگی می کنند تصور کنید قطعا عملکرد یکسانی نخواهند داشت کودک به محض خستگی و تمایل به خواب شروع به گریه می کند تا شرایط خواب را برایش آماده کنند و سپس به خواب می رود و آرام می شود اما دانش اموز ابتدایی اگر تکالیفش را انجام داده باشد و وظیفه ای بر عهده نداشته باشد به تخت خواب میره و میخوابه اما بک دانشجوی دکترا علاوه بر تکالیف هفتگی خود را موظف می کند که به پروژه های کاری و درسی خود هم رسیدگی کند و به خاطر انجام دادن تمام این امور گاهی ممکن است تا صبح نخوابد که این خود در دراز مدت آسیب های جبران ناپذیری دارد ولی او به این درک رسیده است که وظایف و مسئولیت هایش بر احساسات و تمایلاتش اولویت دارند پس ابتدا به امور خود رسیدگی می کند .
حال آن که بسیاری از افراد، تنها با کوچک ترین احساسی زندگی مبتنی بر واقعیت و منطق خود را متوقف کرده و خود را به دست احساسات می سپارند و اکثرا در جواب این سوال که چرا اینکار رو کردی؟؟ احساسات خود را توصیف می کنند در حالی که اصلا دلیل موجهی نیست چرا که انسان میتواند هر احساسی داشته باشد ولی به وظیفه خود هم عمل کند برای مثال می توان غمگین یا عصبانی باشد ولی به درس خود هم رسیدی کند یا در عین اندوه به ورزش بپردازد اما اینکه برخی افراد در انجام امور خود موفق تر هستند صرفا به تلاش و کوشش آنها در مسلط شدن به این روش است نه چیز دیگری.

توجه بیش از حد به مسایل و اخبار بیرونی

بعضی از بچه ها که این روزا درصدشون خیلی کم هم نیست توجه خارق العاده ای به مسایل متفرقه و حاشیه ای دارن به شکلی که اگر این توجه و دقت رو معطوف به درسشون میکردند قطعا نتیجه خیلی بهتری میگرفتند ولی خب قبول دارم که تو این روزگار که بمباران اطلاعاتی و خبری به شدت موج میزنه کنترل این مسئله کار آسونی نیست حالا ما اینجا میخوایم چند تا روش رو با هم بررسی کنیم تا ببینیم کدومش برای خودمون موثر تر هستش 1- بچه ها شما 99% از اخباری که می شنوید احتیاجی ندارید تازه اون 1% رو هم که ممکنه به شما مربوط باشه مطمعنا از طریق پدر ومادر و اطرافیان متوجهش میشوید اما با این اوصاف این یه واقعیته که نه تنها دانش آموزا بلکه اکثر اقشار جامعه نیازی به این حجم از اطلاعات و اخبار برای داشتن زندگی روزمره بهتر ندارند. من واقعا دانش آموزای امروز رو که میبینم متوجه این میشم که علاوه بر درسشون دارن آرامش خودشون رو قربانی میکنند و به شکل مداوم پیگیر مسائلی مثل قیمت دلار وسکه و طلا هستند یا دایم اخبار مذاکرات وغیره رو چک میکنند یا یه عده دیگه که معمولا بیشتر هم هستند درگیر بازی رسانه ای سلبریتی ها میشوند و فقط کافیه که بشنون بازیگر X به خواننده Y تیکه ای انداخته یا نقدش کرده این برای سوژه اون روزشون کافیه ولی واقعیت اینه که خیلی از این افراد حتی خودشون پیگیری نمیکنند بلکه از طریق افراد مخصوص که از طرف خودشون یا رسانه ها مسئول بررسی حواشی و نظرات هستند متوجه عملکرشون میشوند و برای گام بعدی از مشاورین رسانه ای خودشون مشورت میگیرند که چجوری حاشیه بیشتری ایجاد کنند صرف نظر از اینکه که نوع دیده شدنشون خیلی مهم نیست پس ما متوجه میشیم که این بازی برای ما فقط باخت داره و تنها دست آوردش به جز سرگرمی مقطعی و فرار از درس پشیمونی و ناراحتی از خود و همچنین عذاب وجدان هستش ضمن این که ما به تنها اخباری که نیاز داریم اخبار کنکور و یا تعطیلی مدارس هستش  و نه چیز دیگری!

وسواس در مطالعه

 معمولا وقتی که اسم وسواس میاد اکثر آدما ذهنشون میره به سمت یه آدمی که دائم داره از صبح تا شب همه جا رو میشوره و میسابه و اکثرا هم عصبانی ولی خب واقعیت با چیزی که تو ذهن ماست متفاوت هست. به طور کلی وسواس به دو دسته فکری و عملی تقسیم میشه و تصوری هم که ما از افراد وسواسی دارم در واقع در حوزه وسواس عملی اما موضوع بحث الان ما وسواس مطالعاتی این وسواس به نوعی آمیزه ای از هر دو نوع وسواس هستش و به شدت مسئله طاقت فرسا و خسته کننده ای هست چونکه باعث میشه که شما یه متن رو چندین بار بخونید و خب طبیعتاً این شیوه مطالعه باعث خستگی زودرس میشه و شما رو کلافه میکند که این خودش تبعات بدتری دارد مثل اینکه یواش یواش امید و انگیزه شما رو کاهش میدهد به مرور زمان و نزدیک شدن به آزمون ها استرس و اظطراب ناشی از نرسیدن به خواندن همه مطالب شما رو فرا میگیره اما خب راه حل چیه؟
وسواس در اصل یک اختلال هستش و بهترین و مطمئن ترین راه برای درمانش مراجعه به مشاورین و روانشناس ها هست اما برای وسواس مطالعه چند راهکار پیشنهاد میشود که یکی از بهترین اونها بی توجه کردن به حرف مغز به این شکل که وقتی شما یه متن رو میخونید و مدام مغزتون دستور میده که برگردید و از اول بخوانیدش به مغزتون توجه نکنید و برای این که مطمئن بشید که بر نمیگردید این جریمه رو برای مغزتون قرار بدید که برگشتن = از اول خوندن کل درس و چون مغزتون حال و علاقه ی انجام این کار رو نداره قطعا بیخیال میشه و ادامه میده این تمرین امتحان خودش رو پس داده پس لطفا اگر در دفعات اول نتیجه نگرفتید تلاش خودتون رو بیشتر کنید و از درست بودن مسیر مطمئن باشید.