برای بسیاری از ما بخاطر سپردن اطلاعاتی مثل وقایع مختلف، خاطرات مشترک و یا حتی تاریخ روز های مهمی مثل تولد عملا غیرممکن به نظر می رسد. این موضوع زمانی خودش را بیشتر نشان می دهد که ببینیم عدم توانایی در انجام دادن آن تا چه میزان برایمان مشکل آفرین است. بخاطر سپردن و به یاد آوردن چنین موضوعاتی به طور مستقیم با حافظه بلند مدت ما در ارتباط است. خوشبختانه امروزه راه های بسیاری برای تقویت حافظه بلند مدت پیش روی ما قرار دارد و همین موضوع سبب شده که بسیاری از نگرانی ها در این خصوص از بین بروند. برای مثال شما می توانید با استفاده از تکنیک های حافظه و یا تغییراتی در سبک زندگی خودتان حافظه بلند مدت خود را تقویت کنید. اما قبل از هرچیز بگذارید ببینیم حافظه بلند مدت چیست؟
حافظه بلند مدت چیست؟
تفکر اغلب افراد این است که حافظه بلند مدت وظیفه دارد که اطلاعات و اتفاقاتی که در فاصله زمانی زیاد برای ما اتفاق افتاده اند را ثبت کند. اما در حقیقت حافظه بلند مدت بخشی که اطلاعات برای همیشه در آن ثبت می شوند و به نوعی با ضمیر ناخودآگاه ما به صورت مستقیم در ارتباط است. برای مثال فرقی ندارد که یک اتفاق همین دیروز برای شما افتاده و یا ده سال پیش، اگر بتوانید به راحتی آنرا به یاد بیاورید یعنی حافظه بلند مدت شما به خوبی کار میکند. اما اوضاع همیشه این طور نیست و گاهی وقت ها هم ما هرچه تلاش می کنیم نمیتوانیم آن مطلبی که به آن نیاز داریم را به یاد بیاوریم. در این مواقع میتوان گفت که حافظه بلد مدت ما به خوبی کار نمیکند و ما نیاز داریم تا با استفاده از چند راهکار آن را به مسیر بازدهی بازگردانیم.
تقویت حافظه بلند مدت
همان طور که گفتیم راه های زیادی برای تقویت حافظه کوتاه و بلند مدت در پیش روی ما قرار دارد. اما اگر بخواهیم آن ها را دسته بندی کنیم، می توانیم این راهکار ها را به سه بخش تقسیم کنیم. هر کدام از این بخش ها زیر مجموعه هایی دارند که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. این سه دسته عبارتند از:
تغییر سبک زندگی و رفتارهای غلط و نادرست
استفاده از تکنیک ها و ابزارهای تقویت حافظه
تغییر رویکرد در قبال اطلاعات جدید
تغییر سبک زندگی، برای داشتن حافظه بلند مدت بهتر
عقل سالم، در بدن سالم. همه ما این ضرب المثل را بارها و بارها شنیده ایم و عجیب آن است که بازهم به عادات بد و اشتباه خود اصرار می ورزیم و کاری برای اصلاح آنها انجام نمی دهیم. برای مثال هر روز شاهد بیشتر شدن مصرف غذاهای چرب و پر کالری ای مثل انواع فست فود ها و غذاهای نیمه آماده هستیم و مصرف بی رویه این غذاها موجب شده که ما دیگر مواد غذایی مفید مثل میوه ها و سبزیجات را از سبد غذایی خود حذف کرده ایم. خوردن سبزیجات و میوه ها به سبب وجود مواد مغذی زیاد در آنها، برای مغز ما بسیار مفید است. آنتی اکسیدان های موجود در میوه ها و سبزیجات برای سلامت سلول های مغزی مهم و حیاتی اند.
اما به جز مواد غذایی، کم تحرکی نیز یکی دیگر از عواملی است که موجب ضعف ما خواهد شد. هر روز بخشی از زمان خود را به ورزش کردن اختصاص دهید. انجام حرکات ورزشی که موجب بالا رفتن ضربان قلب شما می شوند، می تواند بسیار برای مغزتان مفید باشد. با بالا رفتن ضربان خون و اکسیژن بیشتری به سلول های مغزی می رسد و این سلول ها قادر خواهد بود که عملکرد بهتری از خود بر جای بگذارند. علاوه بر این ورزش کردن مغز شما را از ابتلا به بیماری هایی مثل آلزایمر ایمن خواهد کرد. شما همچنین می توانید با کاهش میزان استرس روزانه و داشتن خواب کافی نیز به تقویت حافظه کوتاه مدت خود کمک کنید.
استفاده از تکنیک ها و ابزارهای تقویت حافظه
تکنیک هایی مثل کاخ حافظه و یا زبان اعداد می توانند به شما کمک کنند که همه چیز را به سادگی به یاد بسپارید و هروقت لازم شد آن ها را به خاطر بیاورید. اما علاوه بر این تکنیک ها، شما می توانید به کمک برخی روش های دیگر نیز حافظه تان را تقویت کنید. برای مثال بعد از مطالعه و یادگرفتن مطلبی سعی کنید آن را به فرد دیگری آموزش دهید. این کار به به خاطر سپردن و به یاد آوردن مطلبی که مطالعه کرده اید کمک بسیاری خواهد کرد.
یک روش دیگر اما ارزیابی و امتحان گرفتن از خود است. سعی کنید همیشه بعد از اتمام مطالعه خود و یا به پایان رسیدن یک کنفرانس، از مطالب مطرح شده در آن از خودتان سوالاتی بپرسید و یادگیری خود را بسنجید. این کار علاوه بر اینکه حافظه شما را تقویت می کند،می تواند به شما کمک کند که بفهمید چه میزان از مطالب را فرا گرفته اید و یا در کدام قسمت ها و بخش ها خیلی آمادگی ندارید. این دو راهکار بیشتر برای تقویت حافظه بلند مدت به منظور شرکت در امتحانات استفاده می شوند. اما اگر به دنبال استفاده راهکاری در زندگی روزمره هستید، استفاده از حواس پنج گانه برای بخاطر سپردن کارها، بسیار مفید و کاربردی است.
تغییر رویکرد در قبال اطلاعات جدید
اما آخرین روش برای استفاده از حداکثر ظرفیت حافظه بلند مدت، تغییر رویکرد در قبال اطلاعات جدید است. این بدان معناست که شما باید درست بعد از یادگرفتن اطلاعات جدید، با انجام برخی اقدامات به مغزتان اجازه دهید تا این اطلاعات را به حافظه بلند مدتتان انتقال دهد. اولین راهکار این است که مطالب را دسته بندی و بر اساس موضوعات و بخش های مختلف آن ها از هم جدا کنید. این کار به شما کمک خواهد کرد تا هر وق به چیزی نیاز داشتید به راحتی آن را پیدا کنید.
از اهمیت خوابیدن بارها گفته ایم، اما نکته ای که باید در اینجا به آن اشاره کنیم این است که سعی کنید حتما قبل از رفتن به رختخواب مطالبی را که در طول روز خوانده اید و خلاصه نویسی کرده اید یک بار مرور کنید. این کار به شما و مغز شما در ذخیره این اطلاعات در حافظه بلند مدتتان کمک می کند. علاوه بر آن به شما توصیه می کنیم که بعد از مطالعه یک مطلب جدید حتما دقایقی را به اصطلاح چرت بزنید تا ذهن شما آماده و پذیرای دیگر مطالب باشد.
سخن پایانی
مغز ما مانند یک کارخانه است و اطلاعات جدید را بصورت مرحله به مرحله و کم کم به خاطر می سپارد. برای اینکه این مطالب را طوری به خاطر سپاریم که هروقت به آنها نیاز داشتیم آن ها را به یاد بیاوریم می توانیم از روش های ذکر شده استفاده کنیم.