مهروماه

استفاده از فناوری نانو در تولید خون مصنوعی، دستاورد جدیدی است كه جان میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان حفظ خواهد كرد. این خون نانویی فاقد آنتی‌ژن‌های گروه خونی است و می‌توان آن را در بیمارانی با گروه‌های خونی مختلف بدون واكنش ایمونولوژیكی استفاده كرد. به این ترتیب خطر ابتلا به بیماری‌های مهلك همچون ایدز و هپاتیت B بر اثر انتقال خون آلوده كاملا از بین خواهد رفت.

محققان مركز پژوهشی فناوری‌های نوین در مهندسی علوم زیستی دانشگاه تهران به تازگی موفق به تولید این خون مصنوعی شده‌اند.

آنها طی تحقیقات خود از بین جایگزین‌های متعدد خون كه تا امروز تولید شده‌ است، هموگلوبین كپسوله شده لیپوزومی را به دلیل مزیت‌های آن مورد بررسی جدی قرار دادند. لیپوزوم‌ها معمولا غیرسمی بوده، در طبیعت بتدریج از بین می‌رود و سیستم ایمنی بدن را تحریك نمی‌كند.

این مزایا در كنار سهولت و تنوع در روش‌های تولید كه باعث كاهش شدید هزینه‌های فاز مطالعاتی می‌شود و همچنین تشابه این خون با غشا‌ءهای زیستی باعث انتخاب آ‌ن توسط محققان دانشگاه تهران شده است.

نوآوری این طرح در ابعاد جهانی در اصلاح سطح نانوهموگلوبین‌های لیپوزومی و همچنین بررسی چندجانبه پارامترهای مختلف روی ویژگی‌های نانوهموگلوبین‌های لیپوزومی برای تولید در مقیاس صنعتی است.

از جمله مزایای استفاده از خون مصنوعی این است كه این خون نانویی مشخصاتی مشابه خون طبیعی دارد. به دلیل مصنوعی بودن، عفونتی از اهداكننده خون به دریافت‌كننده منتقل نمی‌شود و سیستم ایمنی بدن را به واكنش وانمی‌دارد.

فناوری در دسترس، هزینه كم و مقرون به‌صرفه‌ بودن تولید و تجزیه شدن و از بین رفتن مواد مصنوعی در داخل بدن بعد از زمان مناسب ویژگی‌های دیگری است كه این خون مصنوعی را به امید بزرگی در دنیای پزشكی تبدیل كرده است.

مواد تشكیل‌دهنده این خون توسط كلیه به عنوان سم شناخته نمی‌شود و به سلول‌های تشكیل‌دهنده رگ‌های بدن نیز صدمه نمی‌زند. ظرفیت بالای انتقال اكسیژن و دی‌اكسید‌كربن باعث شده این خون نانویی برای تبادل گازهای تنفسی در حد فیزیولوژیك موثر باشد.

بنابراین می‌توان از آن در درمان كم‌خونی، امكان اكسیژن‌رسانی به بافت‌های متورم یا نواحی‌ای از بدن كه تحت تاثیر كم‌خونی داسی شكل قرار گرفته‌اند و همچنین جلوگیری از جریان اكسیژن به بافت‌های سرطانی كه ممكن است بتواند شیمی درمانی را موثرتر كند، استفاده كرد.