هایپرلوپ (Hyperloop) نسل جدیدی از حمل و نقل پرسرعت است که ایلان ماسک، بنیانگذار و مغز متفکر شرکت های تسلا و اسپیس ایکس، با خریداری شرکت هایپرلوپ وان، در راس این طرح قرار گرفته است.
تصور کنید طی تنها چند دقیقه از تهران به مشهد بروید آن هم ارزان و بی خطر. این کاری است که هایپرلوپ قرار است انجام دهد. ایده هایپرلوپ که اولین بار توسط ایلان ماسک، مدیر تسلا و SpaceX مطرح شد، درباره ساخت کپسولی است که می تواند در لوله های آلومینیومی کم اصطکاک با سرعت حدود 700 مایل بر ساعت (۱۱۲۰ کیلومتر بر ساعت) حرکت کند.
مجموعه ای از کپسول ها درون لوله هایی قرار خواهند داشت که داخل آن ها کاملا خلا یافت می شود. در این حالت به جهت عدم هرگونه اصطکاک، می توان یک شی را تا سرعت 1120 کیلومتر بر ساعت به حرکت درآورد.
به نظر بسیار هیجان انگیز و دیوانه وار می آید. وقتی ماسک آن را معرفی کرد، گفت که توانسته اند پروتوتایپ طرح هایپرلوپ را بسازند. اما چنین پروژه ای برای کسی که دو شرکت بزرگ را با ایده هایی بسیار رویایی اداره می کند، زیر دست و پا گم می شود.
ماسک می گوید: «اگر این پروژه برای من اولویت داشت، احتمالاً می توانستم طی یک یا دو سال انجامش دهم.» حالا که ایلان ماسک با تسلا و SpaceX در افق محو شده، شاید بهتر باشد شخص دیگری به دنبال این پروژه برود. اینجاست که Hyperloop Technologies وارد می شود. شروین پیشه ور، سرمایه گذار ایرانی الاصل یکی از مهمترین اشخاص در رهبری این پروژه است.
در حال حاضر چند سالی از تجاری شدن طرح قطارهای هایپرلوپ می گذرد و همچنان توسعه و گسترش این فناوری به دست مهندسان در حال انجام است. قطار هایپرلوپ تولید شده توسط شركت اسپیس ایكس شامل دو دالان اصلی است كه از شهر سانفرانسیسكو تا لس آنجلس امتداد دارد و كپسول های حامل مسافران با سرعت حدود 1126 كیلومتر در ساعت درون آنها حركت می كند.
برای به حركت درآوردن كپسول ها از نیروی محركه بادی استفاده می شود و شتاب دهنده های مغناطیسی نیز برای سرعت بخشیدن به آن، در طول دالان تعبیه شده است. دالان‌ها فشار محیطی را تقریبا در حد خلأ كاهش داده و با فراهم كردن محفظه ای از هوا در اطراف كپسول ها، امنیت آنها را در چنین سرعتی تضمین می كند.
در بخش های كوچكی از دالان‌ها، هوای جلوی كپسول ها فشرده می شود كه می تواند مشكل ساز باشد. بنابراین دالان ها نیازمند سازوكاری هستند كه از متراكم شدن هوا در جلوی كپسول ها جلوگیری كند. شركت اسپیس ایكس برای حل این ایراد، یک متراكم كننده هوا (Air Compressor) در جلوی هر یک از كپسول ها طراحی كرده است كه هوا را از جلو به عقب كپسول منتقل می‌كند.
یک مشكل بزرگ دیگر این است كه كپسول ها هنگام حركت با چنین سرعتی، نمی توانند از پیچ های بزرگ یا پستی و بلندی های موجود در مسیر دالان ها عبور كنند. به همین دلیل این فناوری برای مسیرهای مستقیم و هم سطح زمین مورد استفاده قرار می گیرد.
در واقع كابین های مخصوص هایپرلوپ حالتی شناور در تونل ها دارند كه به این ترتیب موضوع اصطكاك تا حد زیادی از بین رفته و با توجه به فشار پایین هوا امكان رسیدن به سرعتی نزدیک به صوت فراهم می شود. این گونه از حمل و نقل را به عنوان پنجمین نسل از حمل و نقل و تكنولوژی دوستدار طبیعت و كم مصرف تلقی می كنند.
طی روزهای گذشته قراردادی میان شركت Hyperloop One و شركت DP World در دبی امضا شد كه بر اساس آن، ظاهرا به زودی قرار است فناوری «هایپرلوپ» پای خود را به خطه خاورمیانه نیز باز كند.
این ایده هنوز در حال تكمیل است، ولی با این حال، كشور امارات متحده می خواهد آن را در دبی پیاده سازی كند. دبی در نظر دارد این فناوری را در بندر جبل علی و برای حمل و نقل كالاها و مسافرانی كه با كشتی به این بندر می رسند اجرایی كند، البته این تازه شروع كار است.
این وسیله جدید حمل و نقل باعث می شود انتقال میان دبی تا شهرهای زیر کاهش یابد.
- دبی تا ریاض (پایتخت عربستان سعودی)
فاصله: 1120 کیلومتر - زمان فعلی با خودرو: 10 ساعت
هایپرلوپ: 48 دقیقه
- دبی تا ابوظبی (پایتخت امارات)
فاصله: 141 کیلومتر - زمان فعلی با خودرو: یک ساعت و 28 دقیقه
هایپرلوپ: 12 دقیقه
دبی تا دوحه قطر
فاصله: 716 کیلومتر - زمان فعلی با خودرو: 7 ساعت
هایپرلوپ: 23 دقیقه
دبی تا مسقط (پایتخت عمان)
فاصله: 419 کیلومتر - زمان فعلی با خودرو : 4:30 ساعت
هایپرلوپ: 27 دقیقه
دبی تا الفجیره امارات
فاصله: 119 کیلومتر - زمان فعلی با خودرو: 1:17 ساعت
هایپرلوپ: 10 دقیقه
پیتر دیاماندیس، مدیر ارشد شركت Hyperloop One در مورد این پروژه می گوید كه: این تكنولوژی در دل كریدورهای فعلی حمل و نقل دبی قابلیت پیاده سازی دارد، چرا كه با خارج كردن كامیون ها و تریلی های حمل بار از جاده ها، تا حد زیادی بار ترافیكی كاهش یافته و هزینه های حمل و نقل نیز به شدت كم خواهد شد.
امروز اكثر كشورهای دنیا در حالی به سمت استفاده از تكنولوژی برتر ریلی پیش می روند كه حفظ محیط زیست و كاهش آلودگی آب و هوا برای آنان در درجه و جایگاه اول قرار دارد. فراموش نكنیم الگو گیری از تكنولوژی های برتر ریلی و كسب تجارب كشورهای توسعه یافته در بخش ریلی، اهداف راه آهن كشور را محقق خواهد ساخت.
