مهروماه

گوگل می گوید موفق به توسعه یک کامپیوتر کوانتومی شده که می تواند محاسبات پیچیده‌ای که ابرکامپیوترهای امروزی در ۱۰ هزار سال تکمیل می کنند، را در ظرف چند دقیقه انجام می دهد. اما رقیبانش نسبت به ادعای این غول فناوری تردید دارند.

دویچه وله، شرکت گوگل روز چهارشنبه توسعه برتری کوانتومی را اعلام نمود و گفت که این کامپیوتر می تواند کاری را در ۲۰۰ ثانیه انجام بدهد که قوی‌ترین ابرکامپیوتر جهان برای انجامش ۱۰ هزار سال نیاز دارد. این غول فناوری این موفقیتش را در مجله عملی nature منتشر کرده است. این همان تحقیقی است که اطلاعاتش چند هفته قبل به بیرون درز کرد و باعث تشویق و انتقادهای بسیار زیاد گردید.

سوندار پیچای، مدیرعامل گوگل گفت این دست‌آورد شرکتش با ساخت اولین موشکی که از جو زمین خارج شد و دوران فضانوردی را رقم زد، قابل مقایسه است. پیچای در یک مقاله وبلاگی نوشت: «برای ما کسانی که در زمینه علم و فناوری کار می کنیم، این لحظه “سلام به جهان” است که منتظرش بودیم. مهمترین نقطه عطفی که تا به امروز در تلاش برای دست یابی به محاسبات کوانتومی به واقعیت تبدیل شده است

محاسبه کوانتومی چیست؟

شرکت‌های بزرگ تکنولوژی مثل گوگل، مایکروسافت، آی بی ام و اینتل فعالانه به دنبال فناوری کوانتومی هستند. بخش تحقیقاتی شرکت گوگل در مورد امکاناتی که این تکنولوژی ممکن است به دنبال داشته باشد، گفته است: «از محاسبات کوانتومی می توان برای کمک به طراحی مواد جدید استفاده کرد. برای ساختن باتری‌های سبک وزن موتورها و هواپیماها. برای تهیه کاتالیزورهای جدیدی که بتواند کدها را با کارایی بهتری تولید کند…و همچنان می تواند برای تولید داروهای تاثیرگذارتر به کار گرفته شود».

محاسبه سنتی به بیت متکی است که در زمان واحد می تواند تنها ۱ یا صفر باشد. اما محاسبات کوانتومی از کیوبیت استفاده می کنند. در این نوع محاسبه همزمان ۱ و صفر می تواند وجود داشته باشند. به هر اندازه‌ای که کیوبیت‌های بیشتر از طریق پردازشگر برهم‌نهی با هم وصل شوند، به همان میزان کامپیوتر قوی کوانتومی را می سازد و نتیجه‌اش ماشینی می شود که می تواند داده‌ها را با سرعت بالاتر پردازش کند.

انتقادها از ادعای گوگل

فرانک آروت، رئیس تیم تحقیقاتی “هوش مصنوعی گوگل” گفته که این غول فناوری به “برتری کوانتومی” دست یافته است. برتری کوانتومی به‌ بیان ساده به رخدادی گفته می‌شود که در آن کامپیوتر کوانتومی توانایی شکست نمونه‌های سنتی را در فرایندی مشخص پیدا می‌کند. اما محققان شرکت “آی بی ام” رقیب گوگل، فرضیه ادعای این شرکت را به چالش کشیده‌اند. “آی بی ام” استدلال کرده که این ادعای گوگل ابرکامپیوتر تولید شده توسط “آی بی ام” را دست کم گرفته است؛ کامپیوتری که می تواند این سطح اطلاعات را در دو و نیم روز پردازش کند، نه در ۱۰ هزار سال.

شرکت «آی بی ام» همچنان ادعای گوگل را در مورد این رد کرده که گویا کامپیوترهای کوانتوم جایگزین کامپیوترهای موجود خواهند شد.  داریو گیل، مدیر بخش تحقیقاتی “آی بی ام” در وبلاگی نوشته است: «کامیپوترهای کوانتومی هرگز به “برتری” بر کامپیوترهای سنتی نخواهند رسید، بلکه ترجیح خواهند داد در هماهنگی با آنها کار کنند؛ چرا که هرکدام نقاط قوت منحصر به خودشان را دارند». گوگل در پاسخ به این انتقاد و ادعای “آی بی ام” تاکید می کند که آزمایش‌هایش را روی “ابرکامپیوترهای واقعی فعلی” انجام داده و فعلا در “مسیری کاملا متفاوت” از کامیپوترهای سنتی یا کلاسیک قرار دارد.

البته سوندار پیچاى، مدیرعامل گوگل، تاکید کرد که فناوری تازه هنوز به سال‌ها کار مهندسی و علمی احتیاج دارد تا بتوان از قدرت کامل آن بهره‌برداری کرد. وی در مصاحبه با نشریه دانشگاه ام آی تی با اشاره به توان فعلی کامپیوتر کوانتومی ابداع شده گفت: «هواپیمای اول فقط برای ۱۲ ثانیه پرواز کرد و به همین خاطر کاربردی عملی برای آن موجود نیست. اما این نشان داد که هواپیما می‌تواند پرواز کند.»