مهروماه

محققان از کشف منبعی از امواج گرانشی خبر داده‌اند که در فاصله یک میلیارد سال نوری از زمین به خاطر برخورد دو سیاه‌چاله ایجاد شده است.

این کشف پنجمین منبع موج گرانشی ناشی از سیاه‌چاله‌ها و ششمین منبع امواج گرانشی در جهان محسوب می‌شود که نشان می‌دهد کشف این منابع در حال تبدیل شدن به اتفاقی عادی است.

براساس اعلام مسئولان رصدخانه "ویرگو" و "لایگو"(VIRGO-LIGO) جرم این دو سیاه‌چاله به ترتیب هفت و 12 برابر جرم خورشید بوده است و تلفیق آنها با هم سیاه‌چاله عظیمی با جرم 18 برابر خورشید ایجاد کرده است.

انرژی ساطع شده از این تلفیق که در آن جرمی به اندازه خورشید تبدیل به انرژی شده است سبب ایجاد امواج گرانشی از آن شده است و محققان اعلام کرده‌اند که این برخورد درخشان‌ترین ترکیب سیاه‌چاله‌ها در جهان محسوب می‌شود.

این کشف در تاریخ 8 ژوئن سال جاری میلادی انجام شده است اما محققان زمان اعلام آن را به تاخیر انداختند تا بتوانند دو کشف دیگر را نیز انجام دهند.

در 14 و 17 اوت گذشته محققان موفق شدند تلفیق دو سیاه‌چاله و دو ستاره نوترونی را نیز رصد کنند.

 در فیزیک، موج گرانشی موجی است که توسط میدان گرانشی تولید می‌شود. وجود این نوع از امواج توسط آلبرت اینشتین در سال ۱۹۱۶ از طریق نظریه نسبیت عام به طور نظری پیش‌بینی شد و 100 سال بعد، در سال ۲۰۱۶ به کمک تأسیسات لایگو به طور تجربی مشاهده گردید. و در سال ۲۰۱۷سه دانشمند به طورمشترک جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۷ را به دلیل تلاش‌های خود در زمینه آشکارساز لایگو مشاهده امواج گرانشی دریافت کردند.

موج گرانشی به طور نظری انرژی تابش گرانشی را منتقل می‌کند. منابع موج‌های گرانشی قابل آشکارسازی شامل سامانه‌های ستاره دوتایی است که یکی از اعضای آن کوتوله سفید، ستاره نوترونی یا سیاه‌چاله باشد.

یافته‌های فیزیک مدرن نشان می‌دهد که سرعت برهمکنش‌های گرانشی محدود باشد اما در فیزیک کلاسیک اینگونه نیست. ردیابی امواج گرانشی در واقع دو نظریه مهم فیزیک و کیهان‌شناسی را ثابت کرده‌است، فرضیهٔ نسبیت عام انیشتین که حدود صد سال پیش (۱۹۱۶) ارائه شد و نظریهٔ دیگری به نام نظریه تورم کیهانی که در دههٔ هشتاد میلادی مطرح شد.

امواج گرانشی چین‌های ریزی در تارو پود هستی هستند، مثل امواجی که اقیانوس را درمی‌نوردند، این امواج گرانشی «ازلی» انرژی را در کیهان جابجا می‌کنند. این امواج از ۳۸۰ هزار سال پس از انفجار بزرگ در پس‌زمینه کیهان موجود بوده‌اند، اما در طول این زمان طولانی از پلاسمایی بسیار داغ به امواجی بسیار سرد (سه درجه بالای صفر مطلق یعنی حدود منفی ۲۷۰ درجه سانتی گراد) سرد و ضعیف شده‌اند.

 این امواج کاملاً همگون نیستند و مثل نور در هم‌کنشی با الکترون‌ها و اتم‌ها قطبی می‌شوند.

در فیزیک مدرن، زمان، بعد چهارم جهان محسوب می‌شود. انیشتین دریافت که نمی‌توان دو مفهوم فضا و زمان را از هم جدا کرد و هندسه جهان چهار بعدی می‌باشد (سه بعد فضا و یک بعد زمان). او در تئوری نسبیت این هندسه را فضا-زمان نامید. گرانش یا جاذبه در این تئوری انحنایی در فضا-زمان است. این انحنا را جرم ایجاد می‌کند. هر چه جرم جسمی بیشتر باشد انحنای بزرگتری در فضا-زمان ایجاد می‌کند. این انحنا در واقع موقعیت جسم را مشخص می‌نماید. وقتی جسمی حرکت می‌کند، انحنایی که در فضا-زمان ایجاد می‌کند هم حرکت می‌کند.

رویدادهای عظیم کیهانی مثل انفجار ابرنواخترها که انرژی‌های عظیم با سرعت نور حرکت می‌کنند موج گرانشی تولید می‌کنند. وقتی که آب را در حوض به هم بزنید موج‌های کوچکی ایجاد می‌شود. این موج‌ها را می‌توان به مثابه موج گرانشی در نظر گرفت.