مهروماه

دانشمندان مسئول ماموریت جونو در سازمان فضایی آمریکا(ناسا) می گویند که تصاویر اولیه این مدارگرد فضایی از مشتری آنها را متحیر کرده است. آنها به خصوص از طوفان هایی که در قطب های سیاره دیده می شود شگفت زده شده اند.


به گزارش بیگ بنگ به نقل از BBC، مایک یانسن از مدیران این ماموریت گفت: « تصور چند طوفان استوایی هر کدام به اندازه زمین را بکنید، که همگی همزمان در کنار هم رخ می دهند.» جونو در ماه جولای سال گذشته به مشتری رسید و از آن زمان هر ۵۳ روز یک بار از فاصله ای نزدیک به این غول گازی گذشته است. اولین داده های به دست آمده از این ماموریت در دو مقاله در نشریه "ساینس”در اینجا و اینجا منتشر شده است و همزمان بیش از ۴۰ مقاله دیگر در شماره ویژه "جی آر ال” (ویژه نامه تحقیقات ژئوفیزیکی) منتشر شده است.

این طوفان های عظیم در قطب مشتری برای اولین بار است که به خوبی دیده می شود چون ماموریت های قبلی مشتری هرگز از بالا یا پایین به آن نگاه نکرده بود؛ اینها حداقل هرگز با این وضوح رصد نشده بودند. اکنون برای اولین بار جزییاتی به طول ۵۰ کیلومتر قابل تشخیص است. برای مثال شکل این ها خیلی متفاوت از چیزی است که در قطب های زحل – دیگر غول گازی منظومه شمسی – دیده می شود که تیم جونو مایل است علت آن را بداند. همچنین معلوم نیست که قدمت اینها چقدر است. آیا اینها خیلی زودتر از طوفان های موجود در عروض جغرافیایی پایین تر ناپدید می شوند؟ بعضی از طوفان های عروض پایین تر مثل "لکه سرخ بزرگ” چند قرن است دوام آورده اند.

عکس‌های اخیر نشان‌دهنده تسلط ابرهای طوفانی و متلاطم در جو "مشتری” است؛ ابرهایی که کوچک ترینشان حدود ۷ کیلومتر وسعت دارند! آن نقطه‌های کوچک و درخشان را می‌بینید؟ آن‌ها ابرهایی به وسعت ۳۰ کیلومتر هستند که در بعضی مناطق سیاره "مشتری” خطوط بوران -یک گروه از بادهای متلاطم و طوفان‌ها که با یک جبهه سرما مواجه می‌شوند- را تشکیل داده‌اند. اکثر ابرهای با این ارتفاع مشخصا از آب یا یخ آمونیاک و یا ترکیب این دو تشکیل شده‌اند.

یکی دیگر از یافته های جونو قوی تر از حد انتظار بودن میدان مغناطیسی مشتری است. شدت این میدان در نزدیک ترین فاصله جونو از سیاره دو برابر میزانی است که تخمین زده می شد. این میدان ۱۰ بار قوی تر از میدان مغناطیسی زمین است. در یکی از عکس های جونو حلقه ای از غبار در اطراف سیاره دیده می شود. اینکه مشتری دارای یک حلقه است چیزی نیست که خیلی ها با آن آشنا باشند. نکته جالب این عکس آن است که طوری گرفته شده که ستاره های آشنای صورت فلکی جبار در آن دیده می شود.

این ماموریت هنوز در آغاز کار است اما اولین داده های مربوط به قوه جاذبه سیاره به پدیده ای عجیب در مرکز مشتری اشاره دارد. تئوری های قبلی می گفت که این سیاره یا هسته ای کوچک و سنگی دارد یا اصلا هسته ای ندارد (یک نظریه می گفت که گازها تا مرکز سیاره ادامه پیدا می کنند و فقط غلیظ تر می شوند.)


دانشمندان اکنون چیزی میان این دو حالت را مد نظر دارند: یک هسته نه چندان سفت. دکتر بولتون گفت: « به نظر پراکنده می آید. ممکن است هسته ای وجود داشته باشد اما خیلی بزرگ است و ممکن است نسبتا رقیق باشد. مشغول مطالعه آن هستیم.» دکتر بولتون اشاره کرد که عبور نزدیک بعدی جونو روز ۱۱ جولای خواهد بود که به بررسی لکه سرخ بزرگ اختصاص خواهد داشت.

ترکیبات داخلی سیاره مشتری

• پهنای مشتری ۱۱ برابر زمین و جرم آن ۳۰۰ برابر زمین است.

• دوازده سال طول می کشد تا مشتری یک بار دور خورشید بگردد؛ یک روز آن ده ساعت است.(کامل کردن چرخش سیاره به دور خودش)

• ترکیب شیمیایی آن بیشتر شبیه ستارگان است یعنی عمدتا از هیدروژن و هلیوم تشکیل شده.

• هیدروژن آن زیر فشار حالتی شبیه به فلز به خود می گیرد.

• این "هیدروژن فلزی” می تواند منبع میدان مغناطیسی سیاره باشد.

• بیشتر ابرهای سطح سیاره که قابل مشاهده هستند حاوی آمونیاک و سولفید هیدروژن است.

• قطر لکه سرخ بزرگ که یک طوفان بزرگ مارپیچی است دو برابر زمین است.