تحقیقات جدید نشان میدهد که تمدنهای هوشمند در کهکشان راه شیری احتمالاً بسیار نادر هستند، و نزدیکترین آنها ممکن است حدود ۳۳۰۰۰ سال نوری با زمین فاصله داشته باشد.
طبق تحقیقی که بتازگی دانشمندان در هلسینکی ارائه دادند، نزدیکترین تمدن هوشمند در کهکشان راه شیری ممکن است تا ۳۳۰۰۰ سال نوری با ما فاصله داشته باشد. برای آنکه چنین گونهای همزمان با انسان وجود داشته باشد، باید حداقل ۲۸۰ هزار سال بقا داشته باشد و شاید میلیونها سال عمر کند.
این یافتهها نشان میدهند که احتمال یافتن سیاراتی شبیه به زمین — با تکتونیک صفحهای فعال و جو سرشار از نیتروژن و اکسیژن، همراه با نسبتهای متعادل دیاکسید کربن و اکسیژن — بسیار کم است. دانشمندان “مانوئل چرف” و “هلموت لامر” از مؤسسه پژوهش فضایی آکادمی علوم اتریش در گراتس میگویند که چشمانداز برای SETI (جستجوی هوش فرازمینی) ناامیدکننده است. در واقع فرهنگهای فرازمینی در کهکشان ما احتمالاً بسیار نادر هستند.
هر چه جو یک سیاره دارای مقادیر بیشتری دیاکسید کربن باشد، مدت زمان بیشتری میتواند زیستبوم و فتوسنتز را حفظ کند و همچنین مانع فرار جو به فضای بیرون شود. اما این توازن حساس است: اگر دیاکسید کربن بیشازحد باشد، ممکن است اثر گلخانهای سرکش شود یا جو برای زیستن بسیار سمی شود.
تکتونیک صفحهای کمک میکند تا مقدار دیاکسید کربن در جو کنترل شود، به عنوان بخشی از چرخه کربن–سیلیکات. بنابراین یک سیارۀ قابل زیست نیازمند تکتونیک صفحهای است. به تدریج، دیاکسید کربن از جو گرفته شده و در سنگها به دام میافتد، به جای آنکه بازیافت شود.
محققان وضعیتهای مختلف جو سیارات را بررسی کردند: اگر سیارهای دارای ۱۰٪ دیاکسید کربن باشد (در فرضی که بتواند اثر گلخانهای کنترل شده داشته باشد، مثلاً اگر ستاره میزبان جوانتر یا کمتر نورانی باشد)، زیستبوم ممکن است تا ۴.۲ میلیارد سال دوام بیاورد. در حالتی که جو دارای ۱٪ دیاکسید کربن باشد، زیستبوم حداکثر میتواند تا ۳.۱ میلیارد سال ادامه یابد.
برای چنین جهانهایی، وجود حداقل ۱۸٪ اکسیژن لازم است. نه تنها برای حیوانات بزرگتر به اکسیژن بیشتر نیاز است، بلکه مطالعات پیشین نشان دادند که اگر سطح اکسیژن زیر این مقدار باشد، اکسیژن آزاد کافی برای سوختن در هوای آزاد وجود ندارد. بدون آتش، ذوب فلز و ایجاد فناوری پیچیده امکانپذیر نیست.
محققان سپس عمر زیستبومها را در مقایسه با زمانی که طول کشیده تا زندگی فناورانه تکامل یابد — که در زمین حدود ۴.۵ میلیارد سال بود — بررسی کردند. این موضوع اهمیت دارد زیرا هرچه یک گونه فناورانه بیشتر دوام آورد، احتمال اینکه همزمان با ما وجود داشته باشد، بیشتر است.
با ترکیب تمام این عوامل، آنها به این نتیجه رسیدند که اگر یک گونه هوشمند روی سیارهای با ۱۰٪ دیاکسید کربن وجود داشته باشد، باید دستکم ۲۸۰ هزار سال دوام بیاورد تا حتی یک تمدن دیگر در کهکشان همزمان با ما وجود داشته باشد. آنها همچنین اشاره میکنند که برای اینکه ده تمدن همزمان با ما باشند، عمر متوسط هر تمدن باید بیش از ۱۰ میلیون سال باشد. این یعنی تعداد ETIها بسیار کم است و به شدت به عمر یک تمدن وابسته است.
بنابراین اگر ما بتوانیم یک تمدن بیگانه هوشمند را شناسایی کنیم، بسیار محتمل است که آن تمدن بسیار مسنتر از انسان باشد. این محاسبات، منجر به برآوردی میشوند که نزدیکترین تمدن پیشرفته ممکن است ۳۳۰۰۰ سال نوری با ما فاصله داشته باشد. خورشید ما تقریباً ۲۷۰۰۰ سال نوری از مرکز کهکشان فاصله دارد، بنابراین احتمال دارد نزدیکترین تمدن در آن سوی کهکشان قرار داشته باشد. البته این اعداد مطلق نیستند — چرف تأکید میکند که عوامل دیگری نیز باید لحاظ شوند، مانند: ۱-احتمال ظهور زندگی ۲-احتمال پیدایش فتوسنتز ۳-احتمال رشد زیست چندسلولی ۴- میزانی که زندگی هوشمند به فناوری میرسد.
این عوامل اکنون قابل کمّیشدن نیستند. اگر هر یک از این عوامل احتمال بالایی داشته باشد، ممکن است ETIها کمتر نادر باشند. اگر هر یک از این عوامل احتمال کمی داشته باشد، چشمانداز بدبینانهتر خواهد بود. با این حال، چرف معتقد است که جستجوی هوش فرازمینی باید ادامه یابد. به گفته وی: «اگر این جستجوها چیزی نیابند، نظریه ما محتملتر میشود، و اگر SETI چیزی پیدا کند، یکی از بزرگترین پیشرفتهای علمی خواهد بود، زیرا میفهمیم که در کیهان تنها نیستیم.»
