ستارهشناسانی که با رصدخانه اشعه ایکس Chandra ناسا کار میکنند، عجیب ترین ستاره نوترونی را کشف کردند؛ یک ستاره نوترونیِ بسیار چِگال و مغناطیسی-یا مگنتار-در مرکز RCW ۱۰۳، ابری متراکم از پسماندهای ابرنواختری که ۱۰,۷۰۰ سال نوری با ما فاصله دارد.
با وجود اینکه کشفِ یک مگنتار همیشه اتفاق مهم و بزرگی به حساب میاید، اما این بار داستان اندکی جالبتر ازهمیشه است؛ به نظر میرسد ستاره کشف شده از سایر مگنتارهای ثبت شده تا به این لحظه هزاران برابر آهستهتر به دور خود میگردد، که این حقیقت آن را در نوع خود بینظیر میکند.
ستارهشناسان در ابتدا بر روی ستارهای با نامِ ۱E ۱۶۱۳۴۸-۵۰۵۵، در ژوئنِ ۲۰۱۶ تحقیق میکردند، گروهی به رهبریِ آنتونیو دی-آی و در موسسه اختر فیزیکِ ایتالیا، آنها با استفاده از تلسکوپِ Swift ناسا موفق به کشف تابش عجیبی از پرتوهای اشعه X منشا گرفته از RCW ۱۰۳ شدند.
این تابشهای عجیب بسیار شبیه به تابش های منتشر شده از یک مگنتار بودند؛ ستارهای نوترونی و به شدت چگال که میتواند میدان مغناطیسی میلیاردها برابر خورشید خودمان از خود ساطع کند.
به گفته ناسا محققان پیشتر به این مهم دست یافته بودند که ۱E ۱۶۱۳ ستارهای نوترونی و به شدت متراکم است و به وسیله ابرنواختری به وجود آمده که تولد RCW ۱۰۳ را موجب شده، اما تابش منظم اشعه X، آن هم با دوره تناوب شش و نیم ساعت برای ما یک معمای شگفت انگیز را پدید آورد.
این یافته عجیب گروهی دیگر از محققان را مجاب به جست و جوی بیشتر کرد، گروهی به سراپرستیِ ستاره شناسِ نامی، ناندا رِی از دانشگاه آمستردام در هلند. گروه نامبرده با استفاده از رصدخانه اشعه ایکس چاندرا و تلسکوپ های طیف نگار هسته ای -دو تلسکوپی که قادر به جست و جوی نواحی تابنده اشعه X در فضا هستند- توانستند تصویر دقیقی از ستاره مورد بحث به دست آورند.
بر اساس اطلاعات ثبت شده از میزان نسبی اشعه تابشی و نحوه سرد شدن ستاره، گروه به این نتیجه رسید که به احتمال زیاد ۱E ۱۶۱۳ یک مگنتار میباشد. اگر نتایج به دست آمده، پس از کند و کاوهای بیشتر نیز همچنان محکم باقی بمانند در آن صورت ۱E ۱۶۱۳ سیاٌمین مگنتاری به شمار میاید که تاکنون کشف شده است.
محققان با تمام این کشفیات هنوز با معمای بزرگی طرف هستند؛ با وجود اینکه گروهِ دی-آی, ۱E ۱۶۱۳ را یک مگنتار دانستهاند اما این یافته با حقایق پیشین در رابطه با مگنتارها اندکی مغایرت دارد، از آنجا که در این مورد ستاره در دست بسیار آهستهتر از موارد پیشین به دور خود میگردد، در واقع حدودِ ۲۴,۰۰۰ ثانیه یک گردش به دور خود در این ستاره به طول میانجامد، رقمی که با ۱۰ ثانیه مگنتارهای پیشین به شدت تفاوت دارد. به نظر میرسد ۱E ۱۶۱۳ یکی از آرامترین ستارههای نوترونی موجود است.
در حال حاضر هیچ کس نمیداند دلیل این امر چیست، گرچه یکی از فرضیههای موجود فرو ریختن باقیماندههای ابرنواختر مسبب تولد RCW ۱۰۳ بر روی نمونه مورد بحث میباشد که به کم شدن سرعت گردش آن انجامیده است.
معمولا مگنتارها با گذشت زمان و پیر شدنشان کٌندتر از قبل به دور خود میگردند اما با وجود سنِ ۲,۰۰۰ ساله ۱E ۱۶۱۳ و جوان بودن بیش از حد او این فرضیه رد میشود.
تحقیقات بیشتری بر روی این ستاره نیاز است تا رمز رفتارهای متفاوت او برملا شود اما کشف یک مگنتار دیگر فارغ از علامت سوالهای موجود خود یک پیروزی مهم است، از آنجایی که پیدا کردن آنها کاری بس دشوار است.