ثبت تصاویر خارق‌العاده از ۴۲ سیارک منظومه شمسی

اخترشناسان تصاویری از ۴۲ جرم بزرگ آسمانی در کمربند سیرک‌ها میان مریخ و مشتری ثبت کرده‌اند که برخی از آن‌ها ساختار و شمایل غیرمعمولی دارند.
محققان با استفاده از تلسکوپ وی‌ال‌تی(VLT) در رصدخانه جنوب اروپا موفق به ثبت تصاویری واضح از گروه بزرگی از اجرام آسمانی شدند.
این مشاهدات ساختارهای منحصربه‌فرد زیادی را آشکار کرد از سیارک سرس(Ceres) که کاملا متقارن است گرفته تا سیارک موسوم به "کلئوپاترا ۲۱۶"(Kleopatra ۲۱۶) که شبیه استخوان سگ است.
رهبری این گروه بر عهده آزمایشگاه "d'Astrophysique de Marseille" در فرانسه بود که قرار است به ستاره‌شناسان در یافتن منشا سیارک‌های منظومه شمسی کمک کند.
نویسندگان این مقاله می‌گویند: تصاویر دقیق از این ۴۲ جرم آسمانی گامی بزرگ در جهت مطالعه سیارک‌ها است که به لطف تلسکوپ زمینی امکان پذیر شده است و به یافتن پاسخی برای سوال‌ها در مورد جهان و زندگی کمک می‌کند.
"پیر ورنازا"(Pierre Vernazza)، نویسنده اصلی این مقاله می‌گوید:‌ تاکنون تنها تصاویری واضح از سه سیارک بزرگ سرس، وستا(Vesta) و لوتتیا(Lutetia) در کمربند سیارک‌ها ثبت شده بود. تصاویر این سه سیارک توسط فضاپیمای دان (Dawn) ناسا و رزتا(Rosetta) اروپا ثبت شده بودند.

سیارک "سرس" سمت چپ و "وستا" سمت راست

تعداد کم مشاهدات واضح پیشین به این معناست که ویژگی‌های اصلی سیارک‌ها مانند ساختار سه‌بعدی و چگالی آن‌ها نامشخص باقی مانده بود.
در سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ "ورنازا" و گروهش تصمیم گرفتند این خلاء را پر کنند. بخش بزرگی از این ۴۲ سیارک بیش از ۱۰۰ کیلومتر قطر دارند و برخی از آنها مانند سرس ۹۴۰ کیلومتر هستند.
اکنون از تقریبا همه‌ی سیارک‌های کمربند سیارکی که بیش از ۲۰۰ کیلومتر قطر دارند تصاویر واضحی در دست داریم و تنها سه سیارک دیگر برای تصویربرداری باقی مانده است.
دو مورد از کوچک‌ترین سیارک‌هایی که مورد تصویربرداری قرار گرفته‌اند، "اورانیا"(Urania) و "آسونیا"(Ausonia) هستند که هر کدام ۹۰ کیلومتر قطر دارند. تصویربرداری از آنها با استفاده از آشکارسازهای امواج مرئی تلسکوپ "وی‌ال‌تی" انجام گرفت. محققان با بازسازی ساختار این اجرام دریافتند که می‌توان آن‌ها را به دو گروه اصلی تقسیم کرد.

دو عدد از کوچک‌ترین سیارک‌هایی که مورد تصویربرداری قرار گرفتند

برخی از آن‌ها به طور کامل کروی هستند مانند "سرس" و "هایجیا"(Hygiea) در حالی که برخی دیگر اشکال غیر معمولی دارند و دراز و کشیده‌تر هستند. محققان با ترکیب ساختار سیارک‌ها و اطلاعات جرم‌شان دریافتند که چگالی نمونه‌ها به طور قابل‌توجهی تغییر می‌کند.
چهار مورد از کم چگال‌ترین سیارک‌ها از جمله "لامبرتا"(Lamberta) و "سیلویا"(Sylvia) چگالی حدود ۱.۳ گرم بر سانتی‌متر مکعب داشتند که تقریبا مشابه زغال سنگ است.
چگال‌ترین سیارک‌ها "سایک"(Psyche) و "کالیوپه"(Kalliope) بودند که چگالی آن‌ها به ترتیب ۳.۹ و ۴.۴ گرم بر سانتی‌متر مکعب بود که از چگالی الماس نیز بیشتر است.
این تفاوت‌ها در چگالی نشان می‌دهد که ترکیبات سیارک‌ها به طور قابل توجهی متفاوت است و این اطلاعات ارزشمندی در مورد منشا آن‌ها در اختیار ستاره‌شناسان قرار می‌دهد.

"سیلویا"(چپ) و "لامبرتا"‌(راست) کم چگال‌ترین سیارک‌ها

"جوزف هاناس"(Josef Hanuš) از دانشگاه چارلز در پراگ و از نویسندگان این مقاله می‌گوید: مشاهدات ما از مهاجرت این سیارک‌ها از زمان شکل‌گیری به طور جدی حمایت می‌کند. به طور خلاصه چنین گوناگونی در ترکیبات تنها زمانی قابل درک است که این اجرام در مناطقی دور در منظومه شمسی شکل گرفته باشند.
این نتایج از نظریه‌ای پشتیبانی می‌کند که طبق آن سیارک‌هایی با چگالی کم در مناطق دور دست فرای مدار نپتون شکل گرفته‌اند و سپس به سمت داخل منظومه آمده‌اند.
ستاره‌شناسان می‌توانند به وسیله تلسکوپ بسیار بزرگ اروپایی(ELT) از سیارک‌ها تصاویری با جزئیات بالا بگیرند. این رصدخانه بزرگ در حال تعمیر است و اواخر این دهه کار خود را آغاز می‌کند.
به گفته‌ی "ورنازا"، مشاهدات "ای‌ال‌تی" به ما امکان بررسی اجرامی با قطر ۳۵ تا ۸۰ کیلومتر را بسته به محل قرارگیری در کمربند سیارک‌ها می‌دهد و قادر به نمایان کردن دهانه‌ها با اندازه‌ی ۱۰ تا ۲۵ کیلومتر است.

سیارک‌هایی با چگالی بالاتر از الماس، "سایک" و "کالیوپه"