بیگ بنگ: اخترشناسان با بررسی یک سیاره فراخورشیدی به داغی بیش از حد این سیاره پی بردند. این سیاره به اندازهای داغ است که در آن مولکولها به اتمها تبدیل میشوند، تا جایی که آهن تبخیر میشود. سپس بادها این بخار را از سمت داغ سیاره به سمت سرد آن میبرند و به صورت قطرات آهن بر سطح سیاره میبارد.دانشمندان میگویند این سیاره از آنچه که پیش از این تصور میکردند هم داغتر است. سیاره فراخورشیدی واسپ-۷۶بی (WASP-76b) که در سال ۲۰۱۶ کشف شد، تقریبا به اندازه سیاره مشتری است و ۶۴۰ سال نوری از زمین فاصله دارد. این سیاره به قدری به ستارهاش نزدیک است که مدار خود به دور ستارهاش را تنها در کمتر از دو روز زمینی میپیماید.
همچنین مدار پرسرعت این سیاره درگیر قفل کشندی (قفل گرانشی) است؛ به این معنی که یک سمت آن همیشه به سمت ستاره قرار گرفته است. این باعث میشود که دمای سمت «سرد» این سیاره به ۱۳۱۵ درجه سلسیوس و دمای سمت دیگر آن به میزان باورنکردنی ۲۴۲۶ درجه سلسیوس برسد.
با این حال، اخیرا دانشمندان دانشگاه کرنل در تورنتو و دانشگاه کویینز بلفاست از کشف کلسیم یونیزه شده خبر دادهاند. “امیلی دیبرت”، نویسنده اول این مقاله، گفت: «ما مقدار زیاد کلسیم مشاهده میکنیم، این یک مشخصه جدی “یونیزه شدن” است. این علامت مشخصه طیفی کلسیم یونیزه شده میتواند بیانگر این باشد که این سیاره فراخورشیدی بادهای بسیار قدرتمندی در اتمسفر بالایی خود دارد؛ یا اینکه دمای اتمسفری در این سیاره فراخورشیدی به مراتب بیشتر از میزانی است که میپنداشتیم.»
وی افزود: «این سیاره فراخورشیدی در مدار خود سریع حرکت میکند و از این رو ما توانستیم سیگنال آن را از نور ستاره تفکیک کنیم. شما میتوانید ببینید که نقش کلسیم روی طیف (پیوستار)، همراه با سیاره بهسرعت جابهجا میشود.»
“ری جایاواردهانا”، مدیر دانشکده هنر و علم (A&S) هارولد تنر و استاد اخترشناسی، میگوید که این کشف نخستین مورد در یک پروژه تحقیقاتی چندین ساله است که تنوع اتمسفرهای سیارهای را بررسی میکند «تا تصویر کاملتری از گوناگونی واقعی سیارات بیگانه به دست دهد. سیاراتی که از بین آنها برخی به قدری داغاند که میتوانند بارانی از آهن را در اتمسفر خود بپرورانند، برخی شرایط آبوهوایی متعادلتری دارند، برخی سنگینتر از سیاره مشتریاند و برخی دیگر که چندان بزرگتر از زمین نیستند.»
«این فوقالعاده است که ما با تلسکوپها و ابزارهای امروزی میتوانیم درباره اتمسفر -اجزای تشکیلدهنده، ویژگیهای فیزیکی، وجود ابرها و حتی الگوهای مقیاس بزرگ وزش باد- در سیاراتی که دور ستارگانی در صدها هزارسال نوری آنسوتر در گردشاند، اطلاعات فراوانی به دست آوریم.»