استراحت و خواب عمیق یکی از شفادهنده های موثر و کلید سلامتی انسان است. بدن انسان شباهت زیادی به باتری دارد، طی روز ضعیف می شود و نیاز دارد در شب با استراحت کامل، دوباره شارژ شود. حتما برای شما هم پیش آمده که شب به خاطر سر و صدا از خواب بپرید. اما این حادثه چند وقت یک بار برای شما اتفاق می‌افتد؟
خواب سبک، تقصیر مغز شماست
این پدیده اصولا چندان خوشایند نیست و وقتی ببینید بقیه در کمال راحتی خوابیده‌اند و فقط شما از جا پریده‌اید، بیشتر عصبانی خواهید شد.
اخیرا محققان آمریکایی مطالعه‌ای انجام داده‌اند تا علت این اتفاق را بررسی کنند. آن ها معتقدند مغز بعضی افراد برای جلوگیری از تاثیر محرک‌هایی که باعث اختلال خواب می‌شوند، قدرت بیشتری دارد.
در حالت عادی، مغز انسان هنگام خواب هم فعال است و محرک‌های بیرونی را دریافت و ارزیابی می‌کند. این فعال بودن برای حفظ سلامت و امنیت انسان در مواجهه با خطرات محیطی، یک ضرورت محسوب می‌شود. اما وقتی محرکی چند بار تکرار می‌شود، مغز انسان از تاثیر این عامل بر ذهن و جسم جلوگیری می‌کند.
تنها در این صورت است که بدن فرصت پیدا می‌کند به وسیله خواب شبانه، انرژی دوباره خود را به دست آورد و اصطلاحا شارژ شود.
دانشمندان دانشکده پزشکی هاروارد و بیمارستان عمومی ماساچوست، برای اولین‌بار قصد دارند با بررسی امواج مغز افرادی که از خواب می‌پرند، راهی برای درمان قطعی آن پیدا کنند.
دکتر جفری الن بوگن، متخصص مغز و اعصاب می‌گوید: «تا کنون مطالعاتی روی ارتباط سروصدا با اختلال خواب انجام شده است. اما همه آن ها دو راه عمده برای جلوگیری از این اختلالات پیشنهاد می‌کنند. گروهی معتقدند این محیط است که باید کم سروصدا شود.
گروه دوم هم می‌گویند افرادی که چنین مشکلی دارند باید با روش‌های خاصی خود را از سروصدا محافظت کنند، مثلا در پنجره خانه از شیشه دوجداره استفاده کنند، یا حتی هنگام خواب، گوشی‌هایی در گوش خود بگذارند تا ورود صدا به گوش کاهش پیدا کند!»
اما دکتر الن بوگن و همکارانش به دنبال راه سومی هستند. آن ها می‌خواهند جلوی پاسخ مغز به این سروصداها را بگیرند.
در مطالعه‌ای که این گروه آمریکایی ترتیب دادند، 12 نفر داوطلب که همگی به طور معمول خواب خوب و طبیعی شبانه داشتند، انتخاب شدند. در این مطالعه الگوی امواج مغزی این 12 نفر در سه شب متوالی بررسی شد. شب اول این افراد در تختی راحت و بدون هیچ سروصدایی خوابیدند و دانشمندان امواج مغزی آن ها را ثبت کردند، اما دو شب بعدی، 14 نوع صدای آزاردهنده مختلف در محل خواب این افراد پخش شد و همزمان امواج مغزی آن ها هم ثبت شد. صداهایی شبیه به عبور ماشین، صدای انسان، باز و بسته شدن در و حتی صدای موتور هواپیما از دوردست جزو این 14 نوع صدا بودند.
امواج مغزی مربوط به همه نواحی مغز بررسی شد. اما دکتر الن بوگن بیشترین مطالعه را روی امواج حاصل از تالاموس انجام داد.
تالاموس بخشی از مغز انسان است که اطلاعات مرتبط با محرک‌های بینایی و شنوایی را دریافت می‌کند. موج‌هایی که هنگام خواب توسط تالاموس تولید و روی الکتروانسفالوگرام (منحنی امواج مغزی) ثبت می‌شوند، امواج دوکی خواب نام دارند.
دکتر الن بوگن متوجه شد که شکل این امواج دوکی در افراد مختلف متفاوت است و این تفاوت با میزان تحریک‌پذیری نسبت به صداهای محیطی ارتباط دارد. افرادی که امواج دوکی بیشتری در الکتروانسفالوگرام داشتند، همان‌هایی بودند که سروصدای اطراف، کمتر باعث از خواب پریدن آن ها می‌شد؛ یعنی به عبارتی هرچه امواج دوکی بیشتر باشد، کیفیت خواب هم بهتر است. گرچه هنوز مطالعات تکمیلی بیشتری در این زمینه باید انجام شوند، اما دکتر الن بوگن معتقد است، یافته آن ها خوابیدن را برای خیلی از افراد بشر آسان‌تر خواهد کرد.
به گفته وی، افرادی که هیچ‌وقت خواب خوبی ندارند می‌توانند در آینده‌ای نزدیک، به کلینیک‌های مغز و اعصاب بروند تا امواج مغزی تالاموس آن ها هنگام خواب ثبت شود. چون ممکن است جزو گروهی باشند که امواج دوکی کمتری دارند. البته ثبت این امواج فقط وقتی ارزش دارد که در صورت کم‌بودن آن ها راهی برای افزایش این امواج وجود داشته باشد.
اما دکتر الن بوگن به حل این مشکل هم به شدت امیدوار است و می‌گوید: «راه سومی که ما به دنبال آن هستیم، به زودی خوابیدن را برای خیلی‌ها دوست‌داشتنی و لذت‌بخش خواهد کرد.»
ارتقای سلامت با خواب عمیق
خواب کافی و عمیق برای عملکرد صحیح مغز جنبه حیاتی دارد و کمبود خواب به شدت زیان آور است. مطالعه و یادگیری، تمرکز، هوشیاری، برنامه ریزی، خلاقیت و نمره های قبولی امتحانات همگی تحت تاثیر خواب کافی و یا کمبود خواب هستند.
افراد کم خواب از مشکلات حافظه و عملکرد ضعیف در کلاس درس یا محیط کار شکایت دارند و دو برابر افراد خوش خواب دچار تصادفات رانندگی می شوند. ما حدود یک سوم از زندگی خود را در خواب به سر می بریم، بنابراین خواب عمیق برای سلامت عمومی ضروری است.
کمبود خواب ارتباطی مستقیم با چاقی، بیماری قند و بسیاری از بیماری ها دارد و علت خطاها، تصادفات و به طور کلی، عملکرد ضعیف انسان ها در زندگی می باشد.
از زمانی که تلویزیون به خانه آمده میلیون ها انسان خواب کامل ندارند. آنها که به طور عمدی کم خوابی را برای خود تحمیل می کنند، تا آخر شب فیلمی را تماشا و یا با دوستان خود گپ می زنند و به نظر خود کمبود خواب را با خواب بیشتر صبحگاهی جبران می نمایند. ولی باید بدانند کمبود خواب مداوم اثرات مخربی بر مغز انسان دارد که به آسانی جبران پذیر نخواهد بود.
متخصصان خواب می گویند کیفیت خواب مهم تر از کمیت آن است و این راز سلامتی است. 7 ساعت خواب عمیق در شب برای افراد بالغ بسیار سودمند است، اما 6 ساعت خواب با کیفیت خوب بهتر از 8 ساعت خواب ناآرام است.
آمار نشان می دهد کسانی که خوب می خوابند، عمر طولانی تری دارند. نوع شغل و کار روزانه به گونه ای خواب شبانه را تحت تاثیر قرار می دهد. افرادی که کارهای فکری انجام می دهند به خواب زیادی نیاز دارند.
فواید خواب عمیق و با کیفیت
داشتن الگوی مناسب خواب ضروری است. هر ساعت خواب قبل از نیمه شب به اندازه دو ساعت خواب بعد از آن ارزشمند است و به مقدار زیادی در سلامت شخص موثر است و در این صورت بیدار شدن راحت اول صبح، تمرکز بیشتر به هنگام مطالعه و تحصیل و کار، احساس انرژی بیشتر در طول روز و نهایتا آرامش بیشتر را تجربه خواهید کرد.
لذا سعی کنید شب ها در ساعت معینی بخوابید و اول صبح راس ساعت معینی از خواب بیدار شوید، حتی در روزهای تعطیل، همین نظم را رعایت کرده و از خوابیدن زیاد اجتناب کنید، چون نظم ساعت بیولوژیک بدن شما را به هم می زند و خواب رفتن شما را با مشکل مواجه می سازد.
ارسال مطلب به ایمیل دوستاتون:
