تا پیش از این دانشمندان بر این عقیده بودند که رشد مغز بعد از چند سال در انسان متوقف میشود. با این حال تحقیقات جدید نشان میدهند که در تمامی مراحل حیات فرد، مغز توانایی تشکیل شبکههای عصبی و ایجاد نورونها را داست.
تمرینات فیزیکی روزانه به مدت ۳۰ دقیقه، انجام مدیتیشن، تغذیهی مواد خوراکی سرشار از فلاونوئید مثل بلوبری یا آنتی اکسیدانها مثل چای سبز سهم زیادی در ایجاد و ترمیم سیناپسهای عصبی شما دارند. به علاوهی این راهکارها، ۹ توصیهی زیر هم به شما در پرورش قدرت مغز کمک میکنند:
۱. رژیم غذایی
رژیمهای غذایی کم کالری یا حتی روزهداری در ساعاتی از شبانه روز تاثیر زیادی بر رشد نورونهای مغز و کاهش ریسک ابتلا به بیماریهای زوال عقلی، Neurodegenerative، خواهد داشت. در حین روزهداری سطح پروتئن لپتین، هورمون تحریک کنندهی چاقی، در فرد کاهش و فعالیت نورونها برای تولید انرژی افزایش پیدا میکند. رژیمهای غذایی متنوعی برای این کار وجود دارد و هر پزشکی یک راه را پیشنهاد میدهد. با این حال میتوان یک روز در هفته را روزه گرفت یا فاصلهی بین وعدههای غذایی را زیادتر و میان وعدهها را حذف کرد.
۲. سفر
قرارگیری در یک محیط جدید و پیچیده مغز شما را در معرض فعالیت و رشد قرا میدهد. موقعیتهای جدید امکان رشد دندریتها در شبکههای عصبی را فراهم میکنند. با این حال قرار نیست کل دنیا را سفر کنید، تنها کافی است به شهرها و مکانهای مورد علاقهی خود سر بزنید.
۳. تکنیکهای به خاطرسپاری
تمرین دادن مغز باعث تقویت شبکههای عصبی به خصوص در قسمت جلویی شده که در نهایت منجر به کاهش سرعت زوال آن در دوران پیری میشود. روشهای یادیاری، mnemonics، به نوعی از تمرینات فکری میگویند که با پیوند تکنیکهای تصویرسازی، حجم سازی، ریتم و ملودی سعی در به خاطرسپاری مجموعهای از اتفاقات را دارند.
کاخ یا قصر حافظه
پرکاربردترین این تکنیکها به قصر یا کاخ حافظه، Method of Loci، شناخته میشود. اولین قدم در این روش تجسم یک مکان فیزیکی است؛ این مکان میتواند کاملا تخیلی یا یک فضای کاملا واقعی مثل اتاق خواب، خانه یا مسیر محل کار شما باشد. هر چه این تصاویر ذهنی عجیبتر باشند به یادآوری آنها آسانتر خواهد بود. در مرحلهی بعد باید در مکانی که تجسم کردهاید واژهها، تصاویر یا حتی خاطرات خود را جایگذاری کنید. به عنوان نمونه میتوان به جاهای مهم اتاق خواب خود واژههای مختلفی اختصاص دهید، بنابراین با تجسم اتاق خود واژهها به یاد شما میآیند.
با استفاده از این روشها میتوان اسم، فرمول ریاضی، شعر یا خیلی چیزهای دیگری را به خاطر سپرد.
۴. نواختن موسیقی
تحقیقات بر روی افرادی که یک آلت موسیقی را انتخاب کرده و مینوازند در مقایسه به افرادی که به سمت موسیقی نرفتهاند، نشان میدهد که نواحی مختلف مغز گروه اول ارتباط بیشتری و در نتیجه شبکهی عصبی به مراتب کاملتری دارند. دانشمندان علوم اعصاب معتقدند یک ساز موسیقی یک تجربهی کامل و چند حسی را برای فرد رقم میزند. اگر هیچ وقت فرصتی برای یادگیری موسیقی نداشتهاید برای رسیدن به قدرت بالاتری از مغز باید به یادگیری آن بیشتر فکر کنید.
۵. استفاده از دست مخالف
همیشه استفاده از دست مخالف سخت است؛ به عنوان مثال افراد راست دست به سختی میتوانند در کارهای اصلی خود با دست چپ کار کنند. با این حال تخقیقات نشان میدهند که استفاده از دست مخالف به رشد شبکههای مغزی کمک زیادی میکند. بنابراین میتوان در کارهای روزانه از دست مخالف برای پیامک زدن، مسواک زدن و کارهای دیگر بهره برد. در روانشناسی به این تمرینها، تمرینهای نوروبیک هم گفته میشود. در نتیجهی این تمرینات میتوان قدرت ذهن را افزایش و حتی سلامت روحی را بهبود داد.
۶. مطالعهی داستان
در جریان یک تحقیق علمی که در آن شرکتکنندگان در طول ۱۹ روز یک داستان مشخص را مطالعه کردند، مشخص شد که رشد شبکههای ارتباطی در مغز این افراد سرعت بیشتری را به خود گرفته است. اگرچه تمامی این افراد داستان را به طور کامل مطالعه نکردند اما رفتار همین افراد هم نتایج آزمایش را تایید کردند.
بیشتر تحرکات در مغز افراد مورد مطالعه در ناحیهی مربوط به کنترل حواس فیزیکی و سیستم حرکتی افراد بود. محققین معتقدند که خواندن داستان فرد را در موقعیت شخصیت اصلی داستان قرار میدهد و میتواند اتفاقات جدیدی را در فضایی جدید تجربه کند.
۷. یادگیری لغات جدید
یادگیری لغات جدید یا به طور کلی یادگیری یک زبان جدید تاثیر زیادی بر قدرت شنیداری، تصویری و فرآیندهای ذهنی شما خواهد داشت. افزایش دامنهی لغات در کارایی بالاتر مغز اهمیت بالایی دارد.
۸. انجام کارهای هنری
یادگیری و انجام فعالیتهای هنری تاثیر بالایی بر افزایش فعالیتهای ذهنی دارد و میتواند شبکههای مغزی شما را به طور شگفتآوری گسترش دهد. طراحی، نقاشی، کار با موزاییک یا جواهرسازی همه فعالیتهایی هستند که برای رسیدن به قدرت بالاتری از ذهن به کمک شما میآیند.
۹. خواب
خواب روزانه ۷ تا ۸ ساعت به صورت منظم کمک زیادی به رشد دندریتهای سیستم عصبی میکند. بنابراین ریتم خواب خود را در شبانه روز حفظ و سعی کنید در ساعت مشخص وارد رختخواب و در ساعتی مشخص از خواب بیدار شوید. در این بین برای رسیدن به خوابی راحتتر میتوان از نوشیدنیهایی مثل چای قبل از خواب استفاده و محیط اتاق خواب را به صورت دلخواه طراحی کرد.