مهروماه

خودنویس‌های قدیمی وسیله مرسوم نوشتن در سالهای دور بودند. استفاده از جوهر رقیق مخصوص برای خودنویس دردسرهایی داشت که تا به آن موقع کسی به فکر رفع آن نیفتاده بود. مشکل بزرگ خودنویس، از جوهرش نشات می‌گرفت. رقیق بودن این جوهر که پس از روان شدن به روی کاغذ برای خشک شدن نیاز به زمان داشت و باعث کند انجام شدن امور می‌شد و یا اتمام سریع آن حاصلی جز پر کردن مجدد مخزن در پی نداشت.
همین مسئله باعث شد تا نهایتا فردی به نام "لاسلو بیرو" اقدامی مثبت در جهت ساخت خودکار انجام دهد.

وی که روزنامه‌نگاری اهل مجارستان بود با ساخت نمونه اولیه خودکار امروزی و کمک برادر شیمی‌دانش در تولید جوهری مشابه جوهر غلیظ چاپخانه‌ها، به بسیاری از مشکلات خودنویس پایان داد. بیرو، یک ساچمه لغزان را طوری تعبیه کرد که بتواند جوهر چسبیده به سطحش را روی کاغذ انتقال دهد و آن را در جلوی یک مخزن جوهر غلیظ قرار داد.

اختراع او ساختار ساده‌ای داشت اما به دلیل ظرافت کار نیاز به ذهنی بزرگ داشت، ذهنی که نیاز به این وسیله را به خوبی درک کرده بود. این ثبت اختراع او کمتر از سه سال بعد توسط "مارسل بیک" فرانسوی خریداری شد و باعث ایجاد اولین کارخانه خودکار بیک در سال 1945 میلادی شد. همان برند خودکار معروفی که همه کم و بیش با آن آشنایی داریم به آغاز به تولید انبوه خودکارهایی پلاستیکی و ارزان قیمت کرد تا به سرعت در سرتاسر دنیا از آن استفاده شود. اولین نسل از خودکار بیک در ایران، توسط علی‌اکبر رفوگران و در دهه 40 شمسی وارد شد و بعد به تولید عمده آن پرداخت.

پس از اختراع خودکار و در طی سالیانی که از اولین نسلش گذشت تغییراتی در آن شکل گرفت. شرکت‌ها و افراد زیادی در بهبود عملکرد آن و به ویژه برای تسریع زمان خشک شدن جوهر خودکار نقش داشتند. عمر طولانی و قیمت ارزانی که داشت باعث محبوبیت دوچندان آن شد و از آن در رقم زدن تاریخ و سپس ثبت و نوشتنش استفاده شد.

استفاده از رنگ "نیل فرنگی" که ساخته شده از آهن و سیانید است می‌تواند نوعی جوهر نامرئی به روی کاغذ ایجاد کند که با استفاده از "فروسیانید پتاسیم" مجددا آشکار شود. در جنگ جهانی اول با استفاده از خودکار پیغام‌های بسیار مهمی رد و بدل می‌شد و بخش قابل توجهی از آن به وسیله همین فرمول جوهر نامرئی انتقال پیدا می‌کرد.

ماجراجویی‌های انسان، بسیاری از نوشته‌های ادبی و علمی بشریت همه و همه مرتبط با اختراع خودکار است. تصور اینکه چه اتفاقاتی توسط همین خودکار رقم خورده بسیار سخت خواهد بود.

سپس برای آن درهای مختلفی طراحی کردند، گیره‌ای برای اتصال به برگه یا پیراهن اضافه کردند و حتی با یک طرح ساده امکان استفاده از سه مخزن جوهر رنگی در یک خودکار ایجاد شد. جوهر با رنگ‌های متفاوت و حتی معطر برای آن تولید شد.

از مهندسی‌های پیشرفته و مواد اولیه خاص برای تولید نمونه‌های استثنایی و با دوام بالا استفاده شد.
امروزه طرح‌های بی‌شماری برای یک خودکار وجود دارد. حتی بسیاری از مواقع، زمانی که قصد تولید محصولی چندکاربردی وجود داشته باشد، یکی از وجوه آن خودکار است.

همینطور از نظر اقتصادی خودکار یکی از عوامل مهم به شمار می‌رود. ساده ترین نمونه از این اهمیت وجود زیاد کارخانه‌ها و برندهای تولیدکننده خودکار است که سرمایه بسیاری را صرفا با تولید آن به دست می‌آورند و افراد زیادی به طور مستقیم و غیر مستقیم از آن بهره می‌برند.

این تاریخچه کوتاهی از این ابزار مهم و کاربردی است، که در حال حاضر به طور وسیعی در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. نبود آن شاید به اندازه نبود نیازهای مهمی که در زندگی داریم تاثیرگذار باشد. حتی هجوم کامپیوترها و موبایل‌ها هم نتوانسته است که تایپ را جایگزینی کامل و ابدی برای خودکار و نوشتن کند. بد نیست که نگرش ساده‌مان را نسبت به خودکار و اهمیت آن تغییر دهیم و با واقف شدن به این نکات از آن استفاده کنیم.