مهروماه

به گفته محققان اجداد انسان برای حدود ۷۰ هزار سال، تا زمانی که شرایط اقلیمی این محیط عوض شد، در آنجا زندگی می کردند. اما با پیدایش مسیرهای سرسبز و حاصل‌خیز آنها شروع به حرکت کردند که راه را برای مهاجرت‌های آینده به سوی نقاطی در خارج از آفریقا باز کرد.

پروفسور ونسا هیز، ژنتیک‌شناس در موسسه تحقیقات پزشکی گاروان در استرالیا گفت: «از مدتی پیش معلوم بود که انسان با اندامی امروزی حدود ۲۰۰ هزار سال قبل در آفریقا ظاهر شد. آنچه مدت‌ها مورد بحث بود موقعیت دقیق ظهور قدیمی‌ترین اجداد مدرن ما و سپس پراکنده شدن آنها بود.

با این حال نتیجه‌گیری پروفسور هیز با تردید سایر محققان این رشته مواجه شده است. ناحیه مورد بحث در جنوب حوضه آبریز زامبستی در شمال کشور بوتسوانا واقع است. محققان تصور می‌کنند اجداد ما در نزدیکی مجموعه عظیمی از دریاچه ها به نام “ماکگادیکگادی” سکنی گزیدند که اکنون یک شوره‌زار پهناور است.

پروفسور هیز می گوید: «این منطقه‌ای بسیار وسیع است، در آن زمان خیلی مرطوب و خیلی سرسبز بوده. در نتیجه زیستگاه مناسبی برای انسان‌های خردمند و حیات‌وحش بوده است.» به گفته او آنها بعد از اقامتی ۷۰ هزار ساله شروع به حرکت کردند. تغییرات در بارندگی در منطقه به دو موج مهاجرت از ۱۳۰ تا ۱۱۰ هزار سال قبل منجر شد.

اولین مهاجران به سوی شمال شرقی رفتند، موج دوم راه جنوبی غربی را در پیش گرفتند و گروه سوم تا به امروز در زادگاه خود باقی مانده اند. این نتایج بر ردگیری شجره انسان با استفاده از صدها نمونه دی ان ای میتوکوندریایی (قسمتی از دی ان ای که در طول نسل‌ها از مادر به فرزند به ارث می‌رسد) از ساکنان امروز آفریقا استوار است.

با ترکیب کردن علوم ژنتیک و زمین‌شناسی و شبیه‌سازی‌های اقلیمی با کامپیوتر، محققان توانستند تصویری از آفریقای ۲۰۰ هزار سال قبل ترسیم کنند.

بازسازی تاریخ انسان

با این حال این مطالعه که در نشریۀ nature منتشر شده با تردیدهای یک کارشناس روبرو شده که می گوید نمی توان سرگذشت تولد انسان را فقط با تکیه بر دی ان ای میتوکوندریایی بازسازی کرد.

سایر تحلیل‌ها با کمک فسیل‌ها به نتایج متفاوتی منجر شده است که می‌گوید سرمنشاء انسان امروزی به نقطه‌ای در شرق آفریقا می رسد. پروفسور کریس استرینگر از موزه تاریخ طبیعی لندن که بخشی از مطالعه نیست می‌گوید سرگذشت گونه هومو ساپین(انسان خردمند) فرآیندی پیچیده دارد.

مقاطع مهم تاریخ فرگشتی انسان

سیر زمانی تکامل انسان به میلیون‌ها سال پیش باز می‌گردد. متخصصان برآورد می‌کنند درخت خانواده به این صورت است:

۵۵ میلیون سال پیش: نخستین پستانداران بدوی فرگشت یافتند.

۱۵ میلیون سال پیش: انسانیان(Hominidae) از اجداد گیبون فرگشت پیدا کردند.

۷ میلیون سال پیش: اولین گوریل‌ها فرگشت پیدا کردند. سپس، شامپانزه‌ها و تبار انسان انشعاب پیدا کردند.

۵.۵ میلیون سال پیش: آردی کپی(Ardipithecus)، دارای صفات مشترک شامپانزه‌ها و گوریل‌ها بود.

۴ میلیون سال پیش: میمون‌هایی شبیه انسان‌های اولیه بنام جنوبی کپی آسا(Australopithecines) ظاهر شدند. مغز آنها بزرگتر از مغز شامپانزه‌ها نبود، اما ویژگی‌های انسان مانند بیشتری داشتند.

۳.۹ – ۲.۹ میلیون سال پیش: جنوبی کپی عفاری(Australopithecus afarensis) در آفریقا زندگی می کرد.

۲.۷ میلیون سال پیش: پارانتروپوس‌(Paranthropus) در جنگل‌ زندگی می کرد و فک‌های بزرگی برای جویدن داشتند.

۲.۶ میلیون سال پیش: تبرهای دستی به اولین اختراع فنی بزرگ تبدیل شدند.

۲.۳ میلیون سال پیش: انسان ماهر برای اولین‌بار در آفریقا ظاهر شدند‌.

۱.۸۵ میلیون سال پیش: اولین ابزار دستی”مدرن” ظهور پیدا کرد.

۱.۸ میلیون سال پیش: انسان کارورز(Homo ergaster) در سوابق فسیلی ظاهر شد.

۸۰۰۰۰۰ سال پیش: انسان‌های اولیه آتش را مهار کرده و اجاق درست کردند. اندازۀ مغز آنها به سرعت رشد کرد.

۴۰۰ هزار سال پیش: نئاندرتال‌ها – عموزاده‌های فرگشتی ما – به تدریج در اروپا و آسیا ظاهر می شوند.

۳۰۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰۰ سال پیش: انسان‌های خردمند(انسان‌های مدرن) در آفریقا ظاهر شدند.

۵۰۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰ سال پیش: انسان‌های مدرن به اروپا رسیدند.