در مقالات قبلی یادآور شدیم که تندخوانی روشی مناسب و کاربردی برای افزایش بازدهی شما داوطلبان کنکور محسوب میشود و اگر این مهارت را از همین الان در زمان مطالعه و آمادگی برای کنکور خود تمرین کنید، میتوانید بخوبی در وقت خود برای مطالعه بهتر صرفهجویی کنید. در ادامه قصد داریم بررسی کنیم که چه مسائلی مانع تندخوانی و در واقع باعث کندخوانی میشود؟؟
موانع تندخوانی
قبل از اینکه به فنون تندخوانی اشاره کنیم، بهتر است عادات غلطی را که باعث کندخوانی میشود بشناسید و تلاش کنید که با برطرف کردن آنها، زمینه لازم را برای یادگیری فنون مطالعه سریع در خود ایجاد کنید. مطمئن باشید که اگر تندخوان حرفه ای هم نشوید، برطرف کردن این عادات غلط، کیفیت مطالعه شما را افزایش میدهد و قدرت یادگیریتان را بالا میبرد.
نگرانی از درک کم یا نفهمیدن مطلب
بسیاری از افراد کندخوان گمان میکنند که کند خواندن باعث درک بهتر مطلب میشود؛ اما این عقیده اشتباه است. برای ترک این عادت، واژه خوانی را کنار بگذارید و عبارت خوانی را جایگزین آن کنید؛ زیرا انسان در یک نگاه، توانایی استخراج شش کلمه، و در هر ثانیه توان استخراج بیست و چهار کلمه از یک متن را دارد؛ علاوه بر این موضوع، یادتان باشد که آهسته خواندن، به معنی درک کردن کامل مطلب نیست؛ بلکه برای دانستن این موضوع که آیا شما مطلب را خوب یادگرفتهاید یا نه، راههای دیگری نیز وجود دارد؛ مثلاً از خودتان سؤالی بپرسید، تستی بزنید و یا مطالبی را که خوانده اید به صورت خلاصه ارائه دهید.
آن وقت بهتر متوجه خواهید شد که مطلب را تا چه حدودی یاد گرفته اید. بیشتر کسانی که تندخوانی نمیکنند، کسانی هستند که وسواس و استرس زیادی دارند و احساس میکنند که این نحوه مطالعه بر یادگیری درست آنها تاثیر خواهد گذاشت.
خواندن با صدای بلند
بعضی از داوطلبان فکر میکنند که با بلند خواندن، مطالب را بهتر فرا میگیرند؛ در حالی که این تفکر، مانع تندخوانی است؛ ضمن اینکه موجب خستگی جسمی و تحلیل انرژی فرد میشود و امکان مطالعه در مکانهای عمومی، مثل کتابخانهها را نیز برای افراد محدود میکند.
به خاطر داشته باشید که مکث کردن روی کلمات چند هجایی، برگشت به عقب و بلندخوانی، سه عادت بد هنگام خواندن هستند که مانع تندخوانی و یادگیری بهتر و سریعتر مطالب میشوند؛ پس اگر جزو آن دسته از داوطلبان یا دانش آموزانی هستید که عادت به بلند خواندن مطالب دارید، سعی کنید که کم کم این عادت خود را ترک کنید و مطالعه با چشم را انجام دهید.
زیر لب خوانی
مانند بلند خواندن، زیر لب خوانی نیز یکی از موانع اصلی تندخوانی است. زیر لب خوانی، عبارت است از زمزمه کلمات، به طوری که صدای خواندن کلمات را در گوش خود بشنوید. حرکت دادن لب هنگام خواندن نیز حالتی از زیر لب خوانی است.
این عادت غلط نیز مانع تندخوانی است؛ زیرا در این نوع مطالعه کردن، حداکثر سرعت مطالعه شما متناسب با سرعت حرف زدن است؛ یعنی دویست کلمه در دقیقه و حتی کمتر از آن که سرعت خیلی پایینی است. برای مطالعه با سرعت زیاد و درک بالا باید بیصدا بخوانید؛ یعنی بین نگاه و مغز خود رابطه مستقیم برقرار کنید. حتماً به این موضوع توجه داشته باشید که مغز و نگاه برای مطالعه، نیازی به شنیدن کلمات به منظور درک معنای آن ندارد.
تلفظ و تکرار کلمات در ذهن
تلفظ و تکرار کلمات در ذهن هم، به دلیل وقتی که از داوطلب در هنگام مطالعه میگیرد، از موانع تندخوانی است. در این حالت، لبها بیحرکت هستند و ارتعاشی در گلو احساس نمیشود؛ ولی کلمات در ذهن تکرار میشوند، برای ترک این عادت در حین خواندن، سعی کنید با مجسم کردن صحنه یا تصویر آنچه که انجام میشود، ذهن خود را مشغول کنید.
میدان دید محدود
یکی از موانع تندخوانی، این است که با یک کانون دید محدود و بیانعطاف، مطالعه کنید؛ چون چشمهایتان را عادت دادهاید که هر بار فقط یکی دو کلمه را ببینند. این امر سرعت شما را شدیداً کم میکند.
یک داوطلب خوب اجازه نمیدهد که چشمش بیش از یک لحظه روی چند کلمه یا نشانه مکث کند. بهترین توصیه در این زمینه، آن است که برای دیدن بیش از یک کلمه در هر بار، از حرکت دادن سر جلوگیری کنید و فقط چشمهای خود را حرکت دهید.
استفاده نادرست از راهنما
انگشتگذاری یا به کار بردن انگشت، مداد یا هر وسیله دیگری، اگر موجب توقف و کند خواندن شما شود، نادرست است؛ ولی اگر سرعت حرکت انگشت زیاد شود و چشمها تابع حرکت دست باشند، آن گاه دیگر مانع محسوب نمیشوند.
برگشت خوانی
برگشت خوانی، یعنی برگشتن به کلمات یا خطوط قبلی و دوباره خواندن آنها که بسیاری از داوطلبان به دلیل وسواس زیاد در مطالعه آن را انجام میدهند.
این عادت غلط، یکی از بدترین و وقت گیرترین عادتهای نامناسب در مطالعه است که باید از بین برود. برای اینکه مشکل برگشت خوانی خود را بر طرف کنید، سعی نمایید که وسواس در مطالعه را از خود دور کنید؛ زیرا برگشت خوانی، بیشتر در میان داوطلبانی اتفاق میافتد که مدام گمان میکنند مطلب یا مطالب قبلی را بخوبی یاد نگرفتهاند یا آن مطالب در ذهنشان ثبت نشده است.
راه آسان این است که کارتی را تهیه کنید و بعد از خواندن هر پاراگراف، کارت را روی آن قرار دهید تا دوباره به آن برنگردید. سعی کنید که با قرار دادن کارت، دیگر به عقب باز نگردید؛ اما اگر باز هم دچار استرس شدید، مطلب قبلی را برای خودتان توضیح دهید یا نکات کلیدیاش را برای خود بازگو کنید. حتماً به خود بگویید: «من دارم خلاصه نویسی میکنم و چندین بار مجبورم که این مطالب را مرور کنم؛ پس فعلاً لازم نیست که دوباره به عقب برگردم؛ در حالی که اطمینان دارم آن را بخوبی یاد گرفتهام».