فکر می‌کنیم که برای پدیده‌ها توجیه عقلانی داریم. و تقریبا همه ماها فکر می‌کنیم از میانگین جامعه باهوش‌تر هستیم.
حالا اینجا با چند معمای ساده میزان هوش خودتون رو بسنجید....
الف) چه کسی به چه کسی نگاه می‌کند؟
مارک به دیوید نگاه می‌کند، دیوید به سیمون.
مارک متاهل است و سیمون مجرد.
آیا در این شرایط یک فرد متاهل به یک مجرد نگاه کرده است؟
ب) برنامه‌ریزی تولید
می‌خواهید برای تولید یک شرکت برنامه‌ریزی کنید.
طبق تحقیقات شما، ۵ کارگر برای تولید ۵ دستگاه به ۵ روز زمان نیاز دارند.
در این صورت ۳ کارگر برای تولید ۳ دستگاه به چند روز زمان نیاز دارند؟
پ) آزمون لیندا
در یک نظرسنجی ۳۰ مهندس کامپیوتر و ۷۰ وکیل دادگستری شرکت کرده‌اند. یکی از شرکت کننده‌ها (به اسم لیندا) در توصیف خود نوشته است:
«متاهل هستم، چهار فرزند دارم، خود را باهوش می‌دانم، به سیاست و مسائل اجتماعی توجهی ندارم. تفریحات مورد علاقه: ماهیگیری، جمع کردن کلکسیون ماشین‌های اسباب‌بازی و تماشای فیلم‌های علمی تخیلی.»
به احتمال زیاد او مهندس کامپیوتر است یا وکیل؟ آیا می‌توانید بگویید احتمال این که او مهندس کامپیوتر باشد، چند است؟
ت) یک محاسبه خیلی ساده
این مورد خیلی ساده است و حتی یک بچه دبستانی هم از عهده آن بر می‌آید. سعی کنید این معمای ساده را در ذهن خود حل کنید.
عدد ۱۰۰۰ را در ذهن خود نگه دارید و به ترتیب اعداد زیر را به آن اضافه کنید:
+۴۰
+۱۰۰۰
+۳۰
+۱۰۰۰
+۲۰
+۱۰۰۰
+۱۰
نتیجه چه عددی است؟ ۵۰۰۰؟! اشتباه می‌کنید! یک بار دیگر حساب کنید.
الف) چه کسی به چه کسی نگاه می‌کند؟
یک بار دیگر به معما توجه کنید. مارک به دیوید نگاه می‌کند، دیوید به سیمون. مارک متاهل است و سیمون مجرد. آیا یک فرد متاهل به یک مجرد نگاه کرده است؟
در این معما مارک که متاهل است به سیمون که مجرد است نگاه نکرده، پس به نظر می‌رسد جواب درست «خیر» باشد.
اما یک موضوع دیگر هم وجود دارد. ما در مورد وضعیت تاهل دیوید هیچ حرفی نزده‌ایم. پس شاید این معما جوابی نداشته باشد. نه؟
اما این طور نیست. معما جواب دارد و جواب آن «بله» است. در این معما فردی متاهل به فردی مجرد نگاه می‌کند. می‌خواهید یکبار دیگر صورت مسئله را بخوانید؟
اگر دیوید مجرد باشد، مارک (متاهل) به او نگاه کرده است. پس یک متاهل به یک مجرد نگاه کرده و مسئله حل می‌شود.
اگر دیوید متاهل باشد، او به سیمون (مجرد) نگاه کرده است. پس یک متاهل به یک مجرد نگاه کرده و مسئله حل می‌شود.
مهم نیست که دیوید متاهل باشد یا مجرد. در هر صورت یک متاهل به یک مجرد نگاه می‌کند.
ب) برنامه‌ریزی تولید
۵ کارگر برای تولید ۵ دستگاه به ۵ روز زمان نیاز دارند. ۳ کارگر برای تولید ۳ دستگاه به چند روز زمان نیاز دارند؟
بیشتر افراد می‌گویند سه روز. اما این جواب درست نیست.
اگر ۵ کارگر برای تولید ۵ دستگاه به ۵ روز نیاز دارند، یعنی هر کارگر برای تولید هر دستگاه به ۵ روز زمان نیاز دارد. پس ۳ کارگر برای تولید ۳ دستگاه، ۵ روز می‌خواهند.
پ) آزمون لیندا
در این آزمون ما ۷۰ وکیل و ۳۰ مهندس کامپیوتر داشتیم.
احتمال این که لیندا مهندس کامپیوتر باشد ۳۰ درصد است. چون ۳۰ مهندس در جمع ۱۰۰ نفره حاضر بوده‌اند. این که لیندا به فیلم‌های علمی تخیلی علاقه دارد و از سیاست خوشش نمی‌آید، ربطی به وکیل بودن یا نبودن او ندارد.
ما مهندس‌های کامپیوتر را آن طور تخیل می‌کنیم. اما وکلای زیادی هستند که از برنامه‌نویسی خوششان می‌آید. همچنین تعداد مهندس‌های کامپیوتر که از برنامه‌نویسی بدشان بیاید کم نیست. شاید لیندا یکی از آن وکلایی باشد که رشته تحصیلی خود را اشتباه انتخاب می‌کنند.
موضوع می‌تواند بامزه‌تر هم باشد. لیندا ۳۱ سال دارد، مجرد است، خیلی رک و صریح حرف می‌زند و بسیار باهوش است. او در رشته فلسفه درس خوانده است. پایان‌نامه او روی نابرابری‌های اجتماعی و حقوق زنان بوده است. او در انجمن ضد سلاح‌های هسته‌ای عضو است. کدام مورد احتمال بیشتری دارد:
لیندا کارمند بانک است.
لیندا یک کارمند فمنیست بانک است.
بیشتر افراد لیندا را کارمندی فمنیست می‌دانند. درحالی‌که همچنان احتمال گزینه ۱ بیشتر است. چرا؟ چون تمام کارمندهای فمنیست بانک، کارمند بانک هستند. اما تمام کارمندهای بانک، فمنیست نیستند. احتمال قرارگرفتن در مجموعه کوچک‌تر، همیشه کم‌تر از احتمال قرارگرفتن در مجموعه بزرگ‌تر است. همیشه!
در نظرسنجی واقعی، گزینه ۲ واقعا رای بیشتری آورده است!
ت) یک محاسبه بسیار ساده
شاید بارها و بارها اعداد را جمع زده و به ۵۰۰۰ رسیده باشید. اما دارید اشتباه می‌کنید.
بگذارید با هم جلو برویم.
۱۰۰۰ به علاوه ۴۰ می‌شود ۱۰۴۰
۱۰۴۰ به علاوه ۱۰۰۰ می‌شود ۲۰۴۰
۲۰۴۰ به علاوه ۳۰ می‌شود ۲۰۷۰
۲۰۷۰ به علاوه ۱۰۰۰ می‌شود ۳۰۷۰
۳۰۷۰ به علاوه ۲۰ می‌شود ۳۰۹۰
۳۰۹۰ به علاوه ۱۰۰۰ می‌شود ۴۰۹۰
۴۰۹۰ به علاوه ۱۰ می‌شود ۴۱۰۰٫
دقیقا در همین مرحله آخر است که اشتباه می‌کنیم. وقتی در ذهن خود می‌گوییم ۴۰۹۰ به علاوه ۱۰ می‌شود ۵۰۰۰٫ نکته بسیار جالب این است که مشکل از شما نیست. مشکل از ساختار مغز است. بیشتر افراد دقیقا در همین مرحله خطایی مشابه را انجام می‌دهند.
ارسال مطلب به ایمیل دوستاتون:
