رابرت اوپنهایمر فیزیکدان امریکایی است که در زمینه مکانیک کوانتوم و فیزیک هسته‌ای پیشگام بوده است. او در مدرسه جامعه فرهنگ اخلاقی تحصیل کرد، که آزمایشگاه فیزیک آن از آن زمان به نام او نامگذاری شده است، و در سال 1922 وارد هاروارد شد و قصد داشت شیمیدان شود، اما خیلی زود به فیزیک روی آورد. او در سال 1925 فارغ التحصیل شد و به انگلستان رفت تا در آزمایشگاه کاوندیش دانشگاه کمبریج زیر نظر جی. تامسون تحقیق کند. اوپنهایمر به دلیل نقشی که در پروژۀ منهتن داشته، پروژه ای که در جنگ جهانی دوم باعث ساخت نخستین جنگ‌افزارهای هسته‌ای شد، به عنوان پدر بمب اتمی شناخته می شود.
اوپنهایمر و زندگی شخصی اوجولیوس رابرت اوپنهایمر (رابرت اوپنهایمر) در 22 آوریل 1904 در خانواده یهودی-آلمانی مهاجر ثروتمند به دنیا آمد. پدرش جولیوس اوپنهایمر وارد کننده لباس و مادرش الا فریدمن اوپنهایمر نقاش بوده است، اد برادر کوچکش، فرانک اوپنهایمر نیز فیزیکدان بوده است. خانواده اوپنهایمر در آپارتمانی با مبلمان زیبای اروپایی، با خدمتکاران و نقاشی های اصلی پیکاسو، رامبراند و ون گوگ زندگی می کردند.
رابرت کودکی منزوی و نابالغ بود. او از علم کانی شناسی و سرودن شعر لذت می برد. اوپنهایمرها یک خانواده یهودی غیر متعصب بودند و اوپنهایمر جوان را به مدرسه جامع فرهنگ اخلاق فرستادند که بر اساس اصول عقل گرایی و اومانیسم سکولار مترقی بنا شده بود. اوپنهایمر در بزرگسالی گفت: "زندگی من در کودکی مرا برای این واقعیت آماده نکرد که جهان پر از چیزهای بی رحمانه و تلخ است." در سال 1921، اوپنهایمر از مدرسه جامع فرهنگ اخلاق نیویورک فارغ التحصیل شد. اوپنهایمر در هاروارد ریاضیات و علوم، فلسفه و دین شرق و ادبیات فرانسه و انگلیسی را فرا گرفت.
او در سال اول به عنوان دانشجوی کارشناسی بر اساس مطالعه مستقل در مقطع کارشناسی ارشد در رشته فیزیک پذیرفته شد. اوپنهایمر در طی دوره ای در مورد ترمودینامیک که توسط پرسی بریجمن، استاد فیزیک دانشگاه هیگینز در هاروارد تدریس می شد، با فیزیک تجربی آشنا شد که به سرعت توجه او را جلب کرد. او در سال 1925 فارغ التحصیل شد و پس از آن به عنوان دستیار تحقیقاتی جی تامسون به آزمایشگاه کاوندیش دانشگاه کمبریج رفت. او بدون الهام از کارهای معمول آزمایشگاهی، برای مطالعه فیزیک کوانتومی به دانشگاه گوتینگن در آلمان رفت.
اوپنهایمر با برخی از برجسته ترین چهره های روز، از جمله مکس بورن و نیلز بور، ملاقات و مطالعه کرد. در سال 1927 اوپنهایمر دکترای خود را دریافت کرد و در همان سال با فیزیکدان ماکس بورن بر روی ساختار مولکول ها کار کرد و تقریب بورن–اوپنهایمر را ایجاد کرد. پس از آن، او از یک مرکز برجسته فیزیک به مرکز دیگر یعنی موسسه فناوری کالیفرنیا، لیدن، و زوریخ سفر کرد. در سال 1929، او پیشنهاداتی برای تدریس در Caltech و دانشگاه کالیفرنیا در برکلی دریافت کرد. او با پذیرفتن هر دو، زمان خود را بین پاسادنا و برکلی تقسیم کرد و حلقه دانشجویان جوان درخشان فیزیک خود را به خود جلب کرد.
فعالیت های رابرت اوپنهایمر (پدر بمب اتم)اوپنهایمر به عنوان پدر بنیانگذار مکتب فیزیک نظری آمریکا شناخته شد. او تحقیقات مهمی در اخترفیزیک، فیزیک هسته ای، طیف سنجی و نظریه میدان کوانتومی انجام داد. او کمک های مهمی به نظریه بارش پرتوهای کیهانی کرد و کارهایی انجام داد که در نهایت به توصیف تونل زنی کوانتومی منجر شد. در دهه 1930، او اولین کسی بود که مقالاتی نوشت که وجود چیزی را که ما امروز سیاهچاله می نامیم را پیشنهاد می کرد.
نگامی که جنگ جهانی دوم آغاز شد، اوپنهایمر مشتاقانه درگیر تلاش‌هایی برای ساخت بمب اتمی شد، که در آن هنگام، بیشتر زمان و امکانات آزمایشگاه تشعشع لارنس در برکلی را به خود اختصاص داده بود. در ادامه از او دعوت شد تا محاسبات نوترون را به عهده بگیرد و در ژوئن 1942 ژنرال لزلی گرووز اوپنهایمر را به عنوان مدیر علمی پروژه منهتن منصوب کرد.
تحت هدایت اوپنهایمر، آزمایشگاه‌های لوس آلاموس ساخته شدند. او در آنجا بهترین دانشمندان در زمینه فیزیک را برای کار روی مسئله ساخت بمب اتمی گرد هم آورد. در پایان، او بیش از 3000 نفر را مدیریت می کرد و همچنین به مشکلات نظری و مکانیکی که به وجود می آمد، رسیدگی می کرد. اغلب از او به عنوان "پدر" بمب اتمی یاد می شود.
کار مشترک دانشمندان در لس آلاموس منجر به اولین انفجار هسته ای در آلاماگوردو در 16 ژوئیه 1945 شد، که اوپنهایمر نام آن را " ترینیتی" گذاشت. پس از جنگ، اوپنهایمر به عنوان رئیس کمیته مشورتی عمومی کمیسیون انرژی اتمی (AEC) منصوب شد که از سال 1947 تا 1952 خدمت کرد. در این سمت بود که او مخالفت شدید خود را با توسعه بمب هیدروژنی ابراز کرد.
در سال 1953، در اوج احساسات ضد کمونیستی ایالات متحده، اوپنهایمر به داشتن همدردی های کمونیستی متهم شد و مجوز امنیتی از او گرفته شد. جامعه علمی، به جز چند استثنا، عمیقاً از تصمیم کمیسیون انرژی اتمی شوکه شد. در سال 1963، پرزیدنت لیندون بی. جانسون تلاش کرد تا این بی عدالتی ها را با تقدیر از اوپنهایمر با جایزه معتبر انریکو فرمی کمیسیون انرژی اتمی جبران کند.
از سال 1947 تا 1966، اوپنهایمر همچنین به عنوان مدیر موسسه مطالعات پیشرفته پرینستون خدمت کرد. او در آنجا بحث و تحقیق در مورد فیزیک کوانتومی و نسبیتی را در دانشکده علوم طبیعی برانگیخت. اوپنهایمر در سال 1966 از موسسه بازنشسته شد و در نهایت در 18 فوریه 1967 بر اثر سرطان گلو درگذشت.
همسر جولیس رابرت اوپنهایمردر نوامبر 1940، اوپنهایمر با کاترین پیونینگ هریسون، زیست شناس و مطلقه‌ای که شوهرش در جنگ داخلی اسپانیا کشته شده بود ازدواج کرد و در ماه مه 1941 صاحب اولین فرزندشان، پیتر شد. در سال 1944، دومین فرزند اوپنهایمر به نام کاترین، در لوس آلاموس به دنیا آمد.
سخنان رابرت اوپنهایمر- فرد خوشبین فکر می کند که این بهترین جهان ممکن است. اما فرد بدبین می ترسد که درست باشد.
- شما مطمئناً می توانید به اندازه کافی انسانیت را نابود کنید، تا تنها بزرگترین عمل ایمانی بتواند شما را متقاعد کند که آنچه باقی می ماند انسان خواهد بود.
- هیچ کس نباید از دانشگاه ها فارغ التحصیل شود بدون اینکه بداند چقدر می داند.
- نابغه جواب را قبل از سوال می بیند.
- حقیقت، نه حیوان خانگی، بلکه بهترین دوست انسان است.
- من بیشتر از دوستان به فیزیک نیاز دارم.
- هیچ رازی در مورد دنیای طبیعت وجود ندارد. در حقیقت این راز درباره افکار و نیات بشر است.
- علم همه چیز نیست، اما علم بسیار زیباست.
- هر انسانی که اصلاح خطاهایش ده سال طول بکشد یک انسان کامل است.
- فیزیکدانان گناه را شناخته اند. و این دانشی است که نمی توانند از دست بدهند.
- هم مرد علم و هم مرد عمل همیشه در لبه رمز و راز زندگی می کنند و در اطراف آن احاطه شده اند.
جمله معروف اوپنهایمراوپنهایمر از دور منظره را تماشا می کرد و وقتی ابر قارچ شکل را دید، جمله معروفی به ذهنش رسید: «من خودِ مرگ شده‌ام، ویران‌گر جهان‌ها.» این خطی از «بهاگاواد گیتا»(Bhagavad Gita) کتاب مقدس هندو بود که شامل 700 بیت است.
سخن پایانی:جولیوس رابرت اوپنهایمر فیزیکدان نظری آمریکایی و استاد دانشگاه برکلی بود که در طول فعالیت هئد به خاطر حضور در پروژه منهتن، پروژه‌ای در زمان جنگ جهانی دوم منجر به ساخت اولین بمب اتمی شد، و لقب «پدر بمب اتمی» به او داده شد. امیدواریم از خواندن زندگینامه و بیوگرافی این دانشمند بزرگ لذت برده باشید.
