کلود مونه را از بنیانگذاران مکتب امپرسیونیسم میدانند. این نقاش فرانسوی در طول عمر خود آثاری نوآورانه و جاودانی خلق کرد که امروزه از گرانبهاترین آثار نقاشی محسوب میشوند.
کلود مونه در روز ۱۴ نوامبر سال ۱۸۴۰ در پاریس به دنیا آمد و دوران تحصیلی خود را در لوهاور گذراند. استعداد هنری او در همان دوران مدرسه نمایان شد. مونه برای سرگرمی کاریکاتور معلمان و همکلاسیهای خود را میکشید. این کاریکاتورها را یکی از قابسازان شهر در ویترین مغازهاش به نمایش میگذاشت و دیری نپایید که مونه در سن ۱۵ سالگی به عنوان کاریکاتوریستی ماهر زبانزد مردم شهر شد.
مونه پس از پایان دوران تحصیلی تصمیم گرفت نقاش شود. تلاشهای او برای دریافت بورسیه بینتیجه ماند تا اینکه سرانجام تصمیم گرفت با درآمدهای حاصله از کشیدن کاریکاتورها و همچنین با پشتیبانی مالی پدرش راهی پاریس شود. او در آکادمی سوئیس در پاریس به تحصیل پرداخت و با بازدید از نمایشگاهها گوناگون سعی در گسترش دانستهها و تواناییهای خود در عرصه هنر داشت.
تا سال ۱۸۷۴ نقاشان فرانسه تنها یک راه برای عرضه آثار خود به طیف گستردهای از عموم مردم داشتند. آنان باید آثار خود را به “سالن پاریس” که نهادی دولتی بود، ارائه میکردند و هیات داوران این نهاد تصمیم میگرفت که چه آثاری به نمایش گذاشته شوند. سی تن از نقاشان آن زمان از جمله مونه، رنوار، سزان و سیسلی پس از رد شدن آثارشان خود دست به کار شده و نمایشگاهی برپا کردند.
مونه در سال ۱۹۷۲ یکی از معروفترین آثار خود را خلق کرد که “امپرسیون، طلوع خورشید” نام دارد. این اثر نمایی بود از منظره بندر الوهاور در هنگام غروب آفتاب. این اثر در نخستین نمایشگاه امپرسیونیستها در سال ۱۹۷۴ به نمایش گذاشته شد. یکی از منتقدان معروف فرانسه این نام و اثر را به استهزا گرفته بود و به این ترتیب نام سبک امپرسیونیسم متولد شد.
تا سال ۱۸۸۶ هشت نمایشگاه مستقل برای عرضه آثار هنرمندان جوان در پاریس برگزار شد که امید داشتند به وابستگی خود به بازار و نهادهای دولتی در زمینه هنر پایان دهند. در آن زمان پاریس معبد هنر بود و پویایی این شهر فرصتی به نقاشان جوان میداد تا ایدهها و آثار نوآورانهی خود را به نمایش بگذارند.
از ویژگیها و مشخصههای سبک امپرسیونیسم که بیش از همه در فضای باز ترسیم میشود، نشان دادن تاثیر موجهای نور خورشید بر طبیعت، استفاده از رنگهای شکسته و کشیدن سریع قلممو بر بوم نقاشی است. بیننده با برداشت و دریافت نقاش از لحظه و سوژه روبروست.
امپرسیونیستها نقاشانی بودند که آثار خود را در دل طبیعت میآفریدند تا دریافت و برداشت خود را به بهترین شکل ممکن به بوم نقاشی منتقل کنند و کم و کیف نور را آن گونه که مشاهده و حس کردهاند، به تصویر کشند. جنگل “فونتنبلو” که در جنوب پاریس قرار دارد، از جمله مکانهایی بود که نقاشان جوان چون مونه برای خلق آثار به آنجا میرفتند.
بناها و فضاهای شهری نیز از سوژههایی بوده که مونه در آثار خود ابه آنها توجه داشته و کوشیده آنها را در پرتو نورهای گوناگون ترسیم کند، از جمله ایستگاه قطار سن لازار که از آثار معروف او محسوب میشود.
مونه سالهای زیادی از عمر خود را در روستای ژیورنی گذراند. خانه و باغ زیبای این نقاش برجسته امروز به موزهای بدل شده که علاقمندان میتوانند رد پای مونه را در نقاط مختلف آن ببینند و سوژههای گوناگون آثار مونه را در آنجا بازیابند. نمایی از خانه مونه در ژیورنی که در ۶۳ کیلومتری شمال غرب پاریس قرار دارد.
باغ بزرگ خانه مونه در ژیورنی با پل ژاپنی و گل و گیاهان گوناگون الهامبخش این نقاش مشهور بوده است. به ویژه از پل ژاپنی این باغ چندین تابلو وجود دارد که در موزههای معروف جهان نگهداری میشود.
مونه که علاقهی خاصی به هنر ژاپن داشت در طراحی و ساخت این باغ از عناصری از هنر و معماری ژاپن استفاده کرده است. یکی از جذابیتهای این باغ برکهی نسبتا بزرگ است که در کنارهی آن درختان بید مجنون و بر روی آن نیلوفرهای آبی توجه بیننده را جلب میکنند. به ویژه نیلوفرهای آبی از سوژههایی است که مونه در تابلوهای گوناگون به آنها پرداخته و آنها را در ظرافتهای مختلفی ترسیم کرده است.
در برخی آثار مونه انسان در مرکز توجه قرار دارد. این تابلو که یکی از آثار معروف مونه به شمار میرود، در آن دوران بحث و جنجال فراوانی به راه انداخت. عرض این تابلو بر ۲ متر بالغ میشود. در آن زمان این اندازه تابلوها تنها برای خلق آثار تاریخی استفاده میشد. از آن گذشته “کامیل” (دوم از راست)، شریک زندگی مونه و فرزند مشترک آن دو در این تصویر دیده میشود.
مونه در سالهای زیادی از پایان عمرش از بیماری آب مروارید رنج میبرد. اما درد این بیماری و ناراحتیهای چشم مانع از آن نشد که او تا پایان عمر خود دست به خلق آثاری جاودانی بزند. او در سال ۱۹۲۶ در سن ۸۶ سالگی چشم از جهان فرو بست.