محمد قریب

دکتر قریب در سال ۱۲۸۸ هجری شمسی در گرگان از روستاهای توابع آشتیان به دنیا آمد.

نام پدرش علی اصغر خان قریب بود. خانواده وی به تحصیلات او اهمیت بسیاری دادند و تحصیلات ابتدایی را در دبستان سیروس و متوسطه را در دارلفنون تهران (دارالمعلمین) گذراند.
در آن زمان مدرسه تازه جای مکتب را گرفته بود و مردم عادی، مدرسه را جایی می‌دانستند که بچه‌ها در آن کفر می‌آموزند و بی دین می شوند. اما پدر دکتر قریب یک روشنفکر بود و او را به مدرسه فرستاد.

دکتر قریب به علم پزشکی علاقه بسیاری نشان داد و در سال ۱۳۰۶ جزء اولین گروه دانشجویان ایرانی بود که برای ادامه تحصیل به کشور فرانسه مهاجرت کردند.
در سال اول تحصیل توانست در شهر رنس فرانسه جایزه لابراتوار تشریح دانشکده پزشکی را دریافت کند و دریافت این جایزه برای او افتخاری بزرگ بود.

حتی در سال دوم زمانی که یک دانشجو بود، در بیمارستان های شهر رنس کار می کرد، در سال چهارم تحصیل، توانست در مسابقات اکسترنای بیمارستان پاریس نیز پذیرفته شود.
از افتخارات دیگر وی این است که محمد قریب در سال ۱۳۱۴ اولین دانشجوی ایرانی بود که توانست در کنکور انترنای بیمارستان پاریس به موفقیت دست پیدا کند.
این دو کنکور یعنی اکسترنا و انترنا، دو آزمون بسیار سخت در کشوری خارجی هستند که قریب موفق شد در هر دوتای آن برای کشورش ایران افتخاراتی را بیافریند.

قریب در سال ۱۳۱۶ هجری شمسی از رساله دکترای خود دفاع کرد که نام رساله اش وقفه های تنفسی شیرخواران بود، سپس توانست مدرک دکترای پزشکی را از پاریس اخذ کند.
جالب است که بدانیم وی در سال ۱۳۱۷ هجری شمسی به وطن خود یعنی ایران برگشت تا علم خود را برای هم وطنانش به کار ببرد و هر آنچه را آموخته برای بهبود وضعیت سلامتی ایرانیان عرضه کند.

خانواده دکتر محمد قریب

دکتر قریب در سال ۱۳۱۵ تشکیل خانواده داد و با زهرا قریب گرگانی دختر عبدالعظیم قریب ازدواج کرد. ثمره ی ازدواجشان چهار فرزند بود به نامهای حسین و محسن و ناهید و مریم و بعد از ازدواج به خارج از ایران مهاجرت کرد اما دوباره در سال ۱۳۱۷ به ایران بازگشت.

دکتر قریب نیز همچون مردم عادی دوره سربازی خود را طی کرد، سپس در سال ۱۳۱۹ با سِمَت دانشیار طب اطفال در دانشگاه به فعالیت علمی مشغول به کار شد.

محمد قریب در بیمارستان رازی بخش اطفال را اداره می کرد و سپس به بیمارستان هزار تختخوابی رفت و بخش اطفال را در این بیمارستان نیز دایر و اداره کرد.
در سال ۱۳۱۹ کتاب بیماریهای کودکان را به چاپ رساند و سپس در سال ۱۳۳۵ با همکاری دکتر حسن اهری، اصلاحات جدید و کاربردی تر را به آن اضافه کرد و کتاب را مجدد به چاپ رساند.

نکته جالب در زندگینامه دکتر قریب است که او در کنار فعالیت علمی، فعالیت سیاسی و اجتماعی هم انجام می داد. حتی در کلاس درس به اقدامات رژیم پهلوی انتقاد می کرد.

بعد از واقعه ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ نیز پس از امضای یک بیانیه به همراه ۱۰ تن دیگر از اعضای هیئت علمی دانشگاه مانند مهندس بازرگان، دکتر سحابی و دکتر نعمت الهی به دستور محمدرضا شاه از دانشگاه اخراج شد، این فعالیت سیاسی که ایشان انجام داد باعث افزایش محبوبیت در بین دانشجویان و جامعه دانشگاهی شد.

کسب جوایز دکتر قریب

دکتر قریب بالاترین نشان افتخار کشور فرانسه که نشان عالی لژیون دونور بود، را در سال ۱۳۲۱ هجری شمسی دریافت کرد، از دیگر افتخارات می توان به این موضوع اشاره کرد.
وی در سال ۱۳۵۰ به طور رسمی عضو هیئت مدیره انجمن بین المللی بیماری های کودکان قرارگرفت، او همچنین به کشورهایی همچون کانادا، ترکیه، ژاپن و اتریش، آمریکا و فرانسه که کنگره های مختلف بین المللی بودند نیز دعوت شد.

دکتر قریب از بنیان گذاران انتقال خون در ایران و از نخستین پزشکانی بود که عمل تعویض خون را در ایران انجام داد. و توانست نشان درجه یک فرهنگ را از وزارت آموزش و پرورش دریافت کند.

او در اغلب همایش ها با موضوع طب اطفال در کل جهان شرکت می کرد، در سال‌های ۱۳۴۲، ۱۳۴۴، ۱۳۴۶ و ۱۳۵۰ به فرانسه، ژاپن، ترکیه و اتریش سفر کرد و در کنگره طب اطفال، کنگره بین‌المللی کودکان، و سمینار مطالعه برای سلامتی کودکان و سیزدهمین کنگره بین‌المللی طب اطفال شرکت کرد.

زندگی سیاسی دکتر قریب

محمد قریب در مقابل ظلم حاکم وقت سکوت اختیار نکرد و فعالیت هایی را انجام می داد وی همراه با یازده تن دیگر از جمله مهندس مهدی بازرگان و دکتر کریم سنجابی، در اعتراض به قرارداد کنسرسیوم که بعد از کودتای ۲۸ مرداد به امضا رسید بیانیه ای نوشتند.

در این بیانیه نوشته شده بود: حاکم وقت قصد دارد تا تمام زحمات، محرومیت‌ها، خدمات و قربانی‌های ملت ایران در راه حصول حق ملّی را بر باد دهد.

آنها به همراه محمد قریب بیان کردند که هیچگاه وضعیت کشورشان تا این اندازه دلخراش و تاسف آور نبوده است، تمام روزنامه‌های مخالف دولت توقیف شده بودند، چاپخانه‌ها تحت ‏کنترل شدید قرار گرفته بودند، انواع و اقسام فشار و تضییقات برای میلیون ها نفر از آزادی‌خواهان و شکنجه‌های وحشیانه برای مبارزان راهِ ‏حقیقت و آزادی انجام میشد.

اکثر رهبران، که مورد علاقه و تکریم مردم عادی بودند، یا در گوشه‌ی زندان به‌ سر می‌بردند یا ‏تحت نظر مأمورین انتظامی می بودند.
منظور اصلی از همه این اَعمال همانا انجام قراردادی برای نفت ایران و ‏تثبیت اوضاع و احوال سابق است که مباین با حیثیت و استقلال و آزادی ملی است.

شاه ایران دستور اخراج کردن دکتر قریب به همراه کسانی که این نامه را نوشتند بودند را داد. اما رئیس دانشگاه با نام دکتر علی اکبر سیاسی خودش استعفا داد اما با این وجود باز هم آن افراد را از ایران اخراج کردند. اما در نهایت دوباره بر سر کار خود بازگشتند.

زمان و علت فوت دکتر محمد قریب

دکتر محمد قریب در روز سه شنبه یکم بهمن ۱۳۵۳ هجری شمسی در بیمارستان مرکز طبی کودکان، دار فانی را وداع گفت، علت مرگ بیماری هماچوری یا دفع خون از دستگاه ادراری تشخیص داده شد. که بعدها این بیماری را سرطان مثانه نامیدند.
برای بهبودی و درمان دکتر قریب اقدامات پزشکی در ایران و آمریکا صورت گرفت که متأسفانه اثری بر بهبودی نداشت و سرانجام این بیماری سبب مرگ ایشان شد.

طبق وصیت محمد قریب وی را در قبرستان شیخان واقع در قم در نزدیکی آرامگاه پدرش به خاک سپردند، مراسم تدفین باشکوهی بود و اغلب بزرگان در آن حضور پیدا کردند، محمدرضا شاه پهلوی با خودروهای دربار پیکر دکتر قریب را از تهران تا قم همراهی کردند، و سید شهاب الدین مرعشی نجفی نماز میت را برای محمد قریب خواند.