هاراطون داويديان

دکتر هاراطون داويديان، عضو افتخاري فرهنگستان علوم پزشکي جمهوري اسلامي ايران و استاد روانپزشکي دانشگاه تهران بوده است.

شروع زندگی و تحصیلات

هاراطون داويديان دوم اسفند ماه سال 1302 در تهران به دنيا آمد و پس از گذراندن تحصيلات ابتدايي و متوسطه به ترتيب در دبستان کوشش و کالج البرز، وارد دانشکده پزشکي دانشگاه علوم پزشکي تهران شده و در سال 1327 از اين دانشکده فارغ التحصيل شد. دکتر داويديان پس از طي دوره دکتري پزشکي و گذراندن خدمت نظام وظيفه، در يازدهم مرداد ماه سال 1329 به دستياري بخش جديد التاسيس بيماري هاي رواني، وابسته به دانشکده پزشکي دانشگاه علوم پزشکي تهران انتخاب شد و خدمات دانشگاهي خود را از آن تاريخ آغاز کرد. در سال 1334 با کسب موفقيت در امتحانات انتخاب رييس درمانگاه بيماري هاي رواني، به منظور ادامه تحصيل عازم لندن شد و در سال 1337 ديپلم تخصصي بيماريهاي رواني را از دانشگاه لندن (D.P.M) دريافت کرد.

بازگشت به وطن و افتخارات

يشان پس از بازگشت به ميهن و شروع خدمات دانشگاهي، مدارج مختلف آموزش، دانشياري، تصدي بخش و رياست بخش رواني را يکي پس از ديگري طي کرد و در سال 1347 مقام استادي رشته بيماري هاي رواني دانشکده پزشکي دانشگاه تهران را کسب نمود. دکتر داويديان در سال 1370 پس از 42 سال خدمت دانشگاهي به افتخار بازنشستگي نائل آمد. دکتر هاراطون داويديان در سال 1350 به مناسبت تأسيس کالج سلطنتي روانپزشکان انگلستان به عضويت افتخاري هيأت مؤسس کالج مزبور برگزيده شد. همچنین ایشان در سال‌های 1370-1349 سمت کارشناس بهداشت روانی در سازمان جهانی بهداشت را داشت. از سال 1350 الی 1362 به عضویت کمیته بین‌المللی انجمن جهانی روانپزشکی و از سال 1356 الی 1364 به عضویت کمیته اخلاق انجمن مزبور انتخاب شد.

دانشگاه تهران، يعني تنها دانشگاه ايران تا سال 1329 فاقد بخش بيماري هاي رواني بود. اما در همان سال به کوشش شادروان مرحوم دکترحسين رضاعي يگانه استاد اين رشته، در بيمارستان امام خميني (ره) اين بخش تأسيس و در سال بعد بخش بيماريهاي رواني به محل ديگري انتقال يافت و به نام بيمارستان روزبه نام گذاري شد. دکتر داويديان بعنوان نخستين دستيار رشته بيماريهاي رواني در اين بيمارستان زير نظر اساتيدي چون دکتر رضاعي و دکتر ميرسپاسي مشغول به فعاليت شد. از آنجا که کار درماني از شيوه هاي موثر در درمان بيماري هاي رواني است، دکتر داويديان با جلب موافقت و حمايت رئيس دانشکده‌ پزشکي وقت، شادروان مرحوم دکتر محمد علي حفيظي، موفق به تاسيس بخش کاردرماني در بيمارستان روزبه شد و سرپرستي آن را به عهده گرفت.

دکتر داويديان به عنوان يک دانش پژوه برجسته ايراني به واسطه دستاوردهاي علمي و پژوهشي فراوان و خدمات شايسته اش به جامعه پزشکي به ويژه روان پزشکي و نيز حضور فعالش در تاسيس و گسترش نهادهاي آموزشي و علمي کشور و کسب امتيازات چشمگير در سطح بين المللي، بنا به پيشنهاد شوراي علمي و تصويب مجمع عمومي در سال 1377 به مقام عضويت افتخاري فرهنگستان علوم پزشکي جمهوري اسلامي ايران نايل شد و در سال 1378 از سوي انجمن جهاني روانپزشکي جزو پنج تني قرار گرفت که طي مراسمي عنوان «پيشگام در روانپزشکي» به آنان اعطا گرديد. دکتر داويديان همچنين از اعضاي موسس انجمن علمي روان پزشکان ايران بوده و از بدو تاسيس اين انجمن از سال 1375 رياست اين انجمن را هم عهده دار بوده است. زنده نام دکتر "هاراطون داويديان"، هميشه خانه اش، مرکز تحقيقات و پژوهش هايش بود. دکتر هاراطون داويديان اگرچه عضو هيات موسس کالج سلطنتي روانپزشکان انگلستان بود و از چند دانشگاه معتبر دنيا هم دعوت نامه داشت، اما به قول خودش ايران را براي زندگي و خدمت به مردم کشورش انتخاب کرده بود.
در هشتمین همایش سالانۀ انجمن روانپزشکان ایران، در آبان1387ش، به پاس خدمات استاد هاراطون داویدیان در زمینۀ آموزش و پیشبرد دانش روانپزشکی، تقدیر شکوهمندانهای از ایشان به عمل آمد. در این مراسم نشانها و لوحهای تقدیری از فرهنگستان علوم پزشکی، سفارت جمهوری ارمنستان در ایران، بیمارستانهای روانپزشکی دانشگاه شهید بهشتی و علوم بهزیستی و توانبخشی، بیمارستانهای میمنت، مهرگان، آزادی، انجمن روانپزشکان استان اصفهان و جامعۀ ارمنیان ایران به این استاد و پیشکسوت علم روانپزشکی اعطا شد.

تالیفات

دکتر داويديان، توجه خاصي به جنبه هاي فرهنگي بيمارهاي رواني داشته است و سعي نمود تا روانپزشکي ايران را بر اساس فرهنگ و اخلاق جامعه ايراني شکل دهد و تحقيقات علمي در اين رشته را بر اساس نيازمندي هاي جامعه پايه ريزي نمايد. دکتر داويديان همچنين بيش از يکصد مقاله به زبان فارسي و انگليسي در مجلات معتبر داخلي و خارجي منتشر کرده، که بيشتر آنها نتايج بررسي ها و مطالعات ايشان درباره جنبه هاي فرهنگي روان پزشکي است وی همچنین کتابی تحت عنوان سنجش علایم و نشانه های اختلالات روانی تدوین و بیش از ده سال، در زمینۀ اختلالات افسردگی، با سازمان جهانی بهداشت همکاری کرده است. حاصل این همکاری کتابی است با عنوان افسردگی در فرهنگهای مختلف که از سوی سازمان جهانی بهداشت، در 1983م، به چاپ رسیده است. تألیف دیگر دکتر داویدیان شناخت و درمان افسردگی در فرهنگ ایرانی است که از سوی انتشارات فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران، در 1386 به چاپ رسیده است. تألیف این کتاب با عنایت به توجه عمیق دکتر داویدیان به مسائل ویژۀ اجتماعی و سنتهای جامعۀ ایرانی، با تصویب گروه بهداشت و تغذیۀ فرهنگستان علوم پزشکی، به ایشان واگذار شده بود. اثر دیگر دکتر داویدیان کتاب ارزشمند تاریخچۀ تکوین روانپزشکی در ایران است. این کتاب که حاصل یک عمر تحقیق و تجربۀ استاد بود، در 1387ش، از سوی انتشارات ارجمند، انتشار یافت.

خدمات ارزنده او به جامعه ارامنه

دکتر هاراطون داویدیان در کنار فعالیتهای علمی، هیچگاه از مسائل جامعۀ ارمنیان ایران غافل نماند. او از اعضای مؤسس انجمن دانشگاهیان ارمنی، انجمن پزشکان ارمنی ایران و درمانگاه خیریۀ آ. آودیسیان بود و در سمتهای مختلف از جمله ریاست هیئت اُمنای مرکزی مدارس ارمنیان تهران، ریاست مجمع عمومی نمایندگان جامعۀ ارمنی و ریاست شورای خلیفه گری فعالیت داشت. او همچنین در شورای ملی حوزۀ دینی سیلیسی، که در لبنان تشکیل میشود، در مقام نمایندۀ ارمنیان ایران شرکت کرده و به عضویت هیئت مدیرۀ مرکزی این شورا برگزیده شده بود.

در 2000م، به پاس خدمات مؤثر و ایثارگرانۀ دکتر داویدیان، وی مفتخر به دریافت نشان عالی حوزۀ دینی سیلیسی شد. همچنین در 2007م، همزمان با مسافرت روبرت کوچاریان، رئیس جمهور وقت ارمنستان، به ایران نشان علمی مخیتار هراتسی، از سوی دولت جمهوری ارمنستان، به وی اعطا شد. دکتر داویدیان همچنین به عضویت فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری ارمنستان برگزیده شده بود.
توجه خاص دکتر داویدیان، به آموزش صحیح زبان مادری به نوباوگان ارمنی و نیاز مبرم به کتابهای درسی در این زمینه او را برآن داشت تا با بهره گیری از دانش و تخصص خود، اقدام به تألیف کتابهای آموزش الفبا و زبان ارمنی برای کودکان نوآموز، در سطوح پیشدبستانی و سالهای اول و دوم دبستان، کند (1334ش). این کتابها به مدت سی سال در مدارس ارمنی تدریس می شدند.

استاد هاراطون داويديان پدر علم نوين روانپزشکي ايران و نخستين دستيار رشته بيماري هاي رواني در کشور پس از سالها تلاش و فعاليت در آبان ماه سال 1388 دار فاني را وداع گفت. روحش شاد و يادش گرامي باد.