مهروماه

 نیکولا تسلا، مخترع و مهندس برق ۱۰ جولای ۱۸۵۶ در روستای سمیلجان، امپراتوری اتریش (کرواسی کنونی) به دنیا آمد و ۷ ژانویه ۱۹۴۳درگذشت. تسلا بیشتر به‌دلیل طراحی سیستم نوین برق‌رسانی براساس جریان متناوب شناخته می‌شود. پدر او، میلوتین تسلا کشیش ارتدوکس بود. مادر تسلا، دوکا تسلا که پدر وی نیز کشیش ارتدوکس بود، در ساخت لوازم‌خانگی، تجهیزات مکانیکی و به‌خاطر سپردن اشعار حماسی صربی استعداد داشت و مخترع خوبی بود.

نیکولا مدرک دانشگاهی نگرفت؛ اما فیزیک می‌دانست. تسلا حافظه و توانایی‌های خلاقانه خود را مدیون صفات ژنتیکی خود و رفتارهای مادرش می‌دانست.

تسلا در سال ۱۸۸۴ به ایالات‌متحده آمریکا مهاجرت کرد تا در شهر نیویورک در آزمایشگاه توماس ادیسون مشغول به کار شود. او در آغاز مسوول اصلاح ایرادهای طرح جریان مستقیم ادیسون بود و در ادامه، ایده جریان متناوب خود را با ادیسون مطرح کرد؛ ولی با مخالفت ادیسون روبه‌رو شد. ادیسون به او پیشنهاد مبلغی برای پاداش اصلاح طرح جریان مستقیم داده ‌بود؛ ولی زمانی که تسلا اصلاحات را به ادیسون نشان داد و پاداش خواست، ادیسون زیر حرفش زد. بنابراین او شرکت ادیسون را ترک کرد.

وی پس از مدتی کوتاه با کمک حامیان مالی، فعالیت مستقل خود را آغاز و با احداث آزمایشگاه‌ها و کارخانه‌هایی، محصولات الکتریکی تولید کرد. جورج وستینگهاوس که تسلا برای مدت کوتاهی مشاورش بود، حق امتیاز موتور القایی و ترانسفورماتور را که از اختراعات ثبت‌شده تسلا بودند، خرید. فعالیت‌های تسلا در سال‌های آغازین توسعه توان الکتریکی، به واردشدن او در اختلاف بر سر انتخاب جریان متناوب یا مستقیم به‌عنوان استاندارد انتقال توان الکتریکی انجامید. از این اختلاف به نام جنگ جریان‌ها یاد می‌شود. جریان متناوب تسلا، جریان مستقیم ادیسون را شکست داد و دلیل آن هم ترانسفورماتورها (مبدل‌های ولتاژ) بودند؛ جریان متناوب، امکان تبدیل ولتاژهای مختلف به هم را فراهم می‌کند و این، برگ برنده جریان متناوب بود.

گفته شده که دلیل اینکه هیچ‌کدام از این دو، جایزه نوبل فیزیک نگرفتند این بود که آنها همه چیز را زیرسلطه خود می‌خواستند؛ ادیسون حاضر نبود به‌نظر تسلا درباره جریان متناوب توجهی کند و جریان مستقیم را برتر از جریان متناوب می‌دانست. ادیسون در اواخر عمر خود از این تصمیم خود پشیمان شد. تسلا در حالی برق متناوب چند فازه خود را تکمیل کرد که برای ادیسون کار می‌کرد. وی در سال ۱۸۸۸ طرحی نوین از موتور القایی را برای انجمن مهندسان برق و الکترونیک (به انگلیسی: IEEE) معرفی کرد.

او از اختلال وسواسی جبری رنج می‌برد و به کبوترهای پارک مرکزی نیویورک بسیار علاقه داشت؛ ضمن اینکه با مارک تواین، نویسنده بزرگ دوستی نزدیکی داشت. او با اینکه به ثروت دست یافت اما همه آن ‌را صرف پژوهش کرد و در فقر و بدهکاری در نیویورک در اتاق یک هتل درگذشت؛ تسلا عقیده داشت که می‌توان الکتریسیته را به‌صورت بی‌سیم انتقال داد و در این راه تلاش بسیار کرد؛ اما به جایی نرسید.

ده مورد از بزرگ‌ترین نظریات و اختراعات تسلا 

1- مهار کردن امواج کیهانی

تسلا عقیده داشت اگر بتواند ماشینی مناسب برای مهار این انرژی بسازد، می‌‌تواند مشکلات انرژی در دنیای کنونی را برطرف کند. او معتقد بود که اجزاء بسیار کوچک با شارژ الکتریکی کم به صورت روزانه با سرعتی بالاتر از سرعت نور، بصورت باران بر روی زمین می‌‌بارند.

2- الکترودینامیک‌‌های القائی

تسلا پدر جریان متناوب یا AC است، اما همواره رویای دنیایی که بصورت بی‌‌سیم انرژی خود را تامین ‌می‌‌کند را در سر می‌‌پروراند. برای عملی کردن این رویا، او پیشنهاد ساخت سیستم بی‌‌سیم جهانی را داد، که در آن برج تسلا انرژی و الکتریسیته را بصورت بی‌‌سیم به کل دنیا مخابره می‌‌کرد. او سعی در اثبات عملی بودن این ایده‌‌ی خود با استفاده از کویل تسلا، که با فاصله‌‌ای چند سانتی‌‌متری می‌‌توانست لامپ کوچکی را روشن کند، داشت.

3- آتش سرد

جریان الکتریسیته‌‌ای با ولتاژ ۲/۵ میلیون ولت که دائما در حال تناوب بود، انرژی خود را به بدن انسانی که بر روی صفحه‌‌ای فلزی ایستاده است، منتقل می‌‌کرد. تصور این صحنه خود بسیار شگفت‌‌انگیز است.

فردی در بین آتش میلیون‌‌ها ولت الکتریسیته محاصره شده و رعدهای الکتریسیته او را در بر گرفته‌‌اند. این روش با توجه به رسانا بودن بدن انسان به نظر عملی است و حتی می‌‌توانست تمیزی بهتری نسبت به صابون و آب به ارمغان آورد. 

4- تسلاسکوپ

وسیله‌ای برای ارتباط با موجودات بیگانه. تسلا مدعی بود که در موارد مختلف توانسته است با موجوداتی غیرعادی ارتباط برقرار کند، اما این ادعای او هیچ‌ وقت به اثبات نرسید. او ادعا می‌‌کرد زمانی که در آزمایشگاه خود در کلرادو مشغول کار بود، صداهایی عجیب می‌‌شنید که مانند آن را قبلا جایی بر روی زمین نشنیده بود. او این صداهای کلیک مانند را در حال کار بر روی مخابره‌‌کننده‌‌ی مغناطیسی خود شنیده بود. کلیک‌‌ها بصورت واضح و در دسته‌‌های یک تا چهار عددی منتقل می‌‌شدند، که شباهت زیادی به کدهای مورس داشتند.

5- اشعه مرگبار

تسلا به شدت مخالف جنگ بود و تلاش بسیاری برای ساخت اشعه‌‌ی مرگبار و جلوگیری از وقوع آن به خرج داد. اشعه‌‌ی مرگبار در اصل به عنوان شتاب‌‌دهنده‌‌ای برای ذرات عمل می‌‌کرد که می‌‌توانست دسته‌‌ای از ذرات با انرژی بالا را تا فاصله‌‌ی ۴۰۰ کیلومتری پرتاب کند. او مدعی بود این دستگاه می‌‌تواند موتورها را ذوب کرده و هرگونه هواپیمایی را منهدم سازد. تسلا مدعی بود اختراع او می‌‌تواند با هزینه‌ی دو میلیون دلاری، پدافند هوایی نامحدودی را ایجاد کند.

6- کنترل آب و هوا 

تسلا فکر می‌‌کرد که راه حلی برای این مشکل پیدا کرده است. او تصور می‌‌کرد که می‌‌توان دمای زمین را، با وسیله‌‌ای که مانند ترموستات عمل می‌‌کند کنترل کرد. او مدعی بود می‌‌توان با ارسال امواج رادیویی، میدان مغناطیسی زمین را تحت تاثیر قرار داده و امواج رادیویی پایایی ایجاد کرد. سپس می‌‌توان با این امواج، جریان‌‌های باد را تحت تاثیر قرار داد و با تغییر مسیر آنها آب ‌و‌ هوای زمین را کنترل کرد.

7- اسلحه‌ اشعه‌ ایکس

کشف اشعه ایکس توسط ویلیام رونتگن (William Roentgen) بسیاری از افراد از جمله تسلا را مجذوب خود کرد. با استفاده از طرح های اولیه رونتگن، تسلا شروع به گسترش آزمایش‌های خود با اشعه ایکس کرد. تسلا مردم را به آزمایشگاه خود دعوت می‌کرد تا شاهد آزمایش‌های وی باشند.

در طول این مدت تسلا با مارک تواین (Mark Twain) که شاهد آزمایش‌های او بود رابطه بسیار نزدیکی داشت. تواین و تسلا غالباً در حال بازی با اسلحه‌ اشعه ایکس بودند که تسلا اختراع کرده بود.

گفته می‌شود که این دو نفر نوار فیلم را از دیوار آویزان کرده و سپس با اسلحه اشعه ایکس به آن شلیک می‌کردند. اسلحه‌ای که تسلا اختراع کرده بود، توانایی شلیک مقادیر عظیم پرتوی ایکس از مسافت ۱۲ متری داشت.

اگرچه این اختراع برای تواین و تسلا فوق العاده سرگرم کننده تلقی می‌شد، اما با شکست روبرو شده و هیچوقت نتوانست عملی شود. نقشه‌های اشعه ایکس تسلا و تواین امروز هم در دسترس هستند.

8- متناوب کردن جریان

در آن زمان ژنراتور جریان مستقیم مشکلات فراوانی داشت و ادیسون به تسلا وعده داده بود که اگر این مشکلات را رفع کند، به او ۵۰ هزار دلار پرداخت خواهد کرد. تسلا به آنچه که از وی خواسته شده بود عمل کرد، و پتنت‌‌های زیادی برای رفع مشکلات ژنراتور ادیسون به ثبت رساند، اما ادیسون هیچ‌‌گاه به وعده‌ی خود عمل نکرد و هیچ‌‌گونه مبلغی به تسلا پرداخت نکرد.

این اتفاق باعث شد تا تسلا شرکت ادیسون را ترک کرده و شرکت جدیدی برای خود تاسیس کند. پس از تاسیس شرکت خود جریان متناوب را اختراع کرد که بعدها باعث بوجود آمدن جنگ جریان‌ها شد ولی مزایای واضح و فراوانی در استفاده از جریان متناوب وجود داشت، از جمله توانایی تغییر ولتاژ و ارسال جریان به مسافت‌های طولانی که صرفه‌جویی فراوانی در زمینه‌ی انرژی و هزینه، برای مصرف کننده به‌ همراه داشت.

9- روشن کرده کره ی زمین

تسلا قصد داشت جریان بزرگی از انرژی مانند اسلحه‌‌ی امواج فرابنفش را به قسمت بالایی اتمسفر کره‌‌ی زمین شلیک کند، تا با تحریک گازهای کم فشار موجود در آن ناحیه، کره‌ی زمین به طور کامل روشن شود.

10- اوسیلاتور

تسلا مدعی بود که با دستگاه کوچکی می‌‌‌تواند یک ساختمان عظیم را با خاک یکسان کند. او در حال شرح کار خود به یک خبرنگار بود که ناگهان با بالا بردن فرکانس دستگاه، همه‌ی اشیای آزمایشگاه در هوا غوطه‌‌ور شدند، این اتفاق به قدری شدید بود که مجبور به تماس با آتش‌نشانی و پلیس شدند و در نهایت قبل از اینکه ساختمان فرو بریزد تسلا دستگاه را با چکش نابود کرد.

11- کشتی‌های هوایی پیشرفته

تسلا زمانی ایده کشتی‌های هوایی الکتریکی که می‌توانستند در ارتفاع ۱۳ کیلومتری زمین پرواز کنند و انرژی آن‌ها از الکتریسیته موجود در محیط تامین می‌شود را مطرح کرده بود؛ گفته شده که در صورت عملی شدن، این وسایل پرنده نیازی به سوخت‌گیری و تامین انرژی از طریق منابع تجدید ناپذیر نداشتند و مسافران آن‌ها می‌توانستند در طول ۳ ساعت مسافت بین لندن تا نیویورک را طی کنند.

از طرف دیگر صحبت‌هایی هم در مورد استفاده از کشتی‌های هوایی بدون سرنشین که بین نقاط از پیش تعیین شده جابه‌جا می‌شوند، مطرح شده بود.

از زمان مرگ تسلا تاکنون بحث به سرقت رفتن ایده‌ها و نوشته‌های این دانشمند توسط اف بی آی آمریکا داغ بوده و بسیاری گفته‌اند که این سازمان پس از درگذشت تسلا برای مدتی طولانی دانش به جا مانده از این نابغه را در اختیار خود داشته است.

شایعه‌ها در این رابطه اخیرا به واسطه قانون آزادی جریان اطلاعات ایالات متحده تایید شده‌اند و از طرف دیگر، می‌بینیم که در عصر حاضر پهپادهای نظامی توان حمل موشک‌های مختلف را دارند و امکان مسافرت افراد بین نقاط مختلف جهان، در زمانی بسیار کوتاه فراهم شده است.

12- بشقاب پرنده

در سال ۱۹۱۱ نیکولا تسلا در مصاحبه‌ای با روزنامه نیویورک هرالد (New York Herald) گفت که مشغول ساخت دستگاهی با توانایی مقابله با نیروی جاذبه زمین است؛ تسلا گفته بود که این وسیله بدون نیاز به بال و یا تکنولوژی‌های مورد استفاده در وسایل پرنده آن دوران، می‌تواند برای مدت زیادی در آسمان پایدار باشد و از جریان‌های مختلف هوایی و مشکلاتی که برای هواپیماها وجود دارد، در امان بماند.

همچنین، امکان حرکت با سرعت زیاد و در جهت‌های مختلف، بدون نیاز به پیشرانه وسایل پرنده آن زمان هم از دیگر ویژگی‌های این مورد از اختراعات گمشده نیکولا تسلا بود.

بنابراین می‌توان با اطمینان گفت که اختراعات نیکولا تسلا از زمان او جلوتر بودند و احتمال اینکه در آینده نبوغی تا این حد شگفت‌انگیز مجددا در خدمت بشریت قرار بگیرد آنقدرها هم زیاد نیست.