مهروماه

ساموئل فاینلی بریس مورس (Samuel Finley Breese Morse) نقاش و مخترع آمریکایی بود که آغاز شهرتش با نقاشی بود. او در دوران میان‌سالی، وقت خود را برای تحقیق درباره‌ی سیستم‌های تلگرافی صرف کرد و با بهره‌گیری از سیستم‌های توسعه‌یافته‌ی آن زمان، تلگرافی با یک سیم اتصال اختراع کرد. نام او در اختراع کد مورس نیز به‌همراه محققان دیگر به‌چشم می‌خورد.

ارتباط تلگرافی را نمی‌توان محصول تحقیق و اختراع مورس دانست؛ اما او نقش بسزایی در تجاری‌کردن تلگراف و بهینه‌سازی آن برای استفاده‌ی همگان داشت. مورس که در دانشگاه ریاضی خوانده بود، سال‌های ابتدایی فعالیت کاری خود را به نقاشی و فروش پرتره می‌گذراند تا اینکه به شهرت اصلی خود، یعنی اختراع تلگراف رسید. علاوه‌بر تلگراف، کد مورس هم در شهرت جهانی آن دانشمند تأثیر زیادی گذاشت که امروزه نیز هنوز به‌عنوان روشی برای ارتباطات رادیویی استفاده می‌شود.

تولد و تحصیل
ساموئل مورس در ۲۷آوریل۱۷۹۱ در چارلزتاون ماساچوست به‌دنیا آمد. او فرزند اول پاستور مورس و الیزابت آن فاینلی بریس بود. پدر ساموئل جغرانی‌دان و یکی از اعضای ارشد کلیسای کنگره‌گرایان بود. ساموئل در سال‌های کودکی، زیرنظر پدرش تعلیمات علمی و مذهبی آموخت. او تحصیلات رسمی خود را در ۹ سالگی و با ورود به آکادمی فیلیپس در آندور ماساچوست شروع کرد.
ساموئل مورس در ۱۴ سالگی به کالج ییل رفت. در آن زمان، وی هزینه‌ی زندگی و تحصیل خود را از فروش نقاشی‌های پرتره تأمین می‌کرد. او برای پرتره‌های عادی از دانشجویان و استادان، یک دلار و برای پرتره‌های مینیاتوری روی قطعاتی همچون عاج فیل، ۵ دلار دریافت می‌کرد. از استادان مهم او در آن سال‌ها می‌توان به بنجامین سیلیمان و جرمیا دی اشاره کرد که کلاس‌هایی درزمینه‌ی الکتریسیته برگزار می‌کردند. البته، تمرکز مورس در اولین سال‌های تحصیلات دانشگاهی روی هنر و نقاشی بود.

در سال‌هایی که مورس تحصیلات ابتدایی خود را می‌گذراند، تحقیق و توسعه در صنعت الکتریسیته در جریان بود. در سال ۱۸۰۰، الساندرو ولتا، مخترع ایتالیایی، توانست پیل ولتایی را طراحی کند و توسعه دهد که جریانی پایدار و ثابت از الکتریسیته را فراهم می‌کرد. در سال‌های بعد و توسعه‌ی فناوری تلگراف، آن اختراع نقشی حیاتی ایفا کرد

مورس در سال ۱۸۱۰، به خانه بازگشت و قصد داشت فعالیت اصلی خود را روی نقاشی متمرکز کند. واشینگتون آلستون، نقاش مشهور آمریکایی، در آن زمان مورس را تشویق می‌کرد فعالیت هنری را به‌طور جدی پیگیری کند. درمقابل، پدرش اصرار داشت او به‌عنوان کارآموز در کتاب‌فروشی کار کند و به‌مرور، وارد حرفه‌ی انتشارات شود. مورس به اصرار پدر به‌عنوان منشی و کارآموز در شرکت انتشاراتی دنیل مالوری مشغول‌به‌کار شد. پس از یک سال تلاش و تقلا، درنهایت والدین مورس راضی شدند او برای ادامه‌ی تحصیل در رشته‌های هنری به‌همراه آلستون به لندن برود.

دوران آموزش هنر در لندن با ورود به آکادمی سلطنتی هنر شروع شد. مورس در آنجا با تعدادی از نقاشان مشهور آن زمان، همچون بنحامین وست دیدار کرد و هنر را به‌صورت حرفه‌ای نزد آن‌ها آموخت. از هنرمندان شاخصی که در آن سال‌ها با مورس دوست و همکار بودند، می‌توان به چارلز لزی، ساموئل تیلور کالریج، شاعر مشهور، چالرز برد کینگ، نقاش آمریکایی و جان هاوارد پیت، هنرپیشه‌ی آمریکایی، اشاره کرد. ازجمله آثار مهم هنری مورس در آن سال‌ها می‌توان به «مجسمه‌ی کوچک و پرتره‌ی هرکول در‌حال‌مرگ» اشاره کرد که تحسین منتقدان را به‌همراه داشت. آن پرتره مدال طلای نمایشگاه هنر انجمن آدلفی را نیز برای مورس به‌همراه آورد.

مورس حین خلق پرتره‌ی دِلافایت در سال ۱۸۲۵، خبر بیماری همسرش را دریافت کرد. او از واشنگتن خود را به‌سرعت به خانه‌اش در نیوهاون رساند؛ اما همسرش چند روز قبل، از دنیا رفته بود. همین حادثه نقطه‌ی عطفی در زندگی مورس بود. اگرچه در آن سال موفقیت بزرگی در زندگی مورس رخ داد و به‌عنوان مدیر انجمن نقاشی نیویورک انتخاب شد، ذهنش درگیر حل مسئله‌ای مهم شده بود. او که از سرعت کُند انتقال پیام در ماجرای مرگ همسرش ناراحت و عصبانی بود، تحقیقات خود را برای توسعه‌ی سیستمی برای ارسال سریع‌تر پیام‌ها شروع کرد. در همان سال، ویلیام اشتروگن سیستم‌های الکترومغناطیسی را اختراع کرد. این سیستم‌ها یکی از اختراع‌های مهم و تأثیرگذار در تاریخ تلگراف محسوب می‌شوند.

در دهه‌های ابتدایی قرن نوزدهم، جوامع هنری آمریکا احترام زیادی برای مورس قائل بودند و او نیز فعالیت‌هایی جدی در سطح انجمن‌ها داشت. مورس در سال ۱۸۲۶، آکادمی ملی طراحی را در نیویورک تأسیس کرد و به‌عنوان بنیان‌گذار اصلی و اولین مدیر مشغول‌به‌کار شد. آن انجمن به‌نوعی رقیب آکادمی هنرهای زیبای آمریکا محسوب می‌شد. در ژوئن همان سال،‌ پدر ساموئل از دنیا رفت. یک سال بعد، ساموئل که سابقه‌ای هم در صنعت نشر داشت،‌ نشریه‌ی Academics of Art را در نیویورک چاپ کرد.

ورود به نبرد تلگراف
ساموئل مورس در سال ۱۸۲۹، فرزندانش را برای نگه‌داری به اعضای فامیل سپرد و سفری دریایی را به‌سمت اروپا آغاز کرد. او پس از دیداری مجدد با دِلافایت، برای نقاشی در گالری‌های واتیکان به رُم رفت. مورس در سال‌‌های بعد، تحقیقات متعددی برای درک بهتر آثار استادان بزرگ هنری کرد و از کلکسیون‌های متعدد هنری بازدید کرد. او نقاشی منظره را هم از همان سال‌ها شروع کرد و اکثر زمان خود را با جیمز فنیمور کوپر، دوست رمان‌نویسش می‌گذارند

در سال ۱۸۳۱، اتفاق مهمی در مسیر توسعه‌ی تلگراف رخ داد. جوزف هنری، دانشمند آمریکایی، اعلام کرد میدانی الکترومغناطیسی با استفاده از چندین لایه سیم عایق‌بندی‌شده کشف کرده است. او نشان داد چگونه آن میدان مغناطیسی توانایی ارسال سیگنال‌های الکتریکی را در فواصل طولانی دارد و احتمال موفقیت سیستم‌های تلگرافی را برای اولین‌بار مطرح کرد.

مورس در سال ۱۸۳۲ و در سفر دریایی به نیویورک، با چارلز توماس جکسون گفت‌وگو کرد و برخی مفاهیم الکترومغناطیس را برایش توضیح داد. جکسون نیز جزئیاتی از تحقیقات اروپایی‌ها درباره‌ی پدیده‌ی الکترومغناطیس را برای مورس بیان کرد. نقاش آمریکایی که از یافته‌های جدید الهام گرفته بود، طراحی نمونه‌ی اولیه‌ای از تلگراف الکترومغناطیسی را به‌همراه سیستم ارسال پیام کدگذاری‌شده با خط و نقطه در دفترچه‌اش کشید. 

زمانی‌که مورس درباره‌ی تلگراف تحقیق می‌کرد، دانشمندان بزرگ دیگری در اروپا مشغول طراحی و آزمایش سیستم‌های مشابه بودند. ازآن‌میان، می‌توان به کارل‌فریدریش گاوس، ریاضی‌دان مشهور آلمانی و ویلهلم وبر، دانشمند فیزیک، اشاره کرد. وبر در سال ۱۸۳۳ و یک سال پیش از آماده‌سازی نمونه‌ی اولیه‌ی مورس، اولین تلگراف الکترومغناطیسی را ساخته بود.

مخترعان انگلیسی، ویلیام کوک و چارلز ویتستون، محققان دیگری بودند که برای ساخت تلگراف با دیگر دانشمندان رقابت می‌کردند. آن‌ها ۴ سال پس از شنیدن خبر طراحی مورس، برنامه‌های تحقیقاتی خود را روی سیستم ارتباطی شروع کردند. منابع مالی بهتر دانشمندان انگلیسی باعث شد مدل کاربردی را سریع‌تر از دیگران بسازند. کوک تنها ۳ هفته پس از شروع تحقیقاتش، موفق شد تلگراف الکتریکی کوچکی بسازد. ویتستون نیز روی ارتباطات راه دور متمرکز بود.

دانشمندان انگلیسی در سال ۱۸۳۷، درنهایت اطلاعات خود را باهم ترکیب و سیستمی با استفاده از چند سیم ارتباطی بین دو ایستگاه راه‌آهن در انگلستان اجرا کردند. اولین ارتباط تلگرافی آن‌ها در خطِ‌آهن گریت‌وسترن و به‌طول حدود ۲۰ کیلومتر اجرا شد.

مورس اولین عکس‌های جهان از انسان را ثبت کرد

در سال ۱۸۳۸، اتفاق مهم دیگری در سفر به اروپا برای مورس رخ داد. او با لوئی داگر، مخترع فرایند عکاسی، ملاقات کرد. داگر عکاسی فرانسوی بود که فرایند ثبت عکس با استفاده از نورخورشید را کشف کرد. او رازهای کشف خود را دراختیار مورس گذاشت و هنرمند آمریکایی نیز با اهدافی بلندپروازانه به وطن بازگشت.

آشنایی مورس با فرایندهای عکاسی باعث شد اولین عکس‌ها با استفاده از نورخورشید را در آمریکا ثبت کند. به‌علاوه، او که سابقه‌ای طولانی در نقاشی پرتره داشت، برای اولین‌بار در جهان از چهره‌ی انسان عکاسی کرد. داگر هیچ‌گاه عکاسی از انسان یا موجود زنده‌ی دیگر را امتحان نکرده بود؛ چراکه فرایند او به ثبات طولانی‌مدت سوژه و اکسپوژر نیاز داشت. به‌هرحال،‌ مورس به‌همراه جان دابلیو دراپر، همکارش، آن نوع عکاسی را انجام داد.

سال‌های پایانی و مرگ
مورس در دهه‌های پایانی زندگی،‌ مشغول دعواهای حقوقی برای شناساندن رسمی حق اختراعش بر تلگراف بود. او که در سال ۱۸۴۸ با سارا الیزابت گریزوالد ازدواج کرده بود، در دهه‌‌‌ی ۱۸۵۰ و اوج درگیری‌های حقوقی، صاحب هفت فرزند بود. به‌هرحال، دعواهای حقوقی در سال ۱۸۵۴ در آمریکا به‌نتیجه رسید و دادگاه عالی آن کشور، حق استفاده از تلگراف را به مورس داد. از آن زمان، همه‌ی شرکت‌های آمریکایی مشتریِ سیستم تلگراف باید حق مجوز به مورس پرداخت می‌کردند.

در سال ۱۸۶۶، سفر خانوادگی مهم مورس در سال‌های کهن‌سالی وی و به‌همراه همسر دوم و چهار فرزند انجام شد. آن‌ها به فرانسه سفر کردند و مورس به‌عنوان نماینده‌ی آمریکا در نمایشگاه بین‌المللی پاریس حضور یافت. او تا سال ۱۸۶۸ در فرانسه ماند و مجددا به نیویورک بازگشت. در سال ۱۸۷۱، در مراسم بزرگ‌داشتی مجسمه‌ای از ساموئل مورس در پارک مرکزی نیویورک رونمایی شد و او هم پیامی برای یادبود به سرتاسر جهان تلگراف کرد.

ساموئل مورس در ۲آوریل۱۸۷۲ در ۸۱ سالگی از دنیا رفت. جسد او در گورستان گرینوود بروکلین دفن شد. او که زمانی با فقر شدید دست‌وپنجه نرم می‌کرد، در زمان مرگ میراثی به ارزش حدودی ۱۰.۵ میلیون دلار کنونی از خود برجای گذاشت. البته، قطعا آنچه بیش از ثروت مادی مورس اهمیت دارد، یادگار بزرگ او، یعنی تلگراف است که پایه‌های ارتباطات دنیای مدرن را شکل داد.

جوایز و افتخارات
منابع تاریخی می‌گویند در آن سال‌ها، سفیر آمریکا در پاریس ۴۰۰,۰۰۰ فرانک فرانسه (معادل ۸۰,۰۰۰ دلار آن زمان) از دولت‌های فرانسه، اتریش، بلژیک، هلند، پیمونت، روسیه، سوئد، توسکانی و ترکیه دریافت کرد که همگی با هدف قدردانی از ساموئل مورس به‌خاطر اختراع تلگراف بود.

مورس نشان‌ها و جایزه‌های افتخاری متعددی از فرمانروایان و دولت‌های متعدد جهان دریافت کرد. برای مثال، در سال ۱۸۴۷، سلطان عبدالمجید نشان افتخار ترکیه از جنس الماس و در سال ۱۸۵۱، پادشاه پروس نشان طلای پروس و در سال ۱۸۵۲، پادشاه ورتمبرگ نشان طلای هنر و علوم را را به مورس اهدا کردند. از دیگر افتخارات مورس می‌توان به دریافت نشان طلای علم و هنر امپراتوری اتریش و صلیب شوالیه در لژیون دونور از امپراتوری فرانسه و صلیب‌های افتخاری شوالیه در کشورهایی همچون دانمارک، پرتغال، ایتالیا و اسپانیا اشاره کرد. علاوه‌بر آن، مورس به‌صورت افتخاری در چندین مؤسسه و سازمان علمی جهانی نیز عضویت داشت.

از جدیدترین افتخاراتی که به‌نام ساموئل مورس ثبت شدند، ثبت اختراع تلگراف به‌عنوان نقطه‌ی عطف سازمان IEEE در سال ۱۹۸۸ است. به‌علاوه، در سال ۱۹۷۵، نام او وارد تالار افتخارات مخترعان آمریکا شد.