فرقی ندارد که در چه مقطعی تحصیل می کنید و یا حتی فقط برای گذران وقت مطالعه می‌کنید. مسلما افراد بسیاری را دیده‌اید که از سرعت پایین مطالعه‌شان ناراضی‌اند و در‌به‌در به دنبال یادگیری روش‌های مطالعه سریع هستند. اما آیا واقعا ممکن است که علیرغم افزایش سرعت مطالعه بازده ما از آن کاهش نیابد؟ بسیاری از مردم بر این باورند که بالا بردن سرعت مطالعه بدون کاهش درک مطلب غیر ممکن است. اما خوب است بدانید که شما با رعایت تنها چند نکته ساده باعث افزایش سرعت و بازده خود از مطالعه خواهید شد.
در واقع بالا بردن سرعت مطالعه کار محیرالعقول و سختی نیست. بیشتر مردم به این دلیل اعتقاد دارند که انجام آن غیر ممکن است که فکر می کنند برای مطالعه سریع نیازمند نیروهای ماورایی هستند. در حالی که تنها با یادگیری تعدادی از ساده‌ترین و البته بهتری روش‌های مطالعه سریع، هر کسی می‌تواند سرعت مطالعه خود را چند برابر کند. در این مقاله ما شما با انواع تکنیک‌ها و روش‌های مطالعه سریع آشنا خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید.
افزایش سرعت مطالعه با آماده سازی ذهنداشتن ذهنیت مناسب برای انجام هرکاری باعث می‌شود ما در انجام کارهایمان جلوتر بیفتم. مثلا اگر قرار است در آزمون ورودی دانشگاه شرکت کنیم و می‌خواهیم روش های تندخوانی برای کنکور را یاد بگیریم، قبل از هرکاری می بایست اول از لحاظ ذهنی، هم آماده شرکت در کنکور باشیم و هم آماده یادگیری روش‌های مطالعه سریع شویم. برای افزایش سرعت و بازده مطالعه نیز لازم است که ابتدا خود را از لحاظ ذهنی آماده کنیم. این کار از چند طریق ممکن است انجام شود:
دلیل انجام کاری که انجام می دهیم را بدانیم
صدای درونمان را کنترل کنیم
بر روی مطالعه تمرکز کنیم ۱-
افزایش سرعت مطالعه با متقاعد ساختن ذهناولین قدم برای آماده سازی ذهن خود جهت یادگیری مطالب جدید، متقاعد کردن خودمان است. این کار سبب می شود که در حین مطالعه ذهنمان مشغول افکار دیگر نشود. همچنین دانستن هدف سبب می‌شود که شما مسیر خود را در ادامه راه بشناسید. وقتی که ما شروع به مطالعه متنی می کنیم، باید قبل از هرچیزی از خود بپرسیم که:
چه هدفی از مطالعه آن داریم؟
آیا مطالعه آن چیزی به ما اضافه می کند؟
آیا اگر آن را به خوبی مطالعه نکنیم و یاد نگیریم خطری ما را تهدید خواهد کرد؟
پاسخ به این سوالات هم موجب آماده شدن مغز شما برای مطالعه می‌شود. این کار به شما کمک می‌کند که با دانستن تهدید‌ها و فرصت‌هایی که با مطالعه کردن یا نکردن به سراغتان می‌آیند، با انگیزه و میل بیشتری مطالعه کنید. زمانی که شما انگیزه بیشتری برای مطالعه کردن داشته باشید، سرعت مطالعه‌تان هم افزایش خواهد یافت. همچنین پاسخ دادن به سوالاتی مثل این باعث خواهد شد که شما بسیار ساده‌تر و هدفمند‌تر از گذشته هدف گذاری کنید. هدفگذاری بدون شک یکی از مهمترین عواملی است که به بالا بردن سرعت مطالعه کمک می کند.
۲-
کنترل صدای درونی و دور ریختن افکار منفیکارتون ماجراهای گالیور را یادتان هست؟ “گلام” یکی از لی‌لی‌پوتی‌ها در این کارتون بود که مدام از جمله “من میدونستم” استفاده میکرد و همیشه منفی‌بافی میکرد. همه ما درون ذهنمان یک “گلام” داریم که همیشه در حال غر زدن است. خصوصا در زمان انجام کارهایی که نیازمند تمرکز بالایی هستند. اما تفاوت صدایی که در ذهن ما وجود دارد این است که این صدا فقط به گفتن جمله “من میدونستم” اکتفا نمی کند. بهتر است اینگونه بگوییم که همه ما در هنگام انجام هرکاری به صورت ناخودآگاه به این فکر میکنیم که اگر نتوانیم در انجام آن موفق شویم چه اتفاقی میافتد؟ یا حتی بدتر از آن به این فکر می کنیم که اینکار را انجام دهیم که چه؟!
دلیل اصلی آن هم این است که ما مرحله اول یعنی متقاعد ساختن ذهن را نگذرانده‌ایم. اما این صدای درونی ممکن است حتی پایش را از این هم فراتر بگذارد. مثلا یک حالتی که معمولا در هنگام مطالعه کردن رخ می دهد، دوباره خوانی مطالبی است که قبلا آنها را خوانده‌ایم. این مشکل تقریبا در اکثر افراد مشاهده می شود. حالا که فهمیدیم اگر به صدای “گلام ” درون مغزمان گوش بدهیم چه مضراتی برای ما خواهد داشت، بهتر است فکری کنیم که این مشکل را به طور کامل برطرف کنیم. اما اگر ذهنمان را هم متقاعد کردیم و باز هم نتوانستیم صدای درونمان را کاملا ساکت کنیم چه؟ نگران نباشید چرا که ما در ادامه به شما خواهیم گفت که چگونه با ساکت کردن صدای درونتان باعث افزایش بازده و سرعت مطالعه خود شوید.
۳-
افزایش تمرکز = افزایش سرعت مطالعههمانطور که دیدید هر دو نکته ای که تا الان گفته شد تا حد بسیار زیادی به هم مرتبط بودند و حالا با گفتن این نکته پازل آماده سازی ذهنی شما تکمیل خواهد شد. افزایش تمرکز و کنترل ذهن باعث می شود که توجه شما تنها به مطالعه کردن معطوف باشد و به مسائل کم اهمیت و حاشیه ای توجه نکنید. برای انجام این کار لازم است که حتما اول دو مرحله قبل را گذرانده باشید. چرا که در درجه اول بعد از متقاعد کردن ذهن، شما یک هدف مشخص دارید که می توانید به سادگی بر روی آن تمرکز کنید.
برای اینکه بتوانید بهتر روی مطالعه‌تان تمرکز کنید لازم است در قدم اول به خودتان و کاری که می‌کنید باور داشته باشید. باور داشتن به خود باعث می‌شود که از قید و بند بسیاری از نگرانی‌ها و تنش‌هایی که ممکن است در شما استرس ایجاد کنند رها شوید. زمانی که افکار منفی زیادی در ذهن شما وجود نداشته باشند شما می‌توانید راحتتر از گذشته بر روی کاری که انجام می‌دهید تمرکز کنید. همانطور که دیدید که تمام این نکات گفته شده کاملا به هم مرتبط هستند. برای اینکه بهترین بهره را از این تکنیک‌ها ببرید بهتر است که همه آن ها را همزمان انجام دهید تا بتوانید سرعت مطالعه تان را افزایش دهید.
اما به جز آمادگی ذهنی برای مطالعه کردن، اگر در هنگام مطالعه نیز از برخی تکنیک‌ها استفاده کنیم، قادر خواهیم بود که سرعت مطالعه خود را افزایش دهیم. دانستن این روش‌های مطالعه سریع نه تنها باعث می‌شود که ما سریعتر مطالعه کنیم. بلکه به مغز ما کمک می کند تا هرچه زودتر این مطالب را به حافظه بلند مدت خود انتقال دهیم تا همیشه در ذهنمان بمانند.
۴-
دسته بندی مطالب برای بالا بردن سرعت مطالعهیکی از بهترین روش‌ها برای افزایش سرعت مطالعه دسته‌بندی مطالب است. برای دسته‌بندی مطالب لازم است که محتوایی که نیاز دارید مطالعه کنید را بر اساس میزان سختی، پیچیدگی و یا حجم آنها دسته بندی کنید. بهتر است اول مطالب پیچیده‌تر را مطالعه کنید. این کار باعث می‌شود شما در ابتدا مطالبی که نیاز به وقت و انرژی بیشتری برای یادگیری آنها دارید را به خوبی و با حداکثر پتانسیل مغزتان مطالعه کنید. پس از مطالعه حجم زیادی از مطالب سخت نوبت به بخش‌های آسان‌تر می‌رسد. زمانی که پس از مطالعه حجم زیادی از مطالب سخت به سراغ قسمت‌های آسان تر می‌روید، آنها را راحتتر یاد می‌گیرید. چرا که این مطالب حالا حتی بیش از پیش به نظرتان ساده می‌آیند.
همچنین خواندن قسمت های ساده تر می تواند باعث استراحت مغز شما شود. جالب است بدانید که رعایت چنین نکته ی ساده ای می تواند تا حد بسیار زیادی کیفیت و سرعت مطالعه شما را افزایش دهد. گاهی اوقات بسیاری از مشکلات ما از آنجا نشات می گیرد که نمیدانیم هر کاری را چگونه انجام دهیم. دانستن روش های مطالعه سریع مثل اینکه چگونه کتاب بخوانیم اولین قدم ما برای افزایش سرعت و بازده مطالعه در حین مطالعه کردن است.
۵-
انتخاب بهترین روش برای افزایش بازده مطالعهآیا میتوان یک روش را به عنوان بهترین روش برای مطالعه انتخاب کرد؟ مسلما خیر. ما انسان‌ها مغز‌های متفاوتی داریم. همین عامل باعث شده که هرکدام از ما به اشکال گوناگون و با استفاده از روش‌ها و ترفند‌های مطالعه سریع متفاوتی مطالب را یاد بگیریم. پس نمی‌توان به طور قاطع گفت که بهترین روش برای مطالعه و یادگیری چیست. برای مثال من همیشه از ویدیو ها و فایل ها صوتی برای بهتر یاد گرفتن مطالب استفاده می کنم، در حالی که برخی افراد فقط به کتاب بسنده می کنند. یا مثلا اینکه شما شاید ترجیح دهید که مطالب درسی را در طول ترم بخوانید. در حالی که دوستتان فقط و فقط به درس خواندن در شب امتحان اعتقاد داشته باشد.
بالا بردن سرعت مطالعهبرای فهمیدن اینکه کدام یک از روش های مطالعه و یادگیری برای شما مفید ترند راهی بجز آزمون و خطا ندارید. برای این کار می توانید یک قسمت از هر درسی را به بخش های کوچکتر تقسیم بندی کنید. سپس برای یادگیری هر یک از این بخش ها از متد های متفاوت استفاده کنید. در پایان خود را بیازمایید تا ببینید که کدامیک از این روش ها بهتر مطالب را به حافظه شما منتقل می کنند.
فراموش نکنید که قرار نیست صرفا یک روش را انتخاب کنید و از آن برای یادگیری مطالب مختلف استفاده کنید. بسته به نوع درسی که قرار است مطالعه کنید باید نوع متدی که استفاده می کنید را هم تغییر دهید. در اکثر مواقع استفاده از تلفیقی از این روش ها باعث افزایش سرعت و بازده مطالعه شما خواهد شد، پس برای بالا بردن سرعت مطالعه خود، محدود به یک روش نباشید.
۶-
افزایش سرعت مطالعه با انتخاب زمان و مکان مناسبانتخاب جایی که در آن مطالعه می کنیم بسیار اهمیت دارد. برخی افراد ترجیح می دهند که در کتابخانه و در سکوت کامل مطالعه کنند. در حالی که برخی دیگر دوست دارند در اتاق شان و در حالی که یک موسیقی ملایم در حال پخش شدن است، به مطالعه کردن بپردازند. این نکته هم دقیقا مثل نکته قبلی اختیاری است و هرکس با توجه به روحیاتی که دارد می تواند با انتخاب مکان مناسب باعث افزایش سرعت مطالعه خود شود. اما چند مطلب را باید حتما رعایت کنیم. اول اینکه بهتر است مکانی که قرار است در آن مطالعه کنید دمای مطلوبی داشته باشد. همچنین بهتر است جایی مطالعه کنید که از عواملی که باعث حواس پرتی شما می شوند (مثل تلویزیون) به دور باشد.
از سوی دیگر این که چه زمانی مطالعه کنیم هم می‌تواند بر روی افزایش یا کاهش سرعت مطالعه ما موثر باشد. نتایج تحقیقات متعدد نشان می‌دهند که مطالعه در صبح به دلیل اینکه ما از بسیاری درگیری‌های فکری روزمره به دور هستیم، از سایر زمان‌ها بهتر است. همچنین صبح‌ها مغز ما آمادگی کامل برای دریافت مطالب جدید را دارد. وبه علاوه به خوبی می‌تواند آن ها را تجزیه و تحلیل کند. اما زمان مطالعه فقط محدود به صبح و شب نیست. مطالعه کردن زمانی که از لحاظ عاطفی یا بدنی حال خوبی ندارید نه تنها بسیار کند انجام می شود، بلکه فایده زیادی هم نخواهد داشت. بهتر است همانطور که گفتیم، اول خود را از لحاظ ذهنی آماده کنیم و سپس درس‌خواندن را شروع کنیم.
۷-
یادگیری مهارت های مطالعهشاید مهمترین و حیاتی ترین بخش این مقاله همین بخش پایانی آن باشد. برای این که هرکاری را بهتر انجام بدهیم، بهتر است که مهارت‌های مربوط به آن را نیز فرا بگیریم. مثلا به شخصه زمانی که در آموزشگاه‌ها تدریس زبان می‌کردم، معمولا با مشکلاتی مواجه بودم که عموما بخاطر کم تجربگی‌ام بود. نداشتن تجربه کافی و آشنا نبودن با مهارت‌های تدریس باعث شده بود که علیرغم تسلط خوبی که بر روی زبان انگلیسی داشتم نتوانم درآمد چندانی از تدریس زبان کسب کنم.
اما بعد از شرکت در دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های متفاوت توانستم تا حد زیادی تدریسم را بهبود ببخشیم و در نتیجه درآمدم را افزایش دهم. همین نکته در مورد افزایش سرعت و بازده مطالعه نیز صدق می‌کند. زمانی که شما مهارت‌هایی مثل تندخوانی را بلد باشید قادر خواهید بود که با سرعت بالاتری مطالب را مطالعه کنید. اما شاید همچنان مطمئن نباشید که آیا تندخوانی واقعیت دارد یا نه؟
بد نیست بدانید که تمام کسانی که رکورد تندخوانی را در اختیار دارند هم در ابتدای راه مثل شما فکر می‌کردند. اما تفاوت آنها در این بود که تصمیم گرفتند این مهارت را یاد بگیرند و از آن بهره ببرند. زندگی کوتاه‌تر از آن است که برای فهمیدن هرچیزی بخواهیم آن را شخصا تجربه کنیم. پس بهتر است از یافته‌ها، گفته‌ها و تجربیات دیگران بهترین بهره را ببریم.
راه‌های بسیار زیادی برای افزایش سرعت مطالعه وجود دارد. اما برای اینکه بهترین نتیجه ممکن را بگیرید و علاوه بر مطالعه سریع، درک مطلب بالایی هم داشته باشید، به شما پیشنهاد می کنیم که حتما این تکنیک‌های بالا بردن سرعت مطالعه را همزمان با هم اجرا کنید. گاهی اوقات رعایت نکردن یک نکته ممکن است تمام زحمات شما را بر باد دهد. پس حتما همه این نکات را برای بالا بردن سرعت مطالعه در نظر بگیرید.
