مهروماه

این‌ها علامت‌های راهنمایی و رانندگی شما در حین کار با دستگاه‌های کامپیوتری هستند. نشان‌ها و علامت‌هایی به سرعت قابل تشخیص و آشنا که در طول یک روز استفاده از کامپیوترها و دیگر ابزارهای دیجیتال به کرات از آن‌ها استفاده می‌کنید، فشارشان می‌دهید، روی آن‌ها کلیک می‌کنید یا به آن‌ها خیره می‌شوید.

اما واقعا تا چه اندازه در مورد آن‌ها می‌دانید؟ از کجا آمده‌اند؟ برای نخستین بار کجا مورد استفاده قرار گرفته‌اند؟ چرا به این شکل طراحی شده‌اند؟ این‌ها چیزهایی است که در ادامه در مورد ۱۱ تا از این نشانه‌ها توضیح خواهیم داد.

Power

 

این علامت را حتی روی تیشرت‌ها هم می‌توانید ببینید و همچنین این علامت به شما می‌گوید که با کدام دکمه تویوتای پایروس‌تان را روشن کنید. در زمانی دور (البته نه چندان !!) و در زمان جنگ جهانی دوم، مهندسین برای علامت‌گذاری وضعیت روشن و خاموش کلیدهای ابزارهای مختلف، سوییچ‌های روتاری و دیگر ابزارهای دو وضعیتی از سیستم دودویی استفاده می‌کردند. ۱ به معنی روشن و ۰ به معنی خاموش بود. در سال ۱۹۷۳ کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیکال (International Electrotechnical Commission) به صورتی پراکنده از یک دایره شکسته به همراه خطی در درون آن به عنوان علامت «وضعیت آماده به کار» یا Standby استفاده کرد و تا هم‌اکنون هم به این کار ادامه می‌دهد. اما انستیتوی مهندسین الکترونیک و الکتریک (همان IEEE یا Institute o Electrical and Electronical Engineers) به این نتیجه رسید که این علامت مبهم است و تعریف آن را تغییر داد تا تنها معرف کلید Power باشد.

کلید Command اپل

به نظر شما Campgroundهای سوئدی (محل‌های اردوگاهی و تفریحی) و محصولات اپلی که به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرند، چه نقطه مشترکی می‌توانند داشته باشند؟ به اعتقاد اندی هرتزفلد (Andy Hertzfeld) که از اعضای تیم اصلی توسعه‌دهندگان مک بوده است، چیزهای مشترک زیادی وجود دارد. زمانی که هرتزفلد با دیگر اعضای تیم در حال تلاش برای ترجمه مستقیم دستورات منوها به ترکیب‌هایی از صفحه‌کلید بودند، تصمیم گرفتند کلیدی با عملکرد خاص را به صفحه‌کلید اضافه کنند. ایده آن‌ها بسیار ساده بود: زمانی که این کلید در ترکیب با سایر کلیدها فشرده شود، این کلید «اپل» دستور متناظر در منو را انتخاب خواهد کرد (کاری که ALT در پی‌سی‌ها انجام می‌دهد). جابز از این کار نفرت داشت، یا به عبارت دقیق‌تر از علامتی که برای این کلید انتخاب شده بود بدش می‌آمد. آن زمان قرار بود روی این کلید دوباره تصویر لوگوی اپل نقش ببندد. هرتزفلد واکنش او را به یاد دارد: «تعداد زیادی لوگوی اپل روی صفحه نمایش وجود دارد (در کنار همه مخفف‌ها). این احمقانه است. ما داریم لوگوی اپل را لوث می‌کنیم.» طراحی مجدد به سرعت انجام شد و طی آن سوزان کر (Susan Kare) هنرمند گرافیست اپل به سراغ یک فرهنگ علامات بین‌المللی رفت و بالاخره یک علامت گل مانند را انتخاب کرد که در سوئد برای نشان دادن نقاط جذاب در نقشه‌های Campground به کار می‌رفت. این علامت که به حلقه گورگون یا Gorgon Loop، حلقه بی‌پایان و Splat نیز مشهور است، در استاندارد یونی‌کد برای نشان دادن «مکان‌های جالب توجه» تعریف شده است. البته این علامت مدت‌ها است که روی صفحه‌کلیدهای اپل هم جا خوش کرده است.

Bluetooth

شما هم احتمالا داستان پادشاه دانمارک در قرن دهم یعنی هارالد بلاتاند (Harald Blåtand) را شنیده‌اید، چرا که به بلوتوث مربوط است. او به عنوان یکی از عاشقان تمشک آبی (‌Blueberry) شناخته می‌شد و همواره حداقل یکی از دندان‌هایش در اثر خوردن آن‌ها آبی بود و غیره و غیره و غیره. چیزی که ممکن است شما ندانید این است که علامت بلوتوث در واقع ترکیبی از دو نشان مخصوص است حروف اول اسم هارالد را تداعی می‌کنند. و البته بد نیست بدانید که اولین دستگاه گیرنده بلوتوث هم شکلی مانند یک دندان داشت و احتمالا حدس زده‌اید که آبی بود! اما این بازی با نشانه‌ها این‌جا هم تمام نمی‌شود. آن‌طور که گروه تخصصی بلوتوث می‌گوید: «بلاتاند عنصری کلیدی در متحد کردن قبیله‌ها و فرقه‌های متعددی بود که در منطقه‌ای که اکنون نروژ، سوئد و دانمارک را تشکیل می‌دهد مدت‌ها با یکدیگر در جنگ بودند. درست همان طور که فناوری بلوتوث هم طراحی شده است تا امکان همکاری و تعامل را میان صنایع گوناگون مثل محاسبات، تلفن‌های همراه و شرکت‌های خودروسازی فراهم آورد.»

USB

نماد USB که به عنوان بخشی از مشخصات و خصوصیات نسخه ۱.۰ USB ارایه شد، به گونه‌ای طراحی شده است که یادآور نیزه سه شاخه نپتون (خدای دریاها در روم باستان) باشد. البته لازم نیست که شما هم دوره بیافتید و با فلش درایوتان به مردم سیخونک بزنید یا سعی کنید دلفین‌ها را تحت فرمان خودتان درآورید! به جای سه تا مثلث نوک‌تیز در انتهای این نیزه سه سر، سازندگان USB تصمیم گرفتند دو تا از آن‌ها را به مربع و دایره تبدیل کنند. دلیل انجام این کار تاکید بر این موضوع بود که به کمک این استاندارد می‌توان طیف وسیعی از ابزارهای جانبی را به کامپیوترها متصل کرد.

نماد Play

اگرچه علامت‌های Play و Pause از اساس به دنیای کامپیوترها تعلق ندارند، اما راه خودشان را به سرعت به صفحه‌کلیدها، مدیاپلیرها (واقعی و مجازی) و تقریبا هر دستگاهی که امکان پخش صدا و تصویر را داشته باشد، باز کرده‌اند. متاسفانه نه خاستگاه این مثلثی که به سمت راست اشاره می‌کند معلوم است و نه خاستگاه دو میله عمودی که علامت Pause را می‌سازند. این دو علامت نخستین بار در اواسط دهه ۶۰ میلادی روی دستگاه‌های Reel-To-Reel و کاست‌ها به عنوان نشان‌دهنده‌های جهت حرکت نوار ظاهر شدند. در برخی موارد علامت دیگری با دو مثلث چسبیده به هم نیز در کنار آن‌ها وجود داشت که نشان دهنده حرکت سریع نوار به جلو یا عقب بود. مفهوم آن‌ها کلا ساده بود! جهت پیکان Play جهت حرکت نوار در هنگام پخش را مشخص می‌کرد.

Pause

بسیاری می‌گویند علامت pause در ترسیم‌های شماتیک الکتریکی نشان‌دهنده یک اتصال یا کلید در وضعیت باز است. برخی هم می‌گویند این همان علامت Stop است که قسمتی از مرکز آن حذف شده است. ما البته بیشتر به یک تعریف کلاسیک‌تر علاقه‌مندیم که می‌گوید: خاستگاه این علامت نمادی در نت‌نویسی به نام caesura است که نشان‌دهنده یک توقف کوتاه مدت یا pause است.

حالت Sleep

افراد معمولا با حالت «آماده به کار» یا Standby مشکل‌دارند، چرا که برای یک دستگاه الکتریکی وضعیت عجیبی است که نه روشن باشد و نه خاموش! به همین دلیل IEEE بعد از این‌که علامت صفر و یک را به عنوان نشان power مورد استفاده قرار داد، به این نتیجه رسید که به یک نام‌گذاری مجدد احتیاج دارد. به همین دلیل آن‌ها وضعیت Standby را حالت خواب یا Sleep نامیدند که نشان‌دهنده حالتی بود که انسان‌ها در آن نه کاملا روشن و نه خاموش هستند! امروزه یک هلال ماه تبدیل به نشان استاندارد حالت sleep در آمریکا و اروپا شده است. و البته جنبه استعاری بسیار قدرتمندی دارد. امروزه اگر به ژاپن بروید، معمولا به جای این هلال ماه بعضا با علامت Zzzz روبرو خواهید شد.

AT sign

و اما @، تنها علامت این فهرست که توانسته است به بخش طراحی و معماری موزه هنرهای معاصر (MoMa سرنام Museum of Modern art) راه یابد. اما این علامت چگونه طی سال‌ها به این جایگاه دست یافت؟ این قضیه به احتمال زیاد ارتباطی با خاستگاه‌های قدیمی و مرموز دوران نخستین شبکه‌های کامپیوتری داشته باشد. این علامت البته نام‌های دیگری هم دارد. در فرانسه و ایتالیا به آن حلزون، در چین موش کوچک، و در آلمان دم میمون هم می‌گویند. در سال ۱۹۷۱ ریموند تاملینسون (Raymond Tomlinson) یکی از برنامه‌نویسان ‌Bolt, Beranek & Newman تصمیم گرفت که علامتی را میان آدرس‌های شبکه‌های کامپیوتری اضافه کند تا کاربران را از ترمینال‌ها متمایز کند. البته پیش از تاملینسون هم این علامت به عنوان یک مخفف مورد استفاده در محاسبات مالی (به معنای «به قیمت هر واحد») روی صفحه‌کلید ماشین تحریرهای American Underwood در سال ۱۸۸۵ ظاهر شده بود. اگر کمی به عقبتر برگردیم اوضاع حتی از این هم غامض‌تر می‌شود. برخی معتقدند ریشه‌های @ به قرن ششم میلادی بر می‌گردد، زمانی که راهب‌ها به این نتیجه رسیدند که این علامت برای نوشتن ad در زبان لاتین (به معنای at یا toward) راه‌حل بهتری است که با AD یا Anno Domini (نشان‌دهنده سال‌های پس از میلاد مسیح) هم اشتباه گرفته نمی‌شود.

Firewire

پیش‌ترها یعنی در سال ۱۹۹۵، گروه کوچکی در اپل (که توسعه‌دهنده اصلی Firewire است) در پی طراحی نشانی بودند که بتواند به دقت خصوصیات فناوری جدیدی را که در حال کار روی آن بودند بازتاب دهد. این رابط در اصل به عنوان یک جایگزین سریال برای اسکازی (SCSI) طراحی شده بود. جذابیت اصلی فایروایر این بود که اتصال پرسرعتی را برای دستگاه‌های صوتی و تصویری دیجیتال وعده می‌داد. به این ترتیب طراحان بر سر نشانی به توافق رسیدند که سه بازو داشت. این سه بازو نشان‌دهنده صوت، تصویر و داده بودند. در ابتدا این علامت قرمزرنگ بود، اما بعدتر به دلایل نامعلومی به رنگ زرد تغییر کرد.

SBBOD

این علامت خطر با نام‌های بسیاری شناخته می‌شود: چرخ هیپنوتیزم کننده مجازات، پیتزای در حال دوران، مارپیچ مرگ و SBBOD سرنام Spinning Beach Ball Of Death. اپل به صورت رسمی این نشان را «نشانگر دورانی انتظار» یا Spinning Wait Cursor می‌نامد، اما کاربران مک معمولا با آهی عمیق به استقبال این نشانه می‌روند. این نشان اولین بار در OS X اپل ظاهر شد و نشان‌دهنده این بود که یکی از برنامه‌ها به رویدادهای سیستمی پاسخ نمی‌دهد. همان‌گونه که بسیاری اشاره کرده‌اند، این نشانه در واقع نسخه تکامل‌یافته نشانگر انتظار «ساعت مچی» بود که اپل در نخستین نسخه‌های Mac OS به کار برده بود. در حالی که ریشه‌های طراحی این نشانه نامعلوم است، اپل به احتمال زیاد از آیکون ساعت صرف‌نظر کرده است چرا که این آیکون به کاربران یادآوری می‌کرد که در حین قفل بودن برنامه وقت‌شان است که در حال تلف شدن است. به رغم همه این‌ها، این نمونه جدید تنها یک چیز را ثابت کرده است: کاملا ممکن است از یک چرخ دوار هیپنوتیزم کننده و زیبا متنفر بود!

توضیح اضافه: بسیاری اشاره کرده‌اند که ریشه‌های این علامت به NeXTstep نیای بزرگ OS X باز می‌گردد. الکس مارتین (Alex Martin) از خوانندگان گیزمودو اشاره کرده است که: «هدف اولیه SBBOD نشان دادن دیسک نوری-مغناطیسی بود که NeXTstep OS از طریق آن (و البته به کندی) بوت می‌شد»

Ethernet

با این‌که تاریخ «اختراع» این محصول به سال‌های بسیار دور باز می‌گردد، اما چیزی که ما اکنون به عنوان نماد پورت شبکه می‌شناسیم در واقع توسط دیوید هیل (David Hill) از آی‌بی‌ام طراحی شده است. به گفته هیل این علامت بخشی از مجموعه علامت‌هایی بود که هدف از طراحی همه آن‌ها این بود که نشان‌دهنده اتصالات مختلف شبکه‌ای باشند که در هر لحظه در دسترس بود. آرایه‌ای از بلوک‌ها که از عمد سلسله‌مراتبی چیده نشده‌اند و هر کدام نشان‌دهنده یک ترمینال یا کامپیوتر است. در حالی که هیل هیچ اشاره مستقیمی به اسکیس‌های اولیه باب متکالف (Bob Metcalfe) از Ethernet نمی‌کند، کاملا آشکار است که این نشانه مدرن تا چه حد از آن‌ها الهام گرفته است.