روش های جمع بندی (روش غلط – روش درست)
قبل از اینکه روش صحیح و اصولی را توضیح دهیم، قصد داریمروش غلط و متداول دربین داوطلبان را بیان کنیم:
در این روش، داوطلب، تمامیدرس های خود را از روی مطلب های خلاصهنویسی شده
یا جزوه هایش، طبق یک برنامهجامع مطالعه می کند و شاید تا روز کنکور، این
کار را چندین بار انجام دهد. در این روش، دو اشکال عمده وجود دارد: اول
اینکه شما مطلبهای غیرضرور رانیز مطالعه خواهید کرد، و دوم اینکه هیچ گاه
احساس تسلّط بر دروس و منابع نمیکنید، و درحقیقت احساس میکنید که باید
دوباره آنها را مرور کنید.
روش صحیح جمع بندی
این روش، شامل دو مرحلهاست:
الف:خود آزمایی به شیوه آزمون دادن
در این روش، شما زمان خود را به دوره های دو یا سه روزه تقسیم می کنید و
صبحروز اول را آزمون میدهید؛ البته این آزمون باید یک کنکور جامع باشد که
بهتر استاز سؤالات کنکور سال های گذشته بوده و در صورت امکان، شرایط کنکور
نیز شبیه سازی شود.
ب:تحلیل آزمون
پس از یک استراحت کوتاه، آزمون خود را سؤال به سؤال(در هر درس)تحلیل کنید و
در یک برگه، مبحثهایی از هر درس را که غلط جواب دادهیا نتوانستهاید پاسخ
دهید، یادداشت کنید.
اکنون باید برای مدت زمان باقیمانده،یک برنامه جامع بنویسید. برای انجام
این کار، ابتدا در هر درس، یک اولویت مهم را معین کنیدو در برنامه ریزی خود
قرار دهید و برای هر دو گروه درس های عمومی و اختصاصی حتماً وقت کافی
بگذارید.برنامه ریزی را دقیق انجام دهید (چه مبحثی، کدام منبع و(… و در
زمان اجرای برنامه، نگران ضعف و دوره مطالبنباشید؛ چون هر ضعفی که داشته
باشید، به طور حتم در آزمون بعد، معین خواهدشد.با اعمال این شیوه و آزمون
هایی که شما برای سنجش خود انجام میدهید، هم مرور بسیار خوبی خواهید داشت و
نیز با حذف مطالبی که مطمینید تسلّط کامل به آنها دارید، وقت بیشتری برای
مرور دیگر موضوعات و درسهایی دارید که در آنها احساس ضعف بیشتری میکنید.
مزیت های روش صحیح جمع بندی
این روش، مزیت های بسیار زیادی دارد که بهچندمورد آن اشاره خواهیم کرد:
1- مرور همه مطالب
در یک کنکور استاندارد، اغلب از تمامی مبحث ها، دست کم یک سؤالوجود
خواهد داشت، و اگر چنین هم نباشد، در چند آزمونی که شما انجام خواهید داد،
به طور قطع شما از هر مبحث، دستکم به یک سؤال پاسخ خواهید داد. انجام این
کار سبب میشود که اطلاعات شما در تمامی بحث هایاختصاصی و عمومی سنجیده
شود.
2- رفع اشکال عمده و عدم اتلاف وقت
در این روش، هر بار که آزمون میدهید، بخشی از اشکالهای شمابرطرف
میشود و هر بار در مقایسه با دفعه گذشته، آمادگی شما بالاتر میرود؛درضمن،
چونمطالبی را که می دانید، درست پاسخ خواهید داد، دیگر وقتی برای مطالعه
آنها سپرینخواهید کرد؛ بنابراین، وقتتان تلف نمیشود.
3- تمرین مهارت های آزمون دادن
به طورحتم تا زمانی که در شرایط آزمون های مشابه کنکور قرار نگرفته
باشید، متوجه نخواهید بود که داشتن اطلاعات کافی برای پاسخگویی به سؤال،
کافی نیست و باید بامهارت های آزمون دادن، آشنا بوده و آنها را به کار
ببندید .این مهارت ها،نیازمند تمرین هستند و تنها راه آموختن آنها، تجربه
کردن است. در این روش، شما اینمهارت ها را هر سه روز یک بار تمرین می کنید.
دوران جمع بندی، زمانی برای دوره درسها
همان گونه که قبلاً هم اشاره کردهایم، در آمادگی برای کنکور حتماً
شما باید زمانی را برای جمع بندی اختصاص دهید تا مطالب در ذهن شما تثبیت
شود. بهترین زمان برای اجرای این برنامه، یک ماه باقیمانده تا زمان
برگزاری آزمون سراسری است. در این مقطع زمانی، دیگر درس جدید نخوانید. هر
قدر خوانده اید، دیگر بس است. اگرشما 80 درصد از مباحث کنکور را با کیفیت
100 درصد خوانده باشید، بهتر است از داوطلبانی که100 درصدمباحث کنکور را با
کیفیت 80 درصد خواندهاند. خلاصه اینکه ماه آخر، وقت «جدیدخوانی» نیست،
بلکه وقت «دوباره خوانی» است. در واقع، شما در این زمان، فقط باید مرور
کنید.هنگام مرور یا به اصطلاح دوره مباحث درسی، باید به دونکته مهم توجه
کنید: اول اینکه همیشه از درس ها و مباحثی شروع کنید کهضعف بیشتری در آنها
احساس میکنید، و دوم اینکه اولویت را به مرور درس ها ومباحثی بدهید که مدت
بیشتری از مطالعه شان گذشته است؛ اما حواستان به این نکته هم باشد کهاگر
بخواهید در مرور هم از همان روش های مرسوم مطالعه استفاده کنید، برای یک
مرورجامع، لااقل به یک فرصت شش ماهه نیاز دارید و در این یک ماه باقی مانده
کاریاز پیش نمی برید؛ پس باید به درک درستی از مفهوم مرور برسید.
مرور، صرفاً به معنای تکرار مطالعه نیست. در انتهای مرورمطالب هر درس، باید بتوانید مطالب درسی را خلاصه تر و منظم
تر به ذهن بسپارید؛یعنی قرار نیست که در مرور هم روی تمام جزییات بی اهمیت
یا مطالبی که از پیشآموخته اید، بی جهت تاکید کنید، بلکه باید سعی کنید با
درک مفاهیم اصلی بین آموختههایتان ارتباط برقرار کنید؛ با این حساب، هدف
مرور عبارت است از جمع بندی مطالب،ایجاد پل های ارتباطی بین مباحث مختلف،
سازماندهی و فراگیری مفهومی مطالب درسی .
همه درس ها را نمی شود ـ و نباید ـ یک جور خواند و دقیقاًبه همین
ترتیب، همه درس ها را نمی شود ـ و نباید ـ یک جور مرور کرد. در مرور
درسهایی مانند ریاضیات و فیزیک، اهمیت تست زنی بیشتر از مطالعه متن کتاب و
جزوه درسیاست.
برای مرور این دروس، بهتر است که مفاهیم اساسی و حتی نکته های ریز را
در قالب حلو تمرین تستهای جامع درک کنید. حل مفهومی تستها و یادگیری
عمیق تر مفاهیمدرسی به حل سطحی و روخوانی تستهای فراوان ارجحیت دارد؛ یعنی
اگر شما 100 تستفیزیک را 10 بار بزنید و مرور کنید و با ریزه کاریهای طرح
تست آشنا شوید، خیلیمؤثرتر است از اینکه 1000 تست فیزیک را یک بار و یک جا
بزنید و بگذرید.
در حل تستهای این دروس، ضرورت دارد که دست به قلم شوید و تا رسیدن
به جواب نهایی، تست رادنبال کنید؛ اما در مرور درس هایی مانند معارف،
ادبیات و زیستشناسی، اهمیت مطالعه متن کتاب و جزوه درسی از حل تمرین یا
تست های متعدد بیشتر است؛ البته در مباحثی ازدروس شیمی یا زیست شناسی که با
حل مساله سر و کار دارید (مثلاًمبحث استوکیومتری دردرس شیمی یا مبحث ژنتیک
در درس زیست شناسی) به تست زنی بیشتری احتیاج دارید. درمرور درس هایی
مانند عربی و زبان انگلیسی هم می شود گفت که اهمیت تست زنی با اهمیتمطالعه
متن کتاب و جزوه تقریباً هم طراز و برابر است .