مهروماه

در این مطلب سعی می کنیم تا به مقایسه انواع روشهای مطالعه صحیح برای دانش جویان و دانش آموزان عزیز بپردازیم . تا کسانی که به دنبال بهترین روش مطالعه می باشند . با شناخت نکات مثبت و نقاط ضعف هر روش مطالعه بهتر بتوانند شیوه و سبک مطالعه و خواندن را برگزینند:

روش مطالعه خواندن بدون نوشتن
در این روش فرد از زمانی كه كتاب را باز می‌ كند، شروع می‌كند به خواندن متن و پشت سرهم بدون توقف‌ متن‌ها را می‌خواند تا زمانی كه خسته شود یا زمان مطالعه به پایان برسد. اكثر افراد از این روش استفاده می‌كنند. ولی این بدترین روش برای مطالعه است. زیرا در این حالت تمركز فرد در سطح پایین قرار دارد، مطالعه‌گر در حالت منفعل قرار می‌گیرد و احتمال خواب آلودگی زیاد است.

روش مطالعه گزینشی
برخی معتقدند از آنجا كه شیوه نگارش كتابهای درسی، تحلیلی است، اطلاعات كلیدی در اوایل و اواخر فصل قرار دارد، بنابراین در مطالعه اینگونه كتابها باید نكات زیر رعایت شود.
ـ چند پاراگراف اول هر فصل را بخوانید.
ـ چند پاراگراف آخر را نیز بخوانید.
ـ اگر كتاب دارای پرسشهایی باشد آنها را مطالعه كنید.
ـ تیتر ها و عنوانهای فرعی را بخوانید.
ـ یكی دو خط از هر پاراگراف در اواسط متن را كه به نظر مهم می آید، بخوانید.
ـ بخش نهایی كتاب یا خلاصه نتایج را هم بخوانید.
این روش نیز روش مناسبی برای مطالعه نیست. زیرا فرد نمی‌تواند بر كلیت مطالب تسلط پیدا كند.

روش مطالعه برجسته سازی (خط كشیدن زیر نكات مهم)
در این روش فرد همان‌طور كه متن را می‌خواند، زیر نكات مهم خط می‌كشد یا با ماژیك فسفوری آن را رنگ می‌كند.
دو نوع برجسته سازی: كسانی كه زیر نكات مهم را خط می‌كشند نیز دو حالت دارد.

1ـ اول مطالعه و فهم بعد خط: كسانی كه اول مطلب را مطالعه می‌كنند و می‌فهمند بعد زیر نكات مهم را خط می‌كشند از روش مناسب‌تری استفاده می‌كنند. زیرا با مراجعه بعدی این نكات مهم تداعی‌گر سایر نكات می‌شود.
2ـ انحصار توجه به خط كشیدن: برخی افراد به جای اینكه مطلب را مطالعه كنند و بفهمند تمام توجه آنها به خط كشیدن و برجسته كردن منحصر می‌شود. وقتی یك فصل را تمام می‌كنند. می‌بینند كه تنها چیزی كه آنها به دست آورده‌اند خط خطی كردن كتاب است اما از فهم مطلب چیزی عایدشان نگشته است.

روش مطالعه حاشیه نویسی
در این روش فرد ابتدا متن را می‌خواند بعد خلاصه آن یا نكات مهم آن را در حاشیه كتاب یادداشت می‌كند. این روش نسبت به دو روش قبلی بهتر است ولی بازهم روشی كامل برای درك عمیق مطالب و خواندن كتب درسی نیست ولی می تواند برای یادگیری مطالبی كه از اهمیتی چندان برخوردار نیستند مورد استفاده قرار گیرد.

روش مطالعه خلاصه نویسی
در این روش شما مطالب را می خوانید و آنچه را كه درك كرده اید بصورت خلاصه بروی دفتری یادداشت می كنید كه این روش برای مطالعه مناسب است و از روشهای قبلی بهتر می باشد چرا كه در این روش ابتدا مطالب را درك كرده سپس آنها را یادداشت می كنید اما بازهم بهترین روش برای خواندن نیست.

مراحل این روش
الف: در اتاقی آرام بنشینید و كتاب را باز كنید، اولین صفحه فصل مورد نظر را بیاورید و چند برگه یادداشت تمیز و یك قلم هم در كنار دستتان بگذارید.
ب: عنوان فصل و عنوان بعد از آن را، اگر وجود داشته باشد، یادداشت كنید.
ج: اولین بند را بخوانید و سپس خواندن را متوقف كنید.
د: آنگاه به دقت به آنچه خوانده اند بیندیشید و در كلماتی هر چه كمتر و به زبان خودتان آن را خلاصه كنید، این خلاصه می تواند حتی چهار یا پنج كلمه باشد و به صورت جمله هم نباشد.
هـ: مواظب باشید زیاد ننویسید و خلاصه با خود بند برابر نشود و رونویس كامل از آن نباشد. فایده واقعی این روش زمانی آشكار می شود كه بخواهید برای امتحان آماده شوید اگر فصل‌ها را خوب خلاصه كرده باشید، با مرور چند تا از این خلاصه ها خود را از خواندن كل كتاب معاف كرده اید.(1)

روش مطالعه كلید برداری
در این روش شما بعد از درك مطالب، بصورت كلیدی نكات مهم را یادداشت می كنید و در واقع كلمه كلیدی كوتاه ترین، راحت ترین ،بهترین و پر معنی‌ترین كلمه ای است كه با دیدن آن، مفهوم جمله تداعی شده و به خاطر آورده می شود. كلید برداری روشی بسیار مناسب برای خواندن و نوشتن نكات مهم است.
در این روش، شخص نكته های مهمی را (نه كل مطالب را) كه احیاناً نویسنده كتاب آنها را مشخص كرده است یا خود فرد مهم بودن آنها را تشخیص می دهد، روی برگه هایی یادداشت می كند و در زمان مناسب مثلاً هنگام امتحان از آنها استفاده می كند.

روش مطالعه خلاقیت و طرح شبكه‌ای مغز
روش مطالعه پس ختام
نکات منفی : این روش در ابتدای امر کمی ظولانی و وقت گیر است. و دانش آموز از بکار بردن آن هراس دارد. اما پس از مدتی استفاده از آن این روش قدرت خود را نشان می دهد. نکته مثبت: باعث می شود فرد با تمرکز فکر بخواند . به طور فعال به یادگیری بپردازد. و هنگام مطالعه کسل و خواب آلوده نشود.